De papegaaienplant klinkt misschien als iets exotisch en kleurrijks dat je woonkamer opfleurt, maar schijn bedriegt. Achter de mooie naam en het opvallende uiterlijk gaat een plant schuil die in Nederland verboden is om te houden. Hieronder leggen we uit wat de papegaaienplant precies is, waarom deze verboden is, wat de risico’s zijn, en wat de mogelijke boetes zijn als je deze plant tóch in huis haalt.
Wat is de papegaaienplant?
De naam ‘papegaaienplant’ wordt in de volksmond vaak gebruikt voor verschillende exotische planten, maar meestal verwijst het naar een specifieke soort uit tropische gebieden, met opvallende bloemen of bladeren die lijken op de veren van een papegaai. In veel gevallen wordt de naam verward met sierplanten als de Heliconia rostrata (ook wel ‘lobster claw’ genoemd) of exotische varianten van de Strelitzia.
Toch is dat niet de plant waar het in dit geval om gaat. De papegaaienplant waar in Nederland over gesproken wordt in wetgeving, is een verboden exotische plantensoort die op de EU-lijst van invasieve exoten staat. Deze lijst bevat planten en dieren die niet van nature in Europa voorkomen en die een bedreiging vormen voor de inheemse natuur, economie of volksgezondheid.
Waarom is deze plant verboden?
De papegaaienplant is verboden omdat deze behoort tot de groep invasieve exoten. Dat betekent dat de plant zich snel kan verspreiden in de natuur en daarmee andere planten, dieren en ecosystemen kan verstoren. Wanneer deze plant bijvoorbeeld in het wild terechtkomt, kan hij lokale flora overwoekeren, de biodiversiteit aantasten en zelfs landbouwgewassen bedreigen.
In Nederland zijn er strenge regels rondom zulke planten. De Europese Unie stelt elke paar jaar een lijst op met verboden soorten, en lidstaten zijn verplicht maatregelen te nemen om verspreiding tegen te gaan. Het houden, verhandelen, kweken, vervoeren of importeren van deze planten is dan ook verboden.
Wat zijn de risico’s van het houden van een papegaaienplant?
Hoewel een enkele papegaaienplant in je woonkamer misschien onschuldig lijkt, schuilt het gevaar vooral in onbedoelde verspreiding. Denk aan zaden die via compost in de tuin belanden, of stekjes die door hobbykwekers worden uitgedeeld. Via deze weg kan de plant in de natuur terechtkomen en zich daar verder verspreiden.
Daarnaast kunnen sommige soorten ook giftig zijn voor huisdieren of zelfs kinderen. Hoewel het giftige karakter verschilt per soort, is het risico voor je gezin ook een reden waarom je deze plant beter niet in huis kunt halen.
Wat zijn de regels in Nederland?
Sinds de opname op de EU-lijst van invasieve exoten geldt in Nederland een volledig verbod op de papegaaienplant. Dat betekent dat je de plant niet mag:
Importeren
Verkopen of kopen
Bezitten of houden, ook niet als kamerplant
Kweken of vermeerderen
Vervoeren binnen of buiten Nederland
Zelfs als je de plant al jaren in huis hebt en niet wist dat hij verboden is, moet je actie ondernemen. De overheid verwacht dat je de plant verantwoord verwijdert en vernietigt, bijvoorbeeld via de milieustraat of in samenwerking met de gemeente.
Wat gebeurt er als je toch een papegaaienplant hebt?
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) houdt toezicht op de naleving van deze regels. Regelmatig worden er controles uitgevoerd, bijvoorbeeld bij tuincentra, markten of zelfs op sociale media waar planten worden verhandeld. Maar ook meldingen van particulieren kunnen leiden tot een huisbezoek.
Als je betrapt wordt op het in bezit hebben van een papegaaienplant, kun je rekenen op een boete. Die boetes zijn niet mals: de bestuurlijke boete voor het overtreden van de Europese exotenverordening kan oplopen tot €20.000. De exacte hoogte hangt af van de situatie. Bij herhaalde overtredingen of commerciële handel kunnen de sancties nog zwaarder zijn, en in ernstige gevallen kan er zelfs strafrechtelijk worden opgetreden.
Wat moet je doen als je een papegaaienplant hebt?
Heb je een plant in huis waarvan je vermoedt dat het om de verboden papegaaienplant gaat? Dan is het verstandig om actie te ondernemen. Je kunt de plant laten identificeren via de NVWA of een gespecialiseerde plantkundige organisatie. Als blijkt dat het inderdaad om een verboden soort gaat, moet je deze op een veilige en milieuvriendelijke manier verwijderen.
Gooi de plant niet zomaar in de tuin of in de groene container. Daarmee loop je het risico dat de plant zich alsnog verspreidt. Breng hem naar een milieustraat of vraag advies aan je gemeente over de juiste manier van vernietiging.
Zijn er alternatieven?
Gelukkig zijn er genoeg planten die wél legaal zijn en hetzelfde exotische gevoel in huis kunnen brengen. Denk aan:
Strelitzia reginae (paradijsvogelbloem) – opvallend, kleurrijk en legaal
Calathea – bekend om de prachtige bladtekeningen
Bromelia – tropische uitstraling zonder risico’s
Heliconia psittacorum – let hierbij goed op de soort; sommige zijn wél toegestaan
Als je van planten houdt, is het belangrijk om je goed te informeren voordat je een nieuwe aanwinst in huis haalt. Zo voorkom je dat je onbewust bijdraagt aan natuurproblemen of hoge boetes riskeert.
Tot slot
De papegaaienplant mag dan mooi zijn, maar het risico dat deze plant met zich meebrengt is groot. Niet alleen voor de natuur, maar ook voor jou als plantenliefhebber. Het is daarom belangrijk om bewust en verantwoord om te gaan met exotische planten. Kies voor veilige, legale alternatieven en laat je goed informeren als je twijfelt. Zo draag je bij aan een gezonde leefomgeving én voorkom je een vervelende boete op de mat.
Wil je zeker weten of een plant die je bezit of wilt kopen verboden is? Kijk dan op de officiële website van de NVWA of neem contact op met je gemeente. Heb jij ooit per ongeluk een verboden plant gehad? Laat het ons weten!
