Contant geld wordt steeds minder belangrijk in ons dagelijks leven. Waar we vroeger bijna altijd betaalden met muntjes en briefjes, zie je nu steeds vaker dat je alleen nog maar met je pinpas of telefoon kunt betalen. Voor veel mensen is dat superhandig, want het gaat snel en makkelijk. Maar er zijn ook genoeg mensen die zich afvragen of het wel zo’n goed idee is dat cash bijna helemaal verdwijnt.
Waarom bedrijven liever digitaal gaan
Steeds meer winkels en horeca kiezen ervoor om helemaal geen contant geld meer aan te nemen. Grote ketens in Engeland doen dit al, en ook in Nederland zie je steeds meer supermarkten, tankstations en cafés die deze stap zetten. Voor bedrijven zitten daar een hoop voordelen aan.
Ze hoeven geen geld meer te tellen of te vervoeren, wat kosten scheelt en veiliger is. Het risico op overvallen wordt veel kleiner en kassamedewerkers hoeven niet meer in de stress te raken over verkeerd wisselgeld. Alles gaat automatisch in de systemen, dus ook de boekhouding is sneller geregeld. Voor ondernemers voelt dit als een logische stap richting de toekomst.
Niet iedereen vindt het prettig
Vooral ouderen vinden het vaak lastig dat contant betalen steeds minder kan. Ze zijn het gewend en voelen zich onzeker als ze opeens met een pinpas of telefoon moeten betalen. Niet iedereen heeft trouwens een smartphone of weet hoe je met een app moet betalen. Voor deze groep voelt de overstap ongemakkelijk, en soms zelfs stressvol.
Daarnaast zijn er mensen die helemaal geen toegang hebben tot digitale middelen. Denk aan daklozen, vluchtelingen of mensen met heel weinig geld. Voor hen is contant betalen vaak de enige manier om iets te kopen. Als cash straks nergens meer geaccepteerd wordt, dreigt deze groep buitengesloten te raken.
Contant geld helpt bij het overzicht
Er zijn ook mensen die contant geld gebruiken om grip te houden op hun uitgaven. Als je in je portemonnee kijkt en je ziet precies hoeveel geld er nog in zit, weet je meteen waar je aan toe bent. Dat helpt om niet te veel uit te geven.
Bij digitaal betalen gaat dat makkelijker mis. Even snel je pinpas of telefoon tegen de betaalautomaat houden voelt niet als écht geld uitgeven. Daardoor is de kans groter dat je meer uitgeeft dan je eigenlijk van plan was. Vooral jongeren en mensen die al moeite hebben met rondkomen kunnen hierdoor sneller in de problemen komen.
Winkels zijn niet verplicht om cash te accepteren
Veel mensen denken dat winkels wettelijk verplicht zijn om contant geld aan te nemen, maar dat klopt niet. Ja, contant geld is een wettig betaalmiddel, maar dat betekent alleen dat je er schulden mee mag aflossen. Een winkel mag zelf kiezen hoe je kunt betalen.
Dat geeft ondernemers vrijheid, maar het zet klanten die liever met cash betalen soms in een lastig parket. In landen zoals Zweden is dit probleem al veel groter. Daar is het bijna normaal dat winkels geen cash meer aannemen, en dat zorgt voor veel discussie.
De risico’s van alleen digitaal
Digitaal betalen is handig, maar zeker niet altijd betrouwbaar. Iedereen kent wel een moment dat de pin eruit lag bij de supermarkt of dat de bank een storing had. Dan kun je opeens helemaal niet meer betalen. Als contant geld straks niet meer bestaat, heb je dan dus echt een probleem.
Daar komt nog bij dat digitale systemen gevoelig zijn voor cyberaanvallen. Hackers kunnen betalingen verstoren of gegevens stelen. En als er geen cash meer is, ben je volledig afhankelijk van technologie die niet altijd perfect werkt.
Privacy onder druk
Een ander nadeel van alleen digitaal betalen is dat elke transactie wordt bijgehouden. Banken, overheden en bedrijven kunnen precies zien waar jij je geld aan uitgeeft. Voor veel mensen voelt dat onprettig, omdat je eigenlijk steeds minder anoniem bent.
In theorie zou je zelfs geblokkeerd kunnen worden voor bepaalde aankopen. Misschien klinkt dat overdreven, maar technisch gezien is het gewoon mogelijk. Voor sommige mensen is dit al genoeg reden om juist wél met cash te willen betalen, omdat dat veel vrijer voelt.
Wat zou een oplossing kunnen zijn?
Om te voorkomen dat mensen buitengesloten raken, zou de overheid kunnen eisen dat winkels altijd ook contant geld accepteren. Zo blijft er in ieder geval een basisoptie voor iedereen.
Daarnaast helpt het om mensen meer wegwijs te maken in digitale betalingen. Met trainingen en uitleg kun je ouderen en kwetsbare groepen laten zien hoe ze veilig digitaal kunnen betalen. Dat haalt een hoop zorgen weg.
Een mix van beide systemen
De meest logische oplossing is waarschijnlijk een combinatie: digitaal betalen voor het gemak, maar contant geld als back-up. Dan profiteer je van de snelheid en efficiëntie van pinnen, maar blijft cash een vangnet voor wie dat nodig heeft.
Er zijn trouwens ook alternatieven voor mensen zonder bankrekening, zoals prepaidkaarten of lokale muntjes die in sommige gemeenschappen gebruikt worden. Zulke initiatieven laten zien dat er altijd behoefte blijft aan betaalvormen buiten de grote banken om.
Vooruitgang met verantwoordelijkheid
De trend richting een samenleving zonder contant geld is duidelijk en lijkt niet meer te stoppen. Steeds meer mensen vinden digitaal betalen handig en bedrijven willen graag mee in die ontwikkeling. Maar vooruitgang mag niet betekenen dat een deel van de samenleving buiten de boot valt.
Het is dus belangrijk dat er aandacht blijft voor toegankelijkheid, veiligheid en privacy. Alleen zo kan een samenleving zonder cash eerlijk en werkbaar zijn voor iedereen.
Cash blijft voorlopig nog nodig
Ook al verdwijnt contant geld steeds meer, voorlopig blijft het voor veel mensen onmisbaar. Het geeft overzicht, het voelt veiliger en het biedt vrijheid die digitaal betalen niet altijd kan bieden.
Waarschijnlijk komt de toekomst neer op een mix: deels digitaal, deels contant. Zo blijft iedereen mee kunnen doen, ongeacht leeftijd of situatie.
En jij?
Wat vind jij? Vind je dat contant geld altijd beschikbaar moet blijven, of zie jij liever een wereld waarin alles digitaal gaat? Praat mee in de reacties of deel je mening op social media. Want dit gesprek mag niet stoppen bij de kassa.
