Koffers ingepakt, zonnebrand mee, het is eindelijk zomer en de vakantie staat voor de deur. Zon, zee, strand en vooral ontspanning zijn wat de komende weken in petto hebben. Maar dan, eenmaal aangekomen op je vakantiebestemming, voel je je ineens niet lekker. Klinkt dat herkenbaar? Veel Nederlanders ervaren dit als ze van een druk leven overgaan naar een ontspannen periode.
Wat is vrijetijdsziekte?
Gezondheidspsycholoog Ad Vingerhoets van de Universiteit van Tilburg heeft onderzoek gedaan naar het fenomeen ‘vrijetijdsziekte’. “Ik was de perfecte werknemer: nooit ziek, behalve tijdens weekenden en tussen kerst en oud en nieuw.
Een bijzonder fenomeen dat veel mensen bleken te herkennen, en dat volgens mijn onderzoek echt bestaat,” vertelt Vingerhoets. Vrijetijdsziekte verwijst naar het ziek worden tijdens je vakantie. Er zijn verschillende redenen waarom dit juist tijdens je vrije tijd gebeurt, en een belangrijke oorzaak is de overgang van stress naar ontspanning.
De rol van stresshormonen
Gedurende het jaar werk je hard, houd je je gezin draaiende en onderhoud je een druk sociaal leven. Je staat constant ‘aan’. Deze stress zorgt voor de aanmaak van stresshormonen zoals cortisol en adrenaline, die je immuunsysteem onderdrukken. “Je adrenaline stijgt om je fysieke en mentale inspanningen te ondersteunen, en gaat niet meer omlaag naar je basisniveau omdat je zo lang doorgaat. Zelfs niet als je slaapt. Hierdoor raakt je lichaam uit balans en wordt je afweersysteem minder efficiënt, wat kan leiden tot flinke ziekte.”
Nu je ineens mag ontspannen, neemt de aanmaak van deze hormonen plotseling af, waardoor je immuunsysteem vrij spel krijgt. Hierdoor ben je vatbaarder voor virussen en bacteriën. Een andere oorzaak die je gezondheid kan beïnvloeden, is de verandering in je dagelijkse routine. Je eet waarschijnlijk later en anders als je in het buitenland bent, wat je spijsverteringssysteem kan verstoren.
Hoe voorkom je vrijetijdsziekte?
Maar wat kun je doen om toch rustig van je vakantie te genieten zonder last te krijgen van die vervelende vrijetijdsziekte? Vingerhoets adviseert om enkele weken voor je vakantie een realistische planning te maken. Maak afspraken over welke taken je zelf nog afrondt en welke je aan collega’s overdraagt. Zo creëer je ruimte voor een rustige afronding en hoef je niet in je vakantie eerst een week bij te komen.
Het is ook handig om op je eerste dag na je vakantie voldoende ruimte in je agenda te plannen om weer op te starten. Door deze tips te volgen, kun je de overgang van een stressvolle periode naar ontspanning soepeler laten verlopen en zo je kans op vrijetijdsziekte verkleinen.
Conclusie: vrijetijdsziekte kan je vakantieplezier behoorlijk bederven. Door goed vooruit te plannen en langzaam af te bouwen, kun je genieten van je vrije tijd zonder ziek te worden. Zorg voor een gebalanceerde overgang van werk naar ontspanning, zodat je optimaal kunt genieten van je welverdiende vakantie.
Bron: LINDA
