Tijdens de feestdagen kiezen veel mensen in Nederland voor een avondje gourmetten. Het is gezellig, makkelijk en iedereen maakt zijn eigen eten. Vaak duurt zo’n avond uren, en dat maakt het extra leuk. Toch kan het ook misgaan, vooral als er niet goed wordt omgegaan met rauw vlees.
Slager Sjoerd Weijers waarschuwt dat je echt moet opletten met vlees dat lang buiten de koelkast ligt. Volgens hem gaat het vaak ongemerkt fout. Veel mensen denken dat vlees best een paar uur op tafel kan staan, maar dat is niet zo. Zeker niet als het in een warme ruimte ligt, zoals vaak gebeurt bij gourmetten.
“Op het moment dat vlees op kamertemperatuur komt, krijgen bacteriën alle ruimte om zich te vermenigvuldigen,” legt Sjoerd uit. “En met een gourmetstel erbij wordt het nóg warmer aan tafel. Dan gaat het sneller dan je denkt.” Hij ziet elk jaar mensen ziek worden door voedselvergiftiging. En dat is zonde, want het is makkelijk te voorkomen.
Vlees hoort koud te blijven
Sjoerd werkt als ambachtelijke slager en verkoopt vlees van zijn eigen boerderij. Hij weet dus precies hoe je veilig met vlees moet omgaan. Volgens hem moet je goed letten op de temperatuur. Rund- en varkensvlees moeten onder de zeven graden blijven. Kip is nog gevoeliger en mag eigenlijk niet warmer worden dan vier graden.
Als vlees te warm wordt, kunnen er ziekmakende bacteriën ontstaan. Denk aan salmonella of campylobacter, vooral bij kip. Die bacteriën zijn onzichtbaar, maar kunnen je flink ziek maken. Sjoerd raadt daarom aan om vlees nooit langer dan één uur buiten de koelkast te laten liggen. In een warme kamer kan het zelfs binnen dertig minuten al riskant zijn.
Een slimme oplossing is om kleine porties klaar te zetten. Maak van tevoren meerdere kleine bakjes met een paar stukjes vlees per persoon. Bewaar deze goed afgedekt in de koelkast. Zet er steeds maar één op tafel. Is het bakje leeg? Dan haal je gewoon het volgende uit de koelkast. Zo blijft het vlees langer vers én veilig.
Kruisbesmetting gebeurt sneller dan je denkt
Naast het gevaar van warm vlees, is er nog een tweede groot risico: kruisbesmetting. Dat gebeurt als je rauw vlees met ander eten in contact laat komen. Volgens Sjoerd gebeurt dit bij gourmetten nog te vaak. Vooral met kip moet je extreem voorzichtig zijn. “Rauwe kip zit vaak vol bacteriën. Gebruik dus niet dezelfde tang voor meerdere soorten vlees.”
Hij raadt aan om voor elke vleessoort een aparte tang te gebruiken. Dus één voor kip, één voor rund en één voor varken. Ook het gebruik van aparte borden is belangrijk. Leg rauwe kip nooit op hetzelfde bord als ander vlees. Als het echt niet anders kan, zorg dan dat er voldoende ruimte tussen zit. Maar liever houd je alles helemaal gescheiden.
Bij zijn eigen slagerij worden de vleessoorten in aparte diepe bakjes gelegd. “We zorgen dat kip nooit in contact komt met rund of varken. Zo blijft het veilig.” Ook thuis kun je dat gemakkelijk doen. Gebruik bijvoorbeeld verschillende kleuren bakjes of leg keukenpapier tussen de soorten. Kleine moeite, groot verschil.
Vertrouw op je zintuigen
Soms weet je niet zeker of vlees nog goed is. Zeker als het even op tafel heeft gelegen. Dan is het belangrijk om goed te kijken en te ruiken. Zie je dat het vlees verkleurd is of uitdroogt aan de buitenkant? Dan heeft het waarschijnlijk al te lang buiten de koeling gelegen.
Toch zijn bacteriën niet altijd zichtbaar. Daarom zegt Sjoerd: vertrouw op je neus. “Vooral kip kun je vaak al ruiken als het niet meer goed is. Als je twijfelt, neem dan geen risico. Weggooien is altijd beter dan met buikpijn op de bank liggen.” Zeker met jonge kinderen of ouderen aan tafel is voorzichtigheid extra belangrijk.
Veel mensen vinden het zonde om eten weg te gooien. Maar ziek worden is vervelender. Een paar dagen misselijk zijn of zelfs in het ziekenhuis belanden, is geen fijne manier om de feestdagen door te brengen. Een goed begin is om niet teveel vlees tegelijk klaar te maken. Dan hoef je minder weg te gooien én eet je verser.
Veilig én gezellig gourmetten
Gourmetten is een fijne manier om samen te eten, zonder gedoe in de keuken. Maar een leuke avond moet niet eindigen met buikklachten. Door een paar simpele regels te volgen, voorkom je veel ellende. Houd het vlees koud, gebruik aparte tangen en borden, en vertrouw op je zintuigen.
Sjoerd benadrukt dat het helemaal niet ingewikkeld hoeft te zijn. “Als je slim omgaat met je voorbereiding, kun je veilig én lekker eten. Je hoeft er alleen even over na te denken.” Met wat extra aandacht blijft gourmetten een fijne traditie. Een beetje planning vooraf maakt een groot verschil.
Dus of je nu met familie of vrienden aan tafel zit: let op wat je doet met het vlees. Dan blijft het gezellig én gezond. Eet smakelijk, en denk aan de koelkast!
Bron: RTL Nieuws
