Iedereen die regelmatig met de trein reist, heeft haar stem al talloze keren gehoord. Terwijl je nog half slaperig op het perron staat of juist haast hebt om de trein te halen, klinkt ze door de luidsprekers: de herkenbare stem van de Nederlandse Spoorwegen. Sinds eind 2021 is die stem van Karin van As, een ervaren stemactrice met een indrukwekkende carrière in de wereld van zang, theater en voice-overs.
De stem die rust brengt op het perron
Karin van As is inmiddels onmisbaar geworden voor duizenden reizigers. Haar kalme, vriendelijke stem vertelt dagelijks op elk station welke trein van welk spoor vertrekt. De 61-jarige actrice werd door de NS zorgvuldig uitgekozen om de vorige stem, die van Tuffie Vos, op te volgen. Tuffie was maar liefst 25 jaar lang de vertrouwde stem van de NS.
De keuze voor Karin kwam niet zomaar tot stand. Een speciaal team van experts op het gebied van reisinformatie testte verschillende stemmen van professionele stemacteurs en -actrices. Uiteindelijk bleek Karin de perfecte combinatie te hebben van helderheid, rust en vriendelijkheid. Haar stem moest niet alleen goed verstaanbaar zijn, maar ook een prettige toon hebben die reizigers geruststelt, zelfs in stressvolle situaties.
Wetenschappelijk getest: waarom haar stem zo goed werkt
Om zeker te weten dat Karins stem geschikt was voor miljoenen reizigers, liet de NS haar stem onderzoeken door Neurensics, een bureau dat gespecialiseerd is in hersenonderzoek. Met behulp van MRI-scans werd gekeken hoe mensen emotioneel reageren op verschillende stemmen. Uit de resultaten bleek dat de stem van Karin van As niet alleen als vriendelijk werd ervaren, maar ook negatieve emoties kon verminderen.
Dat betekent dat haar stem mensen helpt om kalm te blijven, zelfs als hun trein vertraging heeft. De NS vond dat een belangrijk voordeel, want reizigers reageren beter op vertragingen wanneer de boodschap op een rustige toon wordt gebracht. Een prettige stem kan irritatie of ongeduld verzachten, en dat maakt een groot verschil tijdens drukke momenten op het station.
Voor reizigers die langer dan een uur vertraging hebben, is er trouwens goed nieuws: bij meer dan zestig minuten vertraging kun je vaak de volledige reiskosten terugvragen. Dat helpt misschien ook een beetje om het wachten dragelijker te maken.
Een veelzijdige carrière in stem en theater
Karin van As is geen onbekende naam in de wereld van stemacteurs. Haar carrière begon in de jaren negentig toen ze op het toneel stond in bekende musicals van Joop van den Ende, waaronder Cats en Cabaret. Ze wist toen al dat ze een bijzonder stemgeluid had dat zich goed leende voor zang én spraak.
Twintig jaar geleden maakte ze de overstap van theater naar voice-overs. Sindsdien heeft ze haar stem geleend aan talloze animatieseries en films. Zo sprak ze rollen in voor populaire kinderseries zoals Winx Club en Tweenies, maar ook voor grote producties zoals Madagascar. Daarnaast hoor je haar regelmatig in reclames, voorlichtingsvideo’s en educatieve projecten.
In 2026 kreeg Karin er nog een bijzondere klus bij: ze werd de vaste stem van Cito, het instituut dat landelijke toetsen ontwikkelt voor basisscholen. Dat betekent dat veel kinderen haar stem horen tijdens hun toetsen, vaak zonder te weten dat ze ook de stem van de NS is. Karin vindt dat een leuke gedachte: dat ze in het dagelijks leven op zoveel manieren aanwezig is zonder herkend te worden.
De techniek achter de stem op het station
Veel mensen denken dat Karin persoonlijk alle omroepberichten inspreekt die je op het station hoort. Dat is niet helemaal zo. Sinds enkele jaren gebruikt de NS een moderne techniek die Text-to-Speech heet. Daarbij worden vooraf opgenomen klanken, woorden en zinnen door computers samengevoegd tot complete zinnen.
Om dat goed te laten werken, heeft Karin duizenden woorden en losse zinsdelen ingesproken. In totaal waren dat meer dan vierhonderd verschillende stationsnamen, wat neerkomt op meer dan tachtig uur inspreekwerk. Het was een precies karwei, omdat elk woord helder, rustig en op hetzelfde tempo moest klinken.
Met deze techniek kan de NS veel sneller reageren op veranderingen in het treinverkeer. Als er bijvoorbeeld een extra trein wordt ingepland of een spoorwijziging plaatsvindt, kan het systeem de zin automatisch samenstellen met de juiste woorden. Zo blijft de stem altijd consistent, terwijl de informatie actueel blijft.
Een stem met karakter en gevoel
Karin ziet haar werk als meer dan alleen een technische taak. Ze wil dat reizigers zich op hun gemak voelen als ze haar stem horen. Daarom probeert ze in elke zin een beetje warmte te leggen, zonder dat het overdreven klinkt. “Het is een evenwicht tussen zakelijk en vriendelijk,” vertelde ze eens in een interview. “Je moet duidelijk zijn, maar ook menselijk klinken. Mensen luisteren beter naar een stem die empathie uitstraalt.”
Dat menselijke aspect is precies wat haar stem zo herkenbaar maakt. Ze klinkt niet robotachtig of afstandelijk, maar kalm en betrouwbaar. Veel reizigers geven zelfs aan dat ze het fijn vinden om haar stem te horen, omdat het een vertrouwd gevoel geeft tijdens het reizen.
Voor Karin is dat het mooiste compliment dat ze kan krijgen. Ze beseft dat ze dagelijks deel uitmaakt van het leven van miljoenen mensen, zonder dat iemand haar op straat herkent. “Dat vind ik juist leuk,” zegt ze. “Mijn stem is bekend, maar ik kan zelf gewoon anoniem in de trein zitten.”
De stem van Nederland op het spoor
De kans is groot dat je de stem van Karin van As nog jarenlang zult horen op de Nederlandse perrons. De NS is tevreden over de samenwerking, en reizigers waarderen haar rustige manier van spreken. Dankzij moderne technologie kan haar stem nog jaren meegaan, zelfs als Karin zelf ooit stopt met inspreken.
Toch blijft er iets bijzonders aan het idee dat één vrouw verantwoordelijk is voor de stem die miljoenen reizigers elke dag horen. Of je nu in Groningen, Maastricht of Amsterdam staat, haar stem begeleidt je overal door het land.
Karin van As is daarmee niet alleen de stem van de NS, maar ook een klein stukje van het dagelijkse ritme van Nederland. Terwijl jij haastig op het perron staat of rustig wacht op je trein, zorgt haar stem ervoor dat alles een beetje soepeler verloopt – en dat is misschien wel precies wat je nodig hebt op een drukke dag.
