Hoe we in Nederland onze boodschappen betalen, is flink aan het veranderen. Waar je vroeger bij de kassa nog met een biljet van tien euro kon afrekenen, zie je nu steeds vaker een bordje met de tekst: “alleen pin”. Supermarkten stappen in hoog tempo over op digitaal betalen. Daardoor rijst de vraag: is er in de toekomst nog wel plek voor contant geld in de supermarkt?
Pinnen is de nieuwe standaard
Het aantal mensen dat nog met cash betaalt, neemt al jaren af. De Nederlandsche Bank meldde dat in 2024 ruim 80% van de aankopen digitaal werd betaald. Contactloos betalen met je pinpas, mobiel of horloge is nu heel normaal geworden. Voor veel mensen is het zelfs de makkelijkste optie. Toch zijn er nog genoeg Nederlanders die liever met contant geld betalen. Soms omdat ze het zo gewend zijn, soms omdat ze geen digitale middelen gebruiken of het veiliger vinden.
Voor deze groep mensen kan de omschakeling naar alleen pinnen lastig zijn. Vooral als winkels helemaal geen cash meer aannemen. Toch lijkt het die kant op te gaan. Grote supermarktketens nemen stappen richting een volledig digitale betaalomgeving. Zo werkt Albert Heijn al met winkels zonder kassa, waar je alleen met een app of pinpas kunt betalen.
Ook Lidl voert dit in Duitsland al door. In sommige filialen kun je daar alleen nog digitaal betalen. In Nederland worden soortgelijke stappen gezet. Contant betalen wordt steeds minder aangemoedigd en op sommige plekken zelfs helemaal geweigerd.
Waarom supermarkten liever digitaal gaan
Dat supermarkten deze overstap maken, is niet zo vreemd. Er zitten voor hen veel voordelen aan. Een belangrijke reden is veiligheid. Zonder contant geld in de kassa is er minder risico op overvallen. Ook werkt digitaal betalen sneller. Geen wachttijd voor wisselgeld, geen gedoe met kleingeld, en geen fouten meer met teruggeven. Dat maakt het hele proces efficiënter, zowel voor klanten als voor medewerkers.
Daarnaast is het goedkoper. Het verwerken van contant geld kost namelijk veel tijd en geld. Denk aan geldtransport, tellen van briefjes en het beveiligen van de kassalades. Al die kosten vallen weg bij volledig digitaal betalen. Ook speelt mee dat klanten steeds meer gewend raken aan nieuwe betaalvormen. Vooral jongeren gebruiken bijna alleen nog hun telefoon of pas.
Volgens cijfers van Betaalvereniging Nederland gebruikt nog maar 10% van de mensen onder de dertig regelmatig contant geld. Dat is een duidelijk signaal dat de vraag naar cash steeds verder daalt.
Niet iedereen kan of wil digitaal betalen
Toch is er ook kritiek op deze verandering. Want hoewel contant geld een officieel betaalmiddel is, mogen winkels zelf bepalen of ze het accepteren. Ze moeten alleen vooraf duidelijk aangeven welke betaalmiddelen ze toestaan. Dit zorgt voor verwarring en frustratie. Sommige mensen vragen zich af hoe iets wettigs ineens onbruikbaar kan zijn in gewone winkels.
Het probleem raakt vooral kwetsbare groepen. Denk aan ouderen die moeite hebben met pinapparaten of mensen zonder bankrekening. Maar ook mensen die bewust contant betalen om overzicht te houden op hun geld. Voor hen is digitaal betalen niet vanzelfsprekend. Als steeds meer winkels geen cash meer aannemen, kunnen zij straks zelfs hun dagelijkse boodschappen niet meer doen. Dat roept zorgen op.
De overheid is zich hiervan bewust. Daarom werkt ze samen met banken en supermarkten om contant geld beschikbaar te houden. Er zijn afspraken gemaakt om geldautomaten te behouden en cashbetalingen mogelijk te maken. Politieke partijen zoals de SP en SGP vinden zelfs dat winkels verplicht moeten worden om contant geld te accepteren. Zo willen ze ervoor zorgen dat iedereen kan blijven meedoen.
Hoe gaan andere landen hiermee om?
Nederland is niet het enige land waar deze discussie speelt. In Zweden wordt bijna alles digitaal betaald. In sommige steden kun je er bijna nergens meer met briefjes of munten terecht. In China is het gebruik van apps als betaalmiddel al helemaal ingeburgerd. Daar vindt bijna elke betaling plaats via je smartphone. Toch zien we ook voorbeelden van landen waar men juist een stap terug doet.
In de Verenigde Staten hebben steden als New York en San Francisco winkels verplicht om contant geld te blijven accepteren. Daar vindt men dat iedereen moet kunnen betalen, ongeacht of je een bankpas of telefoon hebt. Zo proberen ze te voorkomen dat mensen buitengesloten worden.
Dat laat zien dat volledig digitaal betalen ook risico’s kent. Denk aan storingen bij banken of pinapparaten. In 2023 zorgde een storing bij een grote bank voor veel problemen in supermarkten. Mensen konden niet afrekenen en winkels liepen inkomsten mis. Contant geld is dan een veilige achtervang. Ook is er het privacy-argument: digitale betalingen worden geregistreerd, cash niet.
De toekomst van betalen
De kans is groot dat contant geld steeds minder wordt gebruikt. Vooral omdat steeds meer mensen en bedrijven overstappen op gemak en snelheid. Maar dat betekent niet dat het helemaal zal verdwijnen. Zolang er mensen zijn die afhankelijk zijn van cash, zal er druk blijven om het beschikbaar te houden.
Er moet een balans gevonden worden tussen vooruitgang en toegankelijkheid. Supermarkten en andere winkels moeten rekening houden met alle klanten, ook degenen die niet mee kunnen of willen in de digitale trend. Want iedereen moet gewoon boodschappen kunnen doen, ongeacht hoe ze willen betalen.
Digitale middelen maken het leven makkelijker. Maar gemak mag nooit ten koste gaan van gelijkheid. Daarom is het belangrijk dat contant geld ook in de toekomst een plek blijft houden. Wat denk jij? Moeten supermarkten verplicht worden om cash te blijven accepteren? Laat je mening horen op Facebook!
Bron: Trendy Vandaag
