Je kent het vast wel: je telefoon gaat, je neemt op en iemand aan de andere kant zegt dat jij hem of haar net gebeld hebt. Alleen… jij hebt dat niet gedaan. Grote kans dat je nummer is gebruikt voor zogeheten spoofing, een vorm van telefonische oplichting die steeds vaker voorkomt. Het is vervelend, irritant en lastig te stoppen – maar er zijn wel manieren om het te beperken.
Wat spoofing precies is
Spoofing is een truc die criminelen gebruiken om andere mensen te misleiden via de telefoon. Ze doen zich voor als iemand anders, bijvoorbeeld een bankmedewerker, een medewerker van een overheidsdienst of een betrouwbare instantie. Zo proberen ze persoonlijke gegevens of geld te krijgen. Omdat ze vaak een bestaand nummer gebruiken, lijkt het voor de ontvanger alsof het telefoontje betrouwbaar is.
De techniek werkt als volgt: de oplichter belt met een willekeurig nummer, maar laat op de telefoon van de ander jouw nummer verschijnen. Dat betekent niet dat ze echt via jouw telefoon bellen. Je zult het gesprek dus niet terugzien in je belgeschiedenis of op je factuur. Maar degene die wordt gebeld, denkt wél dat jij degene bent die belt.
Juist dat maakt spoofing zo misleidend. Mensen nemen eerder op als ze een gewoon mobiel nummer zien, zeker als dat een Nederlands 06-nummer is. Daardoor lukt het oplichters makkelijker om in gesprek te komen met hun slachtoffers.
Waarom spoofing zo hardnekkig is
Het lastige van spoofing is dat je er zelf weinig aan kunt doen om het volledig te voorkomen. Je telefoonnummer wordt simpelweg misbruikt zonder dat je er iets van merkt. Vaak hoor je het pas als onbekenden jou terugbellen met de vraag waarom jij ze hebt gebeld. Dat is niet alleen vervelend, maar kan ook stressvol zijn, zeker als het meerdere keren per dag gebeurt.
De criminelen die dit doen, gebruiken meestal geautomatiseerde systemen. Ze wisselen voortdurend van nummers om niet te worden opgespoord. Daarom is het voor providers en politie lastig om hen te blokkeren of te achterhalen. Zodra een nummer te vaak wordt herkend als “verdacht”, stappen ze simpelweg over op een nieuw nummer.
Toch kun je een paar slimme stappen nemen om te voorkomen dat je telefoonnummer aantrekkelijk blijft voor spoofers. En als je al slachtoffer bent, zijn er manieren om te zorgen dat ze snel afhaken.
Wat je kunt doen als je nummer al wordt misbruikt
Het is helaas niet mogelijk om spoofing volledig te stoppen, maar er is een handige manier om de schade te beperken. De eerste stap is om zichtbaar te maken dat jouw nummer wordt misbruikt, zodat mensen niet meer in de val trappen.
Je kunt dit doen door naar de website wieheeftgebeld.nl te gaan. Daar kun je je eigen nummer opzoeken en een bericht achterlaten. Schrijf erbij dat je nummer wordt gebruikt voor spoofing en dat bellers die jou niet kennen beter niet hoeven op te nemen. Vermeld alleen je voornaam, zodat het bericht persoonlijk maar veilig blijft.
Op die manier krijgen mensen die door jouw nummer worden gebeld direct een waarschuwing als ze jouw nummer opzoeken. Ze weten dan dat het nep is en bellen niet meer terug. Vaak stoppen de oplichters vanzelf met het gebruiken van jouw nummer zodra het minder effectief wordt.
Daarnaast kun je een melding maken bij de Fraudehelpdesk. Die organisatie verzamelt gegevens over dit soort oplichting om criminelen beter in kaart te brengen. Het voorkomt spoofing niet meteen, maar elke melding helpt bij het opsporen van patronen en bij het waarschuwen van anderen.
Blijven de telefoontjes aanhouden en word je er echt gek van? Dan kun je je provider vragen om een nieuw telefoonnummer. Dat is misschien even lastig, maar het kan rust geven. Let wel: ook een nieuw nummer kan in de toekomst weer worden misbruikt.
Hoe je jezelf verder kunt beschermen
Hoewel spoofing niet altijd te voorkomen is, kun je wel maatregelen nemen om de gevolgen te beperken. Zo kun je instellen dat onbekende of verborgen nummers automatisch worden geblokkeerd. Op de meeste smartphones kan dat via de instellingen van je bel-app. Zo vermijd je in elk geval een deel van de vervelende gesprekken.
Let ook goed op als je zelf wordt gebeld door iemand die beweert van een bank of instantie te zijn. Een echte medewerker zal nooit via de telefoon om persoonlijke gegevens of pincodes vragen. Krijg je een vreemd gevoel bij een gesprek, hang dan direct op en bel zelf terug via het officiële nummer van de organisatie.
Een andere handige tip is om je voicemail tijdelijk uit te zetten als je nummer wordt misbruikt. Oplichters laten soms misleidende berichten achter op je voicemail om anderen in verwarring te brengen. Door die functie even uit te schakelen, voorkom je dat dit gebeurt.
En tot slot: geef je telefoonnummer niet zomaar overal op. Hoe vaker je nummer online staat, hoe groter de kans dat het wordt misbruikt. Gebruik waar mogelijk anonieme of tijdelijke nummers voor online registraties.
Wat je vooral niet moet doen
Wanneer mensen je bellen om te vragen waarom jij ze hebt gebeld, is het belangrijk om kalm te blijven. Jij hebt immers niets verkeerd gedaan. Leg rustig uit dat jouw nummer wordt misbruikt door oplichters en dat ze jouw telefoontje kunnen negeren. Probeer niet in discussie te gaan of boos te worden – de bellers zijn net zo goed slachtoffer.
Ga ook niet zelf terugbellen naar onbekende nummers die jouw nummer zouden hebben gebruikt. Dat is zinloos en kan in sommige gevallen juist riskant zijn. Sommige oplichters gebruiken terugbeltrucs waarbij je via een duur tariefnummer wordt doorgeschakeld.
Verder is het goed om te weten dat spoofers geen toegang hebben tot je telefoon of contacten. Ze gebruiken alleen je nummer als masker. Je hoeft dus niet bang te zijn dat je telefoon is gehackt.
Spoofing blijft een groeiend probleem
Spoofing is een moderne vorm van oplichting die lastig te bestrijden is. De technologie die ervoor wordt gebruikt, is relatief eenvoudig, waardoor het steeds vaker voorkomt. Toch helpt het als meer mensen weten wat het is en hoe ze kunnen reageren.
Door alert te blijven, je nummer te markeren en meldingen te doen, maak je het criminelen moeilijker om succes te hebben. En hoewel het vervelend is als jouw nummer wordt misbruikt, kun je met een paar slimme stappen voorkomen dat het een groot probleem wordt.
De belangrijkste les: blijf rustig, wees alert en geef geen persoonlijke informatie door aan onbekende bellers. Want zelfs in de wereld van digitale oplichting geldt nog steeds – voorkomen is beter dan genezen.
