Als je ouders ouder worden en vergeetachtig beginnen te worden, kan dat grote gevolgen hebben voor hun dagelijks leven. Niet alleen op het gebied van zorg en welzijn, maar ook financieel moeten er veel zaken geregeld worden. Dit kan verwarrend en emotioneel belastend zijn, zowel voor henzelf als voor jou. Om later geen problemen te krijgen, is het verstandig om op tijd belangrijke afspraken vast te leggen. Hier lees je wat je kunt doen om je ouders financieel en juridisch te beschermen.
Waarom is het belangrijk om financiële zaken op tijd te regelen?
Iedereen vergeet weleens iets, maar als vergeetachtigheid toeneemt, kan dat zorgen voor lastige situaties. In het begin lijken het misschien kleine dingen, zoals rekeningen die niet op tijd worden betaald of vergeten afspraken. Maar als het geheugen verder achteruitgaat, kunnen grotere problemen ontstaan.
Wanneer iemand niet meer in staat is om zelfstandig beslissingen te nemen, kan het regelen van financiële en juridische zaken moeilijker worden. Bij een diagnose zoals dementie of alzheimer is het vaak al te laat om nog belangrijke documenten op te stellen. Daarom is het slim om dit te bespreken en vast te leggen voordat er grote problemen ontstaan.
Welke documenten zijn belangrijk?
Om ervoor te zorgen dat alles goed geregeld is, zijn er twee belangrijke documenten die je ouders kunnen opstellen:
- Een gewoon testament: Dit is een juridisch document waarin staat beschreven wat er met de bezittingen moet gebeuren na het overlijden van je ouders. Hierin kunnen ze bepalen wie wat krijgt en wie de erfenis beheert.
- Een levenstestament: Dit document regelt beslissingen die genomen moeten worden als je ouders dit zelf niet meer kunnen. Denk aan financiële zaken, medische keuzes en eigendommen.
Een levenstestament is vooral handig wanneer iemand door ziekte of ouderdom niet meer in staat is om financiële beslissingen te nemen. In dit document wordt een volmacht gegeven aan een vertrouwenspersoon. Dit kan een partner, een familielid, een vriend of zelfs een accountant zijn. Deze persoon krijgt de bevoegdheid om namens je ouders te handelen wanneer zij dit zelf niet meer kunnen.
Daarnaast kun je in het levenstestament laten vastleggen vanaf welk moment de volmacht ingaat. Dit kan bijvoorbeeld pas gebeuren na een officiële verklaring van een arts. Ook kun je hierin opnemen of er schenkingen blijven doorgaan en wat er met een koophuis moet gebeuren.
Hoe kun je dagelijks helpen met geldzaken?
Wanneer je ouders vergeetachtig worden, kunnen kleine financiële taken een grote uitdaging worden. Om hen te helpen zonder volledige controle over te nemen, kun je een aparte rekening openen naast hun gewone bankrekening.
Op deze huishoudelijke rekening kan maandelijks een vast bedrag worden gestort. Dit geld kan gebruikt worden voor dagelijkse uitgaven, zoals boodschappen of zorgkosten. Zo blijft er overzicht en kunnen mantelzorgers of familieleden alleen het noodzakelijke geld uitgeven.
Daarnaast is het belangrijk om een lijst te maken met alle financiële zaken. Denk hierbij aan:
- Bankrekeningen en spaarrekeningen
- Lopende verzekeringen en abonnementen
- Inloggegevens voor belangrijke diensten
- Lijst met waardevolle bezittingen
Door dit goed te documenteren, voorkom je dat belangrijke informatie verloren gaat of dat familieleden later onnodig lang moeten zoeken naar financiële gegevens.
Hoe leg je een testament of levenstestament vast?
Een testament of levenstestament wordt opgesteld bij een notaris. Dit document kan op elk moment worden aangepast of ingetrokken als de situatie verandert. De kosten voor het opstellen van een testament verschillen per notaris, maar liggen meestal tussen de 245 en 980 euro.
Bij een bezoek aan de notaris is het handig als je ouders zich vooraf goed voorbereiden. Laat hen nadenken over vragen zoals:
- Wie mag beslissingen nemen als zij dat niet meer kunnen?
- Willen ze geld nalaten aan goede doelen of kleinkinderen?
- Wat moet er gebeuren met het koophuis?
- Wie wordt verantwoordelijk voor de uitvoering van het testament?
Door deze vragen vooraf te bespreken, verloopt het proces bij de notaris soepeler.
Wat als er geen testament is?
Als er geen testament is, worden bezittingen volgens de wet verdeeld. Dit betekent dat het vermogen en de eigendommen naar de erfgenamen gaan volgens de wettelijke erfopvolging. Dit kan echter voor problemen zorgen binnen de familie.
Een voorbeeld is de verdeling van persoonlijke spullen. Wie krijgt het familie-erfstuk, het servies of de sieraden? Kleine bezittingen kunnen onverwacht tot ruzies leiden. Daarom is het verstandig om deze zaken op tijd vast te leggen, zodat hier geen onenigheid over ontstaat.
Daarnaast is het goed om te weten dat een testament voorkomt dat vermogen per ongeluk bij aangetrouwde partners terechtkomt. Voor 2018 kon dit gebeuren als een kind getrouwd was in gemeenschap van goederen. Sinds de nieuwe wetgeving blijven schenkingen en erfenissen persoonlijk bezit, maar een testament biedt nog steeds extra zekerheid.
Wat als je ouders hun financiële situatie niet meer kunnen overzien?
Wanneer iemand niet meer in staat is om financiële zaken zelf te regelen, kan de rechter een bewindvoerder of curator aanstellen. Dit is een persoon die de verantwoordelijkheid krijgt over het vermogen en de financiën van je ouders.
- Bewindvoerder: Beheert alleen financiële zaken, zoals rekeningen en uitgaven.
- Curator: Beheert zowel financiële als persoonlijke beslissingen.
- Mentor: Regelt alleen persoonlijke zaken, zoals zorg en welzijn.
De aanvraag voor bewindvoering kan worden ingediend bij de kantonrechter. Dit kost ongeveer 85 euro en kan zonder tussenkomst van een advocaat. Familieleden of zorginstellingen kunnen deze aanvraag doen.
Wat gebeurt er met waardevolle spullen?
Veel mensen verstoppen waardevolle spullen in huis, maar vergeten later waar ze liggen. Dit kunnen sieraden, spaargeld of documenten zijn. Wanneer het geheugen achteruitgaat, kan deze informatie verloren gaan.
Bespreek daarom met je ouders of er verborgen waardevolle spullen zijn en zorg dat deze op een veilige plek worden bewaard. In een testament kan ook worden opgenomen waar bepaalde bezittingen zich bevinden, zodat erfgenamen hier later niet naar hoeven te zoeken.
Hoe bespreek je uitvaartwensen?
De uitvaart is een gevoelig onderwerp, maar het is belangrijk om hierover te praten voordat het te laat is. Wil je ouder een begrafenis of crematie? Moeten er specifieke muziekstukken worden gedraaid? Is er een uitvaartverzekering of moet er geld worden gereserveerd?
Door deze zaken vooraf te bespreken, voorkom je dat nabestaanden later moeilijke beslissingen moeten nemen. Het geeft rust als je weet dat de wensen van je ouders goed zijn vastgelegd.
Bron: Margriet
