Geert Wilders heeft opnieuw laten zien dat hij het politieke spel volledig naar zijn hand weet te zetten. Tijdens een recente verklaring maakte hij duidelijk dat zijn partij, de PVV, niet langer bereid is genoegen te nemen met een rol als gedoogpartner. Volgens Wilders moet er nu een meerderheidskabinet komen.
Omdat zowel de VVD als het CDA hem niet willen meenemen in een klassieke regeringsformatie, blijft een minderheidskabinet als serieuze optie over. Het gedogen, waar Wilders niets in ziet, schuift hij liever door naar andere partijen. Daarmee legt hij de verantwoordelijkheid nadrukkelijk bij de VVD, die zelf in zwaar weer verkeert.
De VVD verliest steeds meer steun
De liberalen staan er slecht voor in de laatste peilingen. Waar de partij ooit de vanzelfsprekende machtsfactor in Den Haag was, bungelt de VVD nu op de vierde plek. Alleen de PVV, GroenLinks-PvdA en het CDA doen het beter. Met naar verwachting slechts vijftien zetels lijkt het zelfs een uitdaging te worden om nog tot de top drie door te dringen.
De keuze om Dilan Yeşilgöz naar voren te schuiven als lijsttrekker heeft tot nu toe weinig geholpen. Het vertrouwen van kiezers in haar leiderschap daalt gestaag. Voor veel mensen lijkt zij geen overtuigende opvolger van Mark Rutte. Daardoor dreigt de partij nog verder weg te zakken, wat de onderhandelingsruimte na de verkiezingen aanzienlijk kleiner maakt.
Kans op een nieuwe rechtse combinatie
Ondanks de moeizame situatie voor de VVD, lijkt er wel ruimte voor een nieuwe rechtse coalitie. Een mogelijke samenwerking met partijen als JA21, BBB, Forum voor Democratie en SGP zou samen iets meer dan zestig zetels opleveren. In dat scenario worden de vijftien zetels van de VVD onmisbaar.
Officieel heeft Yeşilgöz uitgesloten om in een kabinet te stappen met Wilders. Tegelijkertijd benadrukt ze dat Nederland dringend behoefte heeft aan een rechtse regering. Daarmee laat ze toch een opening. Er zou een constructie kunnen ontstaan waarin de VVD Wilders niet direct omarmt, maar hem wel van buitenaf gedoogt. Zo houdt Yeşilgöz vast aan haar belofte, terwijl ze de deur naar samenwerking niet volledig dichtgooit.
Strategisch voordeel voor de PVV
Voor Wilders zou zo’n constructie bijzonder gunstig uitpakken. Als de VVD geen ministers levert, hoeft hij weinig concurrentie van hun kant te vrezen. Bovendien is de kans klein dat de liberalen een motie van wantrouwen indienen. Hun grootste angst is immers dat Frans Timmermans en zijn linkse blok de macht naar zich toetrekken.
Op die manier kan de PVV rekenen op steun voor veel eigen plannen. Denk aan strengere regels rond migratie, een harde aanpak van integratieproblemen en het behouden van de hypotheekrenteaftrek. Vooral dat laatste punt is interessant voor de traditionele VVD-achterban. Veel mensen zien de aftrek als een belangrijk financieel voordeel. Als Wilders zich sterk maakt voor dit thema, kan hij hun steun verder vergroten.
Minderheidskabinet als serieuze optie
Hoewel het in Nederland ongebruikelijk klinkt, zijn minderheidskabinetten in andere landen heel normaal. In zowel Zweden als Denemarken zijn regeringen zonder meerderheid al jaren dagelijkse praktijk. In Nederland kennen we eigenlijk maar één voorbeeld: het kabinet-Rutte I uit 2010.
Toen vormden VVD en CDA samen de regering, terwijl de PVV hen van buitenaf steunde. Hoewel dat kabinet verre van stabiel bleek en na twee jaar viel, liet het wel zien dat samenwerken in zo’n constructie mogelijk is. Voor Wilders biedt dit precedent een kans om invloed uit te oefenen zonder zelf ministers te leveren.
Rol van CDA en VVD blijft onduidelijk
Voor het CDA lijkt een rol in een rechtse coalitie voorlopig uitgesloten. Lijsttrekker Henri Bontenbal spreekt zich te fel uit tegen samenwerking met de PVV. Daarmee plaatst hij zijn partij buiten de onderhandelingstafel. De VVD daarentegen blijft, ondanks het verlies in de peilingen, een sleutelspeler.
Met vijftien zetels kan de partij nog altijd onmisbaar worden in een nieuw kabinet. De vraag is alleen of Yeşilgöz bereid is om de rol van gedoogpartner te accepteren. Houdt ze vast aan haar harde afwijzing van Wilders, of kiest ze uiteindelijk voor pragmatisme? De komende weken zullen beslissend worden voor de positie van de VVD en daarmee voor de toekomst van de Nederlandse politiek.
Politieke strijd wordt spannender
De laatste zet van Wilders maakt duidelijk dat de Nederlandse politiek opnieuw aan het schuiven is. Zijn harde weigering om nog een gedoogrol te spelen, verandert de spelregels volledig. De PVV blijft stevig bovenaan, terwijl het CDA verrassend herstelt en de VVD worstelt met verlies.
GroenLinks-PvdA kijkt ondertussen machteloos toe hoe hun voorsprong langzaam verdampt. Alles wijst erop dat de strijd om de macht in Den Haag intenser wordt dan in jaren. Of het nu gaat om Wilders die zijn voorsprong verdedigt, Yeşilgöz die kiezers probeert terug te winnen of Timmermans die hoopt op herstel: de komende maanden zullen de koers van Nederland bepalen.
Bron: Menszine
