Iedereen heeft zich het weleens afgevraagd: maakt geld nou écht gelukkig? We zeggen vaak dat geld niet alles is, maar dat een goed inkomen het leven makkelijker maakt, valt moeilijk te ontkennen. Toch blijkt uit de wetenschap dat er een interessant verband is tussen hoeveel je verdient en hoe gelukkig je je voelt. Het gaat niet om eindeloos veel geld, maar om een bepaald bedrag waarbij mensen het meest tevreden zijn met hun leven.
Hoeveel geld heb je nodig om gelukkig te zijn?
Onderzoekers zijn het erover eens dat geld zeker invloed heeft op geluk, vooral zolang het financiële zorgen kan wegnemen. Als je niet meer hoeft te piekeren over rekeningen, boodschappen of huur, ervaar je vanzelf meer rust. Maar na een bepaald punt neemt dat effect af.
Volgens verschillende internationale onderzoeken ligt dat omslagpunt rond de 75.000 dollar per jaar, wat neerkomt op ongeveer 65.000 euro. Dat bedrag wordt vaak genoemd als de grens waarop mensen zich het meest gelukkig voelen. Wie meer verdient, voelt zich niet per se ongelukkiger, maar de toename in geluk vlakt duidelijk af.
Dat klinkt misschien vreemd. Als meer geld zorgt voor meer mogelijkheden, waarom neemt het geluksgevoel dan niet gewoon toe? De verklaring is simpel: zodra basisbehoeften zijn vervuld en er financiële zekerheid is, gaat extra inkomen vooral naar luxe, status of bezit. En dat soort dingen zorgt zelden voor langdurig geluk.
De psychologie achter geld en geluk
Psychologen maken onderscheid tussen twee soorten geluk. Aan de ene kant heb je ervaren geluk – de dagelijkse emoties die je voelt, zoals plezier, rust of tevredenheid. Aan de andere kant heb je levensgeluk, de manier waarop je jouw leven in zijn geheel beoordeelt.
Geld helpt vooral bij levensgeluk. Mensen met een hoger inkomen beoordelen hun leven vaak positiever, omdat ze meer keuzevrijheid en zekerheid hebben. Ze kunnen beter plannen voor de toekomst en hebben het gevoel dat ze hun leven onder controle hebben.
Maar als het gaat om ervaren geluk, blijkt geld veel minder doorslaggevend. Je kunt miljonair zijn en je nog steeds gestrest of ongelukkig voelen. Zodra je niet meer hoeft te vechten om rond te komen, spelen andere dingen een veel grotere rol: relaties, gezondheid, vrije tijd en betekenisvol werk.
Nieuw onderzoek: de grens verschuift
Hoewel dat bedrag van 75.000 dollar vaak wordt genoemd, laten recentere onderzoeken zien dat het niet voor iedereen hetzelfde is. De Amerikaanse onderzoeker Matthew Killingsworth ontdekte in 2021 dat mensen met hogere inkomens nog steeds iets gelukkiger werden, ook boven die grens. Zijn conclusie: geld maakt niet oneindig gelukkig, maar het kan wél bijdragen aan meer welzijn, vooral als je het op een gezonde manier inzet.
Toch geldt er één belangrijke kanttekening. Zodra mensen zó veel gaan verdienen dat ze nauwelijks tijd overhouden voor ontspanning of sociale contacten, daalt hun ervaren geluk juist weer. Met andere woorden: geld kan geluk vergroten, maar alleen als het niet ten koste gaat van je vrije tijd of relaties.
Wat is het ideale salaris in Nederland?
In Nederland is de situatie iets anders dan in de Verenigde Staten, waar veel van dit soort onderzoeken zijn uitgevoerd. Door hogere belastingen, sociale zekerheid en een ander prijsniveau ligt het geluksbedrag hier iets lager. Nederlandse onderzoekers schatten dat een jaarsalaris van tussen de 60.000 en 70.000 euro het punt is waarop het meeste geluk wordt ervaren.
Met dat inkomen kun je comfortabel leven, zonder voortdurend financiële zorgen. Je kunt op vakantie, sparen, af en toe iets leuks doen en toch wat geld opzijzetten. Boven dat bedrag groeit je financiële ruimte wel, maar het verschil in geluk wordt steeds kleiner.
Waarom geld niet alles zegt
Er is een reden waarom sommige mensen met een lager inkomen gelukkiger zijn dan mensen die veel verdienen. Geluk hangt namelijk niet alleen af van geld, maar van wat je met dat geld doet en hoe je leven eruitziet.
Vrije tijd: Als je veel verdient, maar ook continu werkt, heb je weinig tijd om te genieten.
Relaties: Gelukkige mensen investeren in vriendschappen, familie en liefde. Geld kan dat niet vervangen.
Zingeving: Mensen die werk doen dat betekenisvol voelt, zijn vaak gelukkiger dan mensen die alleen werken voor het salaris.
Gezondheid: Een hoog inkomen helpt niets als je niet goed voor jezelf zorgt.
Daarom blijkt dat geld vooral gelukkig maakt als het je helpt om een vrijer, rustiger en gezonder leven te leiden — niet als het een doel op zich wordt.
De valkuil van vergelijken
Een andere factor die invloed heeft op geluk, is vergelijking. Mensen zijn van nature geneigd om zichzelf te meten aan anderen. Als je meer verdient dan de meeste mensen in je omgeving, voel je je daar beter door. Maar zodra je je omringt met mensen die nóg meer verdienen, kan dat gevoel snel verdwijnen.
Dit fenomeen wordt ook wel het referentie-effect genoemd. Je geluksgevoel is dus niet alleen afhankelijk van je eigen inkomen, maar ook van de inkomens van de mensen om je heen. Daarom kun je je met een modaal salaris heel gelukkig voelen — zolang je het idee hebt dat je het goed doet in vergelijking met je omgeving.
De balans tussen geld en geluk
Wat uit al deze onderzoeken duidelijk wordt, is dat geluk niet te koop is, maar dat geld wel kan helpen om een basis van rust en stabiliteit te creëren. Zodra je niet meer hoeft te stressen over geld, ontstaat ruimte voor dingen die écht belangrijk zijn.
De meest gelukkige mensen zijn vaak degenen die een goede balans weten te vinden tussen werk, vrije tijd en persoonlijke voldoening. Ze verdienen genoeg om comfortabel te leven, maar laten hun leven niet beheersen door geld.
In plaats van eindeloos te streven naar meer, richten zij zich op genoeg. Genoeg tijd, genoeg rust, genoeg zekerheid. En dat is precies wat het verschil maakt tussen rijk zijn en gelukkig zijn.
Wat kunnen we hieruit leren?
De wetenschap leert ons dat er wel degelijk een verband is tussen inkomen en geluk, maar dat de relatie niet oneindig doorgaat. In Nederland lijkt het ideale salaris voor geluk ergens rond de 60.000 tot 70.000 euro per jaar te liggen. Dat is genoeg om goed te leven, zonder dat geld de hoofdrol gaat spelen.
Geld kan zorgen wegnemen, comfort bieden en vrijheid geven — maar echt geluk komt voort uit dingen die geen prijskaartje hebben: liefde, vriendschap, gezondheid en betekenis. Wie dat begrijpt, weet dat rijkdom niet altijd op je bankrekening staat, maar vaak gewoon in het leven dat je leeft.
