Afgelopen weekend ontstond er paniek aan de Belgische kust toen strandbezoekers ineens uit het water moesten. De reden? Er was een haai gezien. Het zou om een witte haai gaan. Deze soort komt steeds vaker in de buurt van Nederland voor. Maar hoe gevaarlijk is dat nu echt?
Volgens Pierre Bonnet, die werkt bij Ecomare en ook zelf graag in zee zwemt, is het antwoord duidelijk: ja, een witte haai is gevaarlijk. Toch is de kans dat je echt wordt aangevallen heel klein. Bonnet legt uit dat niet elke haai mensen zomaar aanvalt. Het zijn vooral de witte haaien die op zeehonden jagen, die we in de gaten moeten houden. Die haaien vinden mensen soms op zeehonden lijken. Haaien die normaal op vis jagen, hebben veel minder interesse in mensen.
Vroeger zwommen witte haaien vooral bij Spanje. Soms kwamen ze bij Frankrijk, maar dat was zeldzaam. Nu door klimaatverandering het zeewater warmer is geworden, zwemmen ze verder naar het noorden. Daardoor komen ze nu ook bij Nederland in beeld. Bonnet zegt dat deze haaien steeds vaker in de buurt van de Nederlandse kust worden gespot. Toch blijven ze meestal nog op afstand.
Wat moet je doen als je een haai ziet?
De kans dat je in Nederland echt met een witte haai te maken krijgt, is nog altijd klein. In landen waar ze normaal leven, komen ze tot aan de kust. Maar bij ons blijven ze nog voorzichtig. Volgens Bonnet is het vooral belangrijk om kalm te blijven als je een haai ziet. Vooral niet gaan spartelen, zegt hij. Want dan kan de haai denken dat je een prooi bent.
Zelf zou hij niet direct uit het water gaan als iemand vanaf het strand roept dat er een haai is. Gewoon rustig blijven zwemmen is zijn advies. Dan voelt de haai zich niet bedreigd. Mensen die meer risico lopen zijn bijvoorbeeld surfers of vissers met dode vis aan hun riem. Als er bloed in het water zit, kunnen haaien agressief reageren. Dat komt omdat ze bloed snel ruiken en dan in de jachtstand gaan.
Bonnet vindt dat films er mede voor zorgen dat mensen nu zo bang zijn voor haaien. Die enge beelden maken dat mensen zich meer zorgen maken dan nodig is. Toch begrijpt hij de angst wel. Een groot roofdier in het water roept al snel schrik op.
Haaien die wél in onze zee leven
De witte haai is niet de enige haai die in de Noordzee voorkomt. Er zwemmen eigenlijk best veel verschillende soorten rond, vertelt Ecomare. De hondshaai is de soort die je het vaakst ziet. Die spoelt soms zelfs helemaal heel aan op het strand. Verder heb je ook nog de gewone en de gevlekte gladde haai, de doornhaai en de ruwe haai.
Er zijn ook een paar soorten die je zelden ziet. Denk aan de reuzenhaai, de kathaai en de blauwe haai. En dan is er nog de haringhaai. Die is flink groot, zo’n zes meter lang, en wordt als agressief gezien. Toch maakt Bonnet zich daar niet veel zorgen over. Die haaien blijven namelijk een paar honderd meter van de kust vandaan. Daar zwemmen vooral geoefende zwemmers. Die maken rustige bewegingen en trekken daardoor weinig aandacht van de haai.
Bonnet maakt zich eigenlijk meer zorgen over vervuiling in zee dan over haaien. Vooral schuim op het water kan gevaarlijk zijn. Dat kan vol zitten met pfas, een giftige stof die slecht is voor je gezondheid. Hij zou mensen daarom eerder adviseren om op te passen voor waterkwaliteit dan voor haaien.
Moet je bang zijn om te gaan zwemmen?
Het idee dat er haaien in de buurt zijn, kan best spannend zijn. Toch zegt Bonnet dat je je daar niet te veel zorgen over moet maken. De kans dat je een haai tegenkomt is echt heel klein. En zelfs als het gebeurt, is het gevaar nog beperkt als je je rustig gedraagt. Geen wilde bewegingen maken en geen bloed in het water hebben helpt al enorm.
Daarnaast zijn de haaien die in onze zee zwemmen meestal ongevaarlijk voor mensen. Ze leven al jaren in de Noordzee zonder dat ze echt problemen veroorzaken. De meeste mensen hebben zelfs nooit een haai gezien in het echt. De witte haai mag dan gevaarlijk klinken, maar het blijft bij ons voorlopig vooral iets wat je af en toe op afstand ziet.
Dus ja, er zwemmen haaien in de Noordzee. En ja, de witte haai kan gevaarlijk zijn. Maar dat betekent nog niet dat je meteen het water uit moet. Zolang je rustig blijft, is er weinig aan de hand. En met een beetje verstand van de zee en de dieren die erin leven, kun je gewoon blijven genieten van een dagje strand.
Bron: De Telegraaf
