ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) werd lange tijd gezien als een stoornis die vooral bij jongens en mannen voorkwam. Veel mensen denken bij ADHD direct aan hyperactieve kinderen die niet stil kunnen zitten en altijd in beweging zijn. Maar de laatste jaren blijkt dat ADHD ook bij vrouwen veel voorkomt, en dat zij vaak jarenlang onopgemerkt met deze aandoening leven. Waarom krijgen steeds meer vrouwen nu pas de diagnose? En hoe komt het dat ADHD bij hen zo vaak over het hoofd werd gezien?
ADHD bij vrouwen: een andere presentatie
Een van de belangrijkste redenen waarom ADHD bij vrouwen vaak niet werd herkend, is dat de symptomen er anders uitzien dan bij mannen. Jongens met ADHD zijn vaak druk, impulsief en kunnen moeilijk stilzitten. Dit gedrag valt op in de klas en zorgt ervoor dat ze sneller worden doorgestuurd voor onderzoek.
Bij meisjes en vrouwen uit ADHD zich vaak op een subtielere manier. In plaats van hyperactiviteit hebben veel vrouwen last van:
- Verstrooidheid en vergeetachtigheid: Dingen kwijt zijn, afspraken vergeten of moeite hebben met plannen.
- Overprikkeling en interne onrust: In gedachten altijd bezig zijn, zonder dat dit aan de buitenkant zichtbaar is.
- Emotionele wisselingen: Snelle stemmingswisselingen en het gevoel dat emoties intenser zijn dan bij anderen.
- Moeite met concentreren: Niet goed kunnen focussen op saaie taken, maar juist hypergefocust raken op iets wat wél interessant is.
Omdat deze symptomen minder opvallend zijn, worden vrouwen met ADHD vaak niet herkend of verkeerd gediagnosticeerd. Ze worden soms als ‘dromerig’, ‘chaotisch’ of ‘gevoelig’ bestempeld, zonder dat iemand de link legt met ADHD.
Culturele verwachtingen en de druk op vrouwen
Een andere reden waarom ADHD bij vrouwen vaak over het hoofd werd gezien, is de maatschappelijke rol van vrouwen. Vrouwen worden van jongs af aan aangemoedigd om sociaal aangepast gedrag te vertonen. Ze leren om netjes te zijn, stil te zitten en zich aan de regels te houden. Hierdoor ontwikkelen veel meisjes met ADHD strategieën om hun problemen te verbergen.
Deze ‘maskering’ zorgt ervoor dat ze op school en op werk goed functioneren, maar vaak tegen een hoge prijs. Ze moeten zichzelf constant dwingen om georganiseerd en gefocust te blijven, terwijl dat voor hen eigenlijk heel moeilijk is. Dit kan leiden tot:
- Uitputting en stress: Doordat ze steeds extra moeite moeten doen om ‘normaal’ over te komen.
- Laag zelfbeeld: Ze denken dat ze gewoon niet goed genoeg zijn, terwijl ze eigenlijk een neurodiverse hersenwerking hebben.
- Burn-outs: Veel vrouwen met ADHD komen pas in beeld als ze op latere leeftijd tegen een burn-out aanlopen.
Omdat ze zichzelf jarenlang hebben aangepast, beseffen veel vrouwen pas later in hun leven dat er iets niet klopt. Vaak krijgen ze de diagnose ADHD pas als ze als volwassene hulp zoeken voor stress, angst of depressie.
Betere kennis en diagnostiek
Gelukkig is er de laatste jaren meer aandacht gekomen voor ADHD bij vrouwen. Wetenschappers en artsen zijn zich bewuster geworden van het feit dat ADHD zich anders kan uiten bij verschillende mensen. Dit heeft geleid tot betere tests en diagnostische criteria die rekening houden met de vrouwelijke presentatie van ADHD.
Daarnaast spelen sociale media een grote rol. Veel vrouwen herkennen zichzelf in de verhalen van anderen die online hun ervaringen delen. Video’s, blogs en artikelen over ADHD bij vrouwen zorgen ervoor dat meer mensen zich afvragen of ze misschien ook ADHD hebben. Hierdoor zoeken ze vaker hulp en krijgen ze eindelijk een diagnose.
Ook huisartsen en psychologen worden steeds beter opgeleid om ADHD bij vrouwen te herkennen. Waar voorheen vooral werd gekeken naar hyperactief gedrag, wordt nu ook rekening gehouden met onzichtbare symptomen zoals mentale onrust en moeite met plannen.
De impact van een late diagnose
Voor veel vrouwen is het krijgen van een ADHD-diagnose een enorme opluchting. Eindelijk begrijpen ze waarom ze altijd moeite hadden met concentratie, planning of emoties. Het geeft hen de mogelijkheid om zichzelf beter te accepteren en op zoek te gaan naar hulpmiddelen die werken.
Een late diagnose heeft echter ook nadelen. Veel vrouwen voelen verdriet of boosheid over het feit dat ze jarenlang hebben geworsteld zonder hulp. Sommigen hebben verkeerde diagnoses gekregen, zoals angststoornissen of depressie, en zijn daardoor verkeerd behandeld. Anderen hebben door hun ADHD moeite gehad met school, werk of relaties, zonder dat ze wisten waarom.
Toch is de diagnose ook een nieuw begin. Met de juiste ondersteuning, zoals therapie, coaching of medicatie, kunnen vrouwen met ADHD manieren vinden om hun leven beter in te richten en minder last te hebben van hun symptomen.
Conclusie: een inhaalslag voor vrouwen met ADHD
Dat steeds meer vrouwen nu de diagnose ADHD krijgen, is geen teken dat er ‘opeens’ meer ADHD is. Het betekent vooral dat er beter wordt gekeken naar hoe ADHD zich uit bij vrouwen. Jarenlang zijn vrouwen met ADHD over het hoofd gezien, maar door betere kennis en bewustwording wordt dit nu langzaam rechtgezet.
Voor veel vrouwen betekent de diagnose een nieuw begin: eindelijk begrijpen ze zichzelf beter en kunnen ze hulp krijgen die echt bij hen past. Hopelijk blijft deze positieve ontwikkeling doorgaan, zodat ADHD bij vrouwen in de toekomst sneller herkend wordt en ze niet meer jarenlang onnodig hoeven te worstelen.
