Aan de kust van Nederland en België is een bijzondere ontdekking gedaan. Voor het eerst is daar een spin gevonden die normaal alleen rond de Middellandse Zee leeft. Het gaat om een soort uit het geslacht van de ‘tandkaken’, met de officiële naam Enoplognatha mandibularis. Deze soort hoort bij de kogelspinnen en had tot nu toe nog geen Nederlandse naam. De spin is klein, maar opvallend door zijn bijzondere kaken.
De ontdekking werd bekendgemaakt door de Vlaamse natuurorganisatie Natuurpunt. Zij meldden dat de soort al in 2022 en 2023 was gezien, maar het nieuws werd pas in 2024 gedeeld. De waarnemingen verschenen in een wetenschappelijk tijdschrift, namelijk het Journal of the Belgian Arachnological Society. Daarmee werd de vondst officieel bevestigd. Hoewel de spin al even geleden werd opgemerkt, is het dus pas recent echt onder de aandacht gebracht.
De mediterrane tandkaakspin rukt op
Natuurpunt noemt de spin voorlopig de ‘mediterrane tandkaakspin’. Deze naam verwijst naar de opvallend grote kaken van de mannetjes. Daarop zitten als het ware kleine tandjes, vandaar de naam. Ondanks zijn uiterlijk is de spin ongevaarlijk voor mensen. De soort komt oorspronkelijk uit warme landen. Denk aan Zuid-Europa, Noord-Afrika, Turkije en delen van Centraal-Azië. Dat hij nu ook in Nederland en België wordt gevonden, zegt iets over hoe de natuur verandert.
De natuurorganisatie legt uit dat steeds meer diersoorten uit warme gebieden naar het noorden trekken. Dat gebeurt onder andere door klimaatverandering. Door hogere temperaturen kunnen soorten die eerst alleen in het zuiden leefden, nu ook in koelere landen overleven. Dat geldt ook voor deze spin. De vondst van deze soort aan beide kanten van de grens maakt duidelijk dat dit geen toeval is.
Waar is de spin precies gevonden?
In Nederland werd de spin aangetroffen bij natuurgebied Het Zwin. Dit ligt bij de Westerschelde, vlakbij de grens met België. In België zelf werd de spin gevonden in het Vlaamse deel van Het Zwin en bij de kustplaatsen De Panne en Koksijde. Het gaat om gebieden met veel zand, open terrein en weinig begroeiing. Zulke plekken zijn precies wat deze spinnensoort prettig vindt.
Tot nu toe is er in Nederland slechts één exemplaar gevonden. Dat gebeurde in oktober 2023. Toch is deze ene vondst al belangrijk. Onderzoekers benadrukken dat dit bewijst dat de soort nu officieel in Nederland voorkomt. Het is dus niet zomaar een los dier dat per ongeluk hier terechtkwam. De spin heeft zich mogelijk gevestigd in het gebied, en dat is wetenschappelijk gezien interessant.
Kenmerken van de mediterrane tandkaakspin
De mediterrane tandkaakspin leeft graag in open en zanderige gebieden. Hij houdt niet van dichte begroeiing. Dat soort terreinen zijn meestal warm en droog, wat goed past bij zijn oorsprong in zuidelijke streken. De mannetjes van deze soort zijn klein: ze worden tussen de 2,2 en 6 millimeter groot. De vrouwtjes zijn iets groter, met een lengte van 2,4 tot 8 millimeter.
Wat deze spin echt opvallend maakt, zijn de vergrote kaken van het mannetje. Deze kaken lijken tanden te hebben, wat uniek is binnen zijn familie. Ondanks dit indrukwekkende uiterlijk hoef je als mens geen zorgen te maken. De spin doet niets als je hem met rust laat en is niet gevaarlijk.
Wat deze vondst betekent
Het feit dat deze spin nu in zowel België als Nederland is gevonden, is volgens experts geen toeval. Het past binnen een bredere trend. Door de opwarming van de aarde veranderen leefgebieden van veel dieren. Steeds meer zuidelijke soorten trekken naar het noorden. Dat gebeurt niet alleen bij spinnen, maar ook bij vogels, insecten en zelfs planten. De natuur is continu in beweging.
De mediterrane tandkaakspin is dus een klein, maar veelzeggend voorbeeld van die verandering. Misschien zullen we deze soort in de toekomst vaker tegenkomen. Zeker in natuurgebieden met zand en weinig begroeiing. Voor wetenschappers is deze ontdekking waardevol, omdat het helpt bij het begrijpen van hoe dieren zich aanpassen aan het veranderende klimaat.
Het wachten is nu op meer meldingen van deze spin in andere delen van Nederland en België. Als meer mensen de soort herkennen en melden, kunnen onderzoekers beter volgen hoe de verspreiding verloopt. Voorlopig blijft het bij een bijzondere eerste vondst, die veel zegt over hoe onze natuur zich aan het aanpassen is.
Bron: RTL Nieuws
