Maart is wereldwijd de maand waarin extra aandacht wordt gevraagd voor endometriose. Deze aandoening treft ongeveer 1 op de 10 vrouwen, maar is nog steeds relatief onbekend. Tijdens de Endometriose Awareness Month wordt stilgestaan bij de impact van deze ziekte en het belang van een vroege diagnose en juiste behandeling.
Maar wat is endometriose precies? Hoe herken je het en welke behandelingen zijn er beschikbaar?
Wat is endometriose en welke klachten veroorzaakt het?
Endometriose is een aandoening waarbij weefsel, dat lijkt op baarmoederslijmvlies, buiten de baarmoeder groeit. Dit kan gebeuren op plekken zoals de eierstokken, eileiders of het buikvlies. Dit weefsel reageert op de hormonale veranderingen tijdens de menstruatiecyclus, wat kan leiden tot ontstekingen en littekenvorming.
De klachten verschillen per persoon. Sommige vrouwen hebben nauwelijks symptomen, terwijl anderen ernstig worden belemmerd in hun dagelijks leven. De meest voorkomende klachten zijn:
- Hevige menstruatiepijn: Veel vrouwen hebben menstruatiepijn, maar bij endometriose kan deze pijn extreem zijn en uitstralen naar de rug of benen. De pijn kan al voor de menstruatie beginnen en dagenlang aanhouden.
- Chronische buikpijn: Niet alleen tijdens de menstruatie, maar ook daarbuiten kunnen vrouwen last hebben van een constante, zeurende pijn in de onderbuik.
- Pijn bij seks: Endometrioseweefsel kan zich bevinden rondom de baarmoeder en eierstokken, waardoor seksueel contact pijnlijk kan zijn.
- Problemen met plassen of de stoelgang: Als endometriose zich rond de blaas of darmen bevindt, kunnen klachten zoals pijn bij het plassen, obstipatie of diarree ontstaan. Dit gebeurt vaak rondom de menstruatie.
- Vermoeidheid: Chronische vermoeidheid komt veel voor bij endometriose. De constante pijn en ontstekingen kunnen het lichaam uitputten.
- Moeite met zwanger worden: Endometriose kan de vruchtbaarheid beïnvloeden doordat het littekenweefsel kan veroorzaken rondom de eierstokken en eileiders. Dit betekent niet dat een zwangerschap onmogelijk is, maar de kans op een natuurlijke zwangerschap kan verminderd zijn.
Daarnaast kunnen vrouwen last hebben van een opgeblazen gevoel, misselijkheid en lage rugpijn. Omdat de symptomen veel lijken op andere aandoeningen, zoals het prikkelbare darm syndroom (PDS) of blaasontstekingen, wordt endometriose vaak laat ontdekt.
Hoe wordt endometriose vastgesteld?
De diagnose van endometriose kan lastig zijn, omdat de symptomen overlappen met andere aandoeningen. Daardoor duurt het soms jaren voordat de juiste diagnose wordt gesteld.
-
Gesprek met de huisarts
De eerste stap is een bezoek aan de huisarts. Bij klachten zoals hevige menstruatiepijn of vruchtbaarheidsproblemen kan de huisarts doorverwijzen naar een gynaecoloog voor verder onderzoek. -
Onderzoek door een gynaecoloog
- Echografie: Een inwendige of uitwendige echo kan helpen om afwijkingen, zoals cystes op de eierstokken, te ontdekken. Kleine endometriosehaarden zijn echter vaak niet zichtbaar.
- MRI-scan: In sommige gevallen wordt een MRI gemaakt om beter te zien waar het weefsel zich bevindt.
- Laparoscopie (kijkoperatie): Dit is de meest betrouwbare manier om endometriose vast te stellen. Via een kleine snee in de buik wordt een camera ingebracht om direct te kijken of er endometriose aanwezig is. Zo nodig kan er direct een stukje weefsel worden weggehaald voor onderzoek.
Veel vrouwen denken dat hevige menstruatiepijn normaal is, waardoor ze geen medische hulp zoeken. Daarnaast is de aandoening nog steeds niet goed bekend bij alle artsen. Hierdoor kan het gemiddeld zeven tot tien jaar duren voordat een juiste diagnose wordt gesteld. Meer bewustwording en snellere herkenning van de symptomen zijn belangrijk om dit proces te verkorten.
Welke behandelingen zijn er?
De behandeling van endometriose hangt af van de ernst van de klachten en de wens om zwanger te worden. In veel gevallen wordt eerst geprobeerd de klachten te verminderen met pijnstillers zoals paracetamol of ontstekingsremmende middelen zoals ibuprofen.
Als pijnstillers niet voldoende werken, kan hormonale therapie helpen. Denk hierbij aan de anticonceptiepil, een hormoonspiraaltje of medicijnen die de menstruatie onderdrukken. Dit kan de groei van het endometrioseweefsel afremmen en klachten verminderen.
Bij ernstige endometriose of vruchtbaarheidsproblemen kan een operatie nodig zijn. Tijdens een kijkoperatie kan de gynaecoloog zoveel mogelijk endometrioseweefsel en verklevingen verwijderen. Dit kan verlichting geven, maar er is een kans dat de klachten na verloop van tijd terugkomen.
Endometriose is een chronische aandoening, maar met de juiste diagnose en behandeling kunnen veel vrouwen hun klachten onder controle krijgen en hun kwaliteit van leven verbeteren.
Bron: Metro
