Je doet de deur open, neemt je pakket aan en voordat je het weet maakt de bezorger een foto. Dat gebeurde ook bij Corinne, die zich daar erg ongemakkelijk bij voelde. Ze vertelde dat er geen toestemming werd gevraagd en dat ze niet wist of haar gezicht of dat van haar kinderen zichtbaar was. Voor haar voelde dat onprettig en grensoverschrijdend. Veel mensen vragen zich af of dit eigenlijk mag. Daarom vroegen we de grote postbedrijven en de Autoriteit Persoonsgegevens hoe dit zit.
Wat de Autoriteit Persoonsgegevens hierover zegt
De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) ziet deze manier van werken als een mogelijk probleem. Volgens de AP kan het onverwacht maken van foto’s aan de deur een grote inbreuk op de privacy zijn. Ze noemen het zelfs risicovol, omdat bedrijven met zulke foto’s grote verzamelingen kunnen opbouwen van adressen en bewoners. Dat soort informatie is gevoelig en kan makkelijk verkeerd gebruikt worden.
De AP zegt dat de hoofdregel duidelijk is: voor het maken van een foto moet toestemming worden gevraagd. Alleen als een postbedrijf kan bewijzen dat het belang van zo’n foto groter is dan jouw privacybelang, mag het zonder toestemming. Maar volgens de AP is dat moeilijk te verdedigen. Pakketten kunnen namelijk ook op andere manieren worden geregistreerd, zoals met een handtekening of een digitale bevestiging. Dat zijn veel minder ingrijpende methoden.
Wat vervoerders wel en niet doen
Niet alle bedrijven maken foto’s bij de deur. Sterker nog: de meeste bezorgdiensten zeggen dat ze dit helemaal niet doen. PostNL geeft aan dat hun bezorgers alleen een handterminal gebruiken en dat deze geen camera heeft. Foto’s maken hoort dus niet bij hun werkwijze.
Ook DPD zegt dat bezorgers in Nederland geen foto’s maken wanneer ze een pakket persoonlijk overhandigen. In andere landen gebeurt dit wél, maar in Nederland nog niet. DPD onderzoekt of een fotosysteem hier in de toekomst misschien wordt ingevoerd, maar benadrukt dat ze voorzichtig zijn vanwege privacyzorgen. Ze kijken ook naar alternatieven, zoals een unieke pincode die je aan de deur invult.
Foto’s alleen bij afleveren op een afgesproken plek
Andere bedrijven zoals DHL, UPS en GLS maken soms wél foto’s, maar alleen als het pakket wordt achtergelaten op een plek die jij zelf hebt gekozen. Dat gebeurt dus niet bij direct contact. Ze benadrukken dat zij alleen het pakket fotograferen en geen mensen. Het gaat bijvoorbeeld om een foto van een pakket bij de voordeur of achter een tuinstoel.
Volgens deze bedrijven valt zo’n foto niet onder persoonsgegevens, omdat er geen mensen zichtbaar zijn. Daarnaast moet je in hun apps eerst toestemming geven voordat zij überhaupt iets op een afgesproken plek achterlaten. Daarom vinden zij dat hun werkwijze binnen de privacyregels valt.
GLS waarschuwt bezorgers zelfs dat ze geen herkenbare persoonsgegevens mogen fotograferen. Dingen als naambordjes, gezichten of foto’s binnen moeten daarom buiten beeld blijven.
GOFO gaat verder dan andere vervoerders
Er is één opmerkelijke uitzondering: GOFO. Dit bedrijf reageerde niet op onze vragen, maar hun privacyverklaring spreekt boekdelen. Zij zijn de enige vervoerder die expliciet zegt dat ze “gezichtsgegevens” verzamelen. Hun bewijs van aflevering bestaat uit een foto van jou én het pakket, eventueel samen met je identiteitsbewijs.
Volgens hun eigen documentatie gebruiken ze deze foto’s voor controle en identificatie. Ze zeggen dat ze versleuteling gebruiken om de gegevens veilig te bewaren. Toch blijft dit gevoelig, zeker omdat de AP eerder aangaf dat dit soort foto’s behoorlijk misbruikgevoelig zijn.
Onduidelijke regels in de kleine lettertjes
Dat mensen zoals Corinne geen idee hebben wat er gebeurt, komt niet als een verrassing. De AP vindt dat bedrijven altijd duidelijk moeten zijn over het verzamelen van gegevens. Toch blijkt uit het doornemen van verschillende privacyverklaringen dat de informatie vaak onvolledig is.
PostNL en DPD zijn duidelijk: zij maken geen foto’s, en dat klopt met hun documenten. Maar DHL, UPS en GLS noemen foto’s van pakketten nergens expliciet in hun voorwaarden, terwijl ze die wél maken. GOFO is juist heel duidelijk in hun voorwaarden, maar reageerde helemaal niet op ons verzoek om uitleg. DHL gaf toe dat hun communicatie niet volledig is en belooft hun voorwaarden te verbeteren.
Wat mag jij doen als er een camera op je staat?
Krijg je aan de deur onverwacht een camera op je gericht? Dan heb je rechten. Je mag weigeren. De AP zegt dat toestemming de basisregel is. Een bedrijf mag je pakket niet weigeren als jij geen foto wilt laten maken. Toestemming moet vrij zijn, dus je moet zonder problemen ‘nee’ kunnen zeggen.
Je mag vragen om verwijdering. Je hebt het recht om te vragen welke gegevens een bedrijf van jou heeft en om foto’s te laten wissen. Sommige bedrijven, zoals DHL, zeggen dat ze dit doen zolang er een goede reden is.
Word je toch gefotografeerd? Dan kun je een klacht indienen. Eerst bij het postbedrijf zelf. Als zij niets doen, kun je naar de Autoriteit Persoonsgegevens stappen. Oftewel: jij hebt aan de deur meer rechten dan veel mensen denken. En bedrijven moeten daar eerlijk en transparant over zijn.
Bron: Radar
