Het eerste eigen geld verdienen is voor jongeren een belangrijke stap richting zelfstandigheid. Echter, door de stijgende huurprijzen en de onaantrekkelijke woningmarkt blijven veel jonge volwassenen, ondanks hun eigen inkomen, langer thuis wonen bij hun ouders, ook wel bekend als het “Hotel Mama”. Dit roept de vraag op: moeten jongeren hun ouders betalen voor kost en inwoning als ze eenmaal zelf verdienen?
De overgang naar zelfstandigheid
Wanneer kinderen opgroeien en de school verlaten om een opleiding te volgen of te gaan werken, beginnen ze hun eigen geld te verdienen. In principe zouden ze dan niet meer gratis bij hun ouders hoeven te wonen. Maar mogen ouders van hun werkende kinderen een bijdrage vragen voor huur en eten?
Wat zegt de wet?
Het Burgerlijk Wetboek (BW) biedt geen duidelijke richtlijnen over deze kwestie. Het stelt enkel dat familieleden in een rechte lijn verplicht zijn elkaar te onderhouden. Daarnaast kunnen minderjarige kinderen, zelfs als ze vermogen hebben, van hun ouders alimentatie eisen als hun eigen inkomen en vermogen niet voldoende is om in hun levensonderhoud te voorzien. Dit staat bekend als de “behoeftigheid” clausule.
Verder vermeldt de wet dat een kind, zolang het deel uitmaakt van het ouderlijk huishouden en door de ouders wordt opgevoed of onderhouden, verplicht is naar vermogen bij te dragen aan het huishouden.
Tot hun achttiende hebben ouders het zogenaamde “verblijfsrecht” over hun kinderen en zijn zij verplicht te zorgen voor hun voeding en onderdak. In strikte zin verliest het kind dit woonrecht zodra het 18 jaar wordt.
Kortom, kinderen hebben tot hun achttiende recht om in het ouderlijk huis te wonen en moeten binnen hun mogelijkheden bijdragen aan het huishouden. Of ze echter, zodra ze zelf verdienen, ook moeten betalen voor huur, stroom, water en eten, is niet duidelijk vastgelegd.
Gratis wonen in het “Hotel Mama”?
Bij hun ouders blijven wonen heeft veel voordelen voor jongeren: ze hoeven geen tijd te besteden aan het zoeken naar een eigen woning, ze besparen huurkosten, de koelkast in het “Hotel Mama” is altijd goed gevuld, en er staat dagelijks een warme maaltijd op tafel. Jongeren moeten echter leren dat dit comfort niet vanzelfsprekend is.
Jonge mensen hebben vaak geen idee hoe duur en tijdrovend het is om een huishouden te runnen. Ze zijn zich er vaak niet van bewust dat toiletpapier, wattenstaafjes of bakpapier regelmatig moeten worden aangevuld, dat één keer per week stofzuigen meestal niet voldoende is, en dat zelfs televisie kijken geld kan kosten.
Door een deel van hun inkomen aan hun ouders af te staan, kunnen jongeren leren wat het kost om zelfstandig te wonen. Als zij moeten bijdragen aan voedsel, nutsvoorzieningen en huur, worden zij voorbereid op een leven buiten het “Hotel Mama”.
Hoeveel mag het “Hotel Mama” kosten?
Of ouders besluiten dat hun kinderen een bepaald bedrag per maand aan het huishouden moeten bijdragen, en hoe hoog dat bedrag is, verschilt per gezin. Ouders die zelf weinig geld hebben of gezinnen met meerdere kinderen zullen waarschijnlijk eerder hun oudere, werkende kinderen om een bijdrage vragen dan welgestelde families.
Er is helaas geen vaste richtlijn voor deze situatie. Het Zwitserse wetboek biedt echter wel een nuttige referentie. Daarin staat dat ouders een redelijke bijdrage kunnen eisen van een kind dat nog thuis woont.
De Zwitserse rechtsadviseurs raden aan dat deze bijdrage tussen de 15 en 30 procent van het inkomen van de jongere bedraagt. Verdient een jongere bijvoorbeeld 1000 euro bruto per maand, dan zou hij of zij na aftrek van sociale premies (ongeveer 200 euro) tussen de 120 en 240 euro aan het “Hotel Mama” moeten afstaan.
Een beslissing voor elk gezin
In principe zijn ouders verplicht om voor hun kinderen te zorgen tot het einde van hun opleiding of studie. Veel ouders hebben waarschijnlijk nooit overwogen om hun opgroeiende kinderen te vragen bij te dragen aan de kosten van kost en inwoning, maar het “Hotel Mama” hoeft niet gratis te zijn.
Een gedetailleerd overzicht van de kosten kan jongeren de ogen openen. Zelfs als ouders niet afhankelijk zijn van het geld van hun kinderen, kunnen ze hun kinderen alsnog vragen bij te dragen en dit geld voor hen opzij zetten voor later. Op deze manier leren jongeren dat er maandelijkse verplichtingen zijn die uit hun loon moeten worden betaald, en kunnen ze bij hun uiteindelijke vertrek profiteren van het gespaarde geld.
