Op vrijdag wordt er gestaakt door medewerkers van de NS in de regio Midden. Hoewel het maar één regio betreft, zullen de gevolgen merkbaar zijn in het hele land. Veel treinen zullen namelijk niet rijden, waardoor reizigers rekening moeten houden met flinke vertragingen en uitval van verbindingen. De staking heeft alles te maken met de vastgelopen onderhandelingen over een nieuwe cao voor NS-personeel.
Waarom wordt er gestaakt?
Vakbond FNV had de NS eerder een ultimatum gegeven. De bond wilde duidelijke afspraken over een nieuwe cao, maar volgens FNV reageerde de NS daar niet op. De onderhandelingen liepen eerder al vast. FNV had toen al laten weten dat er stakingen zouden volgen als er geen beweging zou komen vanuit het spoorbedrijf. Nu die verandering uitblijft, hebben ze besloten tot actie over te gaan.
De staking op vrijdag is het begin van een reeks. De vakbond wil dat het NS-personeel in meerdere regio’s het werk tijdelijk neerlegt. Na de regio Midden volgen de regio’s West (dinsdag), Noord-West en Oost (12 juni), en Noord en Zuid (16 juni). Als ook daarna geen akkoord wordt bereikt, zal er op dinsdag 17 juni mogelijk een landelijke staking plaatsvinden.
De looneisen van de vakbond
Eén van de belangrijkste punten waar FNV voor strijdt, is een loonsverhoging. De bond wil dat de salarissen van NS-medewerkers op 1 maart 2025 én op 1 maart 2026 met 4 procent omhooggaan. Daarnaast moet er per medewerker 120 euro extra bij komen. Volgens FNV is dit nodig om de stijgende kosten door inflatie te compenseren. NS heeft in de onderhandelingen een jaarlijkse verhoging van 2,55 procent aangeboden. Dat vindt FNV onvoldoende, omdat dat niet opweegt tegen de duurdere boodschappen, hogere energierekeningen en andere prijsstijgingen.
Henri Janssen van FNV noemt ook de hoge werkdruk als reden voor de acties. Er zijn veel openstaande vacatures bij NS. Daardoor moeten medewerkers vaak extra taken op zich nemen, wat leidt tot uitval en ontevredenheid. Vooral nieuw personeel haakt volgens de vakbond snel af. Zonder goede afspraken over loon, werkdruk en arbeidsvoorwaarden zal de situatie volgens hen alleen maar verslechteren.
Eerdere afspraken en spanningen
De vorige cao liep af op 1 maart van dit jaar. In die overeenkomst was nog een loonsverhoging van gemiddeld 6,6 procent opgenomen. Ook die onderhandelingen verliepen niet makkelijk, maar toen werd er uiteindelijk zonder staking tot een akkoord gekomen. Dat ligt nu anders. De situatie doet denken aan september 2022, toen het NS-personeel wél massaal het werk neerlegde. Die acties leidden toen tot flinke hinder voor reizigers in het hele land. Pas na meerdere stakingsdagen kregen de medewerkers een loonsverhoging van ruim 9 procent tot eind 2023.
Volgens FNV is er sindsdien te weinig veranderd. Ze vinden dat NS onvoldoende doet om personeel tevreden te houden. Het aanbod van NS is volgens hen niet in verhouding tot de hoge werkdruk en de inflatie. Daarom zien ze zich genoodzaakt opnieuw actie te voeren. Dit keer willen ze dat de NS luistert naar hun eisen en zich serieuzer opstelt in het overleg.
NS wacht nog op officiële melding
Een woordvoerder van de NS laat weten dat het bedrijf nog geen formele aankondiging van de staking heeft ontvangen. Zolang die er niet is, blijft het lastig om precies te zeggen wat de gevolgen zullen zijn. Toch houdt NS er rekening mee dat de impact groot kan zijn, juist omdat de staking begint in het hart van het spoorwegnet: regio Midden. Daar komen veel lijnen samen, wat betekent dat vertragingen zich snel kunnen verspreiden over het hele netwerk.
Voor reizigers is het verstandig om goed het nieuws en de NS-app in de gaten te houden. Mogelijk vallen er op vrijdag veel treinen uit en zijn er minder reismogelijkheden dan normaal. Mensen die afhankelijk zijn van het openbaar vervoer doen er goed aan om op tijd naar alternatieven te kijken of hun reis anders in te plannen. De komende dagen zullen duidelijk maken of NS en de vakbonden alsnog met elkaar om tafel gaan om een landelijke staking te voorkomen. Tot die tijd blijft de onzekerheid bestaan.
Bron: LINDA.
