In Nederland overlijden elke dag zo’n 22 mensen aan hartfalen. Toch weten veel mensen niet wat het precies is, waar je op moet letten en wat je zelf kunt doen om het te voorkomen of tijdig te herkennen. Hartfalen is een serieuze, chronische aandoening waarbij het hart moeite heeft om voldoende bloed door het lichaam te pompen.
Hierdoor krijgen organen zoals de nieren en longen minder zuurstof, wat kan leiden tot klachten als vocht vasthouden, benauwdheid en vermoeidheid. De ziekte verloopt vaak langzaam en wordt met de jaren erger. In veel gevallen is het niet te genezen, maar met de juiste behandeling kun je de klachten wel onder controle houden. Het blijft echter een aandoening waar je levenslang mee te maken hebt.
Klachten, oorzaken en misverstanden
De meest voorkomende klachten bij hartfalen zijn benauwdheid, extreme vermoeidheid en vochtophoping. Vooral als je na een kleine inspanning – zoals één trap oplopen – al buiten adem bent, is dat een alarmsignaal.
Vocht vasthouden herken je aan dikke enkels of een sokrand die zichtbaar in je huid blijft staan. Dit mag bij gezond weer na een nacht slapen verdwenen zijn. Als dat niet zo is, is het tijd om hulp te zoeken.
Hartfalen kan verschillende oorzaken hebben. Soms komt het door een aangeboren afwijking, een hartinfarct of hartritmestoornis. Ook een hoge hartslag over een langere periode kan het hart uitputten. Daarnaast spelen leefstijlkeuzes een grote rol. Denk aan roken, overgewicht, weinig beweging, ongezond eten en een hoge bloeddruk. Juist die hoge bloeddruk wordt vaak onderschat. Veel mensen weten hun bloeddruk niet of doen er niets mee, terwijl het hart hierdoor zwaar wordt belast.
Hartfalen wordt vaak verward met andere hartproblemen zoals een hartstilstand of infarct. Daardoor weten veel mensen niet hoe ernstig het is. Toch is het risico groot. Na een eerste ziekenhuisopname overlijdt een aanzienlijk deel van de patiënten binnen vijf jaar.
Een van de grootste problemen is dat mensen met klachten te laat naar de huisarts gaan. Vage klachten worden vaak afgedaan als ‘moe van het werk’ of ‘slecht geslapen’. En dat kan gevaarlijk zijn.
Voor wie het belangrijk is en wat je kunt doen
Hartfalen treft mensen van alle leeftijden. Hoewel het vaker voorkomt bij ouderen, is het aantal patiënten onder de 60 jaar de laatste jaren flink toegenomen. Ook jongere mensen met een aangeboren afwijking of genetische aanleg kunnen ermee te maken krijgen. Soms is een steunhart of zelfs een transplantatie nodig.
Het is dus niet langer alleen een ziekte van oudere mensen. Let daarom goed op hoe je je voelt. Klachten zoals vermoeidheid, benauwdheid of steeds dikker wordende benen zijn signalen waar je niet te lang mee moet rondlopen. Ga op tijd naar de huisarts voor een controle. Er bestaan tegenwoordig goede medicijnen die de klachten sterk kunnen verminderen en je leven flink kunnen verlengen. De volgende klachten komen vaak voor bij hartfalen:
extreme vermoeidheid
benauwdheid bij inspanning
plotselinge gewichtstoename
dikke enkels of benen
koude handen en voeten
druk op de bovenbuik of een vol gevoel
minder eetlust
hoesten bij plat liggen
duizeligheid
verstopping
onrustig slapen en ’s nachts vaak plassen
Hoewel je hartfalen niet altijd kunt voorkomen, kun je wel veel doen om het risico kleiner te maken. Let goed op je leefstijl. Niet roken, gezond eten, regelmatig bewegen en matig zijn met alcohol zijn de basis.
Houd ook je bloeddruk in de gaten. Je kunt thuis zelf een meter gebruiken en elke week een keer meten. Kom je er niet alleen uit? Vraag dan hulp bij je huisarts of een leefstijlcoach. Er zijn in Nederland duizenden mensen met hartfalen die het niet weten. Door je lichaam goed in de gaten te houden, kun je daar hopelijk niet één van worden.
Bron: Libelle
