In november en december komt je tuin langzaam tot rust. Veel planten verliezen hun blad en het lijkt alsof er niets meer te doen is. Toch is dit juist een goed moment om nog een laatste snoeibeurt te geven. Door slim te snoeien blijven bomen en struiken gezond en kun je volgend jaar genieten van een mooie, bloeiende tuin. Hovenier en tuinontwerper Huib Schuttel geeft praktische tips om je tuin winterklaar te maken.
Waarom snoeien in november en december slim is
Hoewel de meeste mensen denken dat het te laat is om in november te snoeien, is dat vaak niet zo. Zolang het niet vriest, kun je nog veel planten en bomen snoeien. Het grote voordeel van deze periode is dat de meeste bladeren gevallen zijn. Daardoor kun je goed zien welke takken weg moeten. Zeker bij fruitbomen is dit belangrijk, want een goede snoei zorgt voor meer vruchten in het volgende seizoen.
Volgens Huib Schuttel is het belangrijk om het juiste gereedschap te gebruiken. “Een scherpe snoeischaar is essentieel,” legt hij uit. “Bot gereedschap maakt rafelige wonden en dat kan schimmels en ziektes aantrekken.” Een nette snoei helpt planten beter herstellen en voorkomt dat ze ziek worden.
Rozen en fruitbomen verzorgen
In december kun je rozen alvast halveren. In het voorjaar, rond maart, snoei je ze verder terug tot het tweede naar buitenstaande oog. Schuttel geeft nog een extra tip: “Leg in december een laag van ongeveer acht centimeter oude stalmest rond de rozen. Dat beschermt ze tegen de kou en zorgt meteen voor voeding in het voorjaar.”
Ook fruitbomen kun je nu goed snoeien. Appelbomen mogen zelfs flink worden aangepakt. Knip dode, beschadigde en te lange takken weg. Laat alleen de sterke takken staan en zorg dat het hart van de boom open blijft, zodat er genoeg licht binnenkomt. Zo bevorder je de groei van nieuwe vruchten. Voor perenbomen geldt hetzelfde: kort de hoofdtakken in en snoei dunne zijscheuten tot op twee of drie knoppen. Zo blijft de boom krachtig en goed in balans.
Andere fruitsoorten en struiken
Bij een kweepeer is het belangrijk om de zwakkere takken weg te halen en de rest met een derde in te korten. Dat voorkomt ziektes en houdt de boom luchtig. Bramenstruiken kunnen nu ook worden aangepakt. Snoei alle stengels die vruchten hebben gedragen tot aan de grond terug. Laat een paar sterke nieuwe stengels staan en bind die vast. Zo groeit de struik volgend jaar beter.
Kruisbessen kun je op dezelfde manier snoeien. Verwijder de oude takken en laat maximaal zeven jonge takken over. Ook kiwi’s hebben een snoeibeurt nodig: haal ongeveer een derde van de oude takken weg en kort de rest in tot vijf knoppen. Zo krijgen ze de kans om in het voorjaar opnieuw sterk uit te lopen.
Bladverliezende bomen en knotwilgen
Sommige bomen hebben baat bij een lichte snoei in de winter. Bladverliezende bomen kun je eens in de paar jaar uitdunnen. Verwijder een paar grote takken zodat er meer licht in de kroon valt. Knotwilgen moeten juist helemaal tot aan de knot worden teruggesnoeid. Dat kun je doen tussen november en maart, zolang het niet vriest.
Heb je heesters of loofbomen die te groot zijn geworden, dan kun je die ook nu nog bijwerken. Let er wel op dat het niet vriest, want dan kunnen de snoeiwonden bevriezen. Sommige soorten, zoals hortensia’s, kun je beter niet snoeien omdat de uitgebloeide bloemen bescherming bieden tegen de kou. Controleer dus eerst welke planten wel of niet geschikt zijn voor wintersnoei.
Huib Schuttel benadrukt dat je bij heesters dicht bij de vertakking moet knippen. “Knip niet tien centimeter boven een vertakking, maar maximaal twee centimeter erboven,” zegt hij. Ook moeten snoeiwonden recht en glad zijn om infecties te voorkomen.
Wat te doen met opschot en klimplanten
Opschot en waterscheuten zijn snelgroeiende, rechte takken die bij veel bomen spontaan verschijnen. Volgens Schuttel kun je die het beste meteen verwijderen. “Ze horen niet bij de plant en nemen alleen maar energie weg,” legt hij uit. Laat je ze zitten, dan kunnen ze de oorspronkelijke takken verdringen, zoals bij de Krulhazelaar vaak gebeurt.
Klimplanten mogen ook nog gesnoeid worden, behalve bladhoudende soorten zoals de Clematis armandii en de Lonicera henryi. Die snoei je pas na de bloei. Hetzelfde geldt voor de klimhortensia. Controleer altijd het kaartje dat bij de plant zat om zeker te weten wanneer je moet snoeien.
Wil je stormschade voorkomen, dan kun je struiken zoals de vlinderstruik nu alvast halveren. In het voorjaar kun je dan nog een tweede snoei doen om de vorm bij te werken.
Wat je beter niet kunt snoeien
Niet alle bomen zijn geschikt om in december te snoeien. Schuttel raadt af om de zogenaamde ABC-bomen – de Acer (esdoorn), Betula (berk) en Carpinus betulus (haagbeuk) – nu te snoeien. “Die bomen krijgen hun sapstroom al vroeg op gang en kunnen gaan bloeden,” legt hij uit. Dat bloeden, waarbij er vocht uit de snoeiwonden loopt, is niet te stoppen en kan de boom verzwakken.
Ook notenbomen en druiven kun je beter niet te laat snoeien. Bij druiven kan er zelfs veel vocht uit de takken lopen als je te lang wacht. Snoei ze dus voor 21 december of direct na de bladval in november. Mediterrane planten zoals olijfbomen en palmen kun je beter met rust laten tot het voorjaar. Ze zijn gevoelig voor kou en herstellen minder goed als ze nu worden gesnoeid.
Verder waarschuwt Schuttel dat je bij meerstammige bomen voorzichtig moet zijn. “Knip subtiel en haal alleen de ongewenste takken weg. Topping – het afzagen van de bovenkant – is een veelgemaakte fout. Daarmee verpest je de natuurlijke vorm.” Magnolia’s laat je ook met rust, want die worden pas na de bloei in het voorjaar gesnoeid.
De laatste tuinklusjes voor het nieuwe jaar
Ben je vergeten om in september of oktober te snoeien? Geen paniek. Veel bomen, zoals lindes en catalpa’s, kun je in december nog bijwerken zolang het niet vriest. Gebruik altijd scherp gereedschap en let goed op de structuur van de plant. Met wat extra aandacht in november en december zorg je ervoor dat je tuin gezond en sterk de winter ingaat – klaar om in het voorjaar weer volop te bloeien.
Bron: RTL Nieuws
