Als je medicijnen gebruikt die je op vaste tijden moet innemen, kan een vakantie best wat uitdagingen geven. Denk aan een ander tijdsverschil, zonlicht, hitte of zelfs een glaasje alcohol. Dit alles kan invloed hebben op hoe je medicatie werkt. Met de juiste voorbereiding kun je veel problemen voorkomen.
Wat te doen bij een tijdsverschil
Ga je ver weg op vakantie, bijvoorbeeld naar Amerika of Azië? Dan verandert je dagritme door het tijdsverschil. Vlieg je naar het oosten, zoals naar Indonesië, dan wordt je dag korter. Vlieg je naar het westen, bijvoorbeeld naar de VS, dan wordt je dag juist langer. Als je je medicijnen op de Nederlandse tijd blijft innemen, kan er ongemerkt veel minder of juist meer tijd zitten tussen twee innames. Dat zorgt ervoor dat de hoeveelheid werkzame stof in je bloed te hoog of te laag wordt.
Voor sommige medicijnen is dat een groot probleem. Denk aan hiv-medicatie of insuline. Daar moet de hoeveelheid in je bloed zo constant mogelijk blijven. In zo’n geval moet je van tevoren samen met je arts of apotheker een aangepast innameschema maken.
Bij sommige medicijnen is het niet erg als je ze iets eerder inneemt door het tijdsverschil. Maar als de tijd tussen twee innames juist veel langer wordt, dan kan het beter zijn om het gebruik langzaam aan te passen. Zo kun je ervoor zorgen dat je op je vakantiebestemming weer een goed ritme hebt.
Let op bij medicijnen met een kleine marge
Niet alle medicijnen zijn even gevoelig voor veranderingen in tijd. Maar er zijn medicijnen waarbij een kleine afwijking al voor problemen kan zorgen. Dat zijn medicijnen met een ‘kleine therapeutische marge’. Dat betekent dat het verschil tussen een veilige en een schadelijke dosis heel klein is. Neem je te veel, dan kun je bijwerkingen krijgen. Neem je te weinig, dan werkt het medicijn niet goed.
Voor dit soort medicijnen is het slim om al vóór je vertrek je innametijden aan te passen. Dat kun je in kleine stapjes doen, bijvoorbeeld door elke dag de medicatie een uur eerder of later in te nemen. Soms is het ook nodig om tijdens je vlucht een extra dosis te nemen of juist een dosis over te slaan. Dat moet je altijd in overleg doen met je arts of apotheker.
De meeste medicijnen geven wat speling
Gelukkig geldt dit niet voor alle medicijnen. Voor de meeste middelen is het geen ramp als je ze een paar uur eerder of later inneemt. Zeker als je meerdere keren per dag medicijnen gebruikt, is er wat meer ruimte. Wat wel belangrijk blijft, is het moment van innemen: op een lege maag of juist bij het eten.
Zo moet je een middel zoals levothyroxine – voor de schildklier – altijd op een lege maag nemen, het liefst ’s ochtends. Andere medicijnen, zoals bepaalde antibiotica, werken juist beter als je ze bij een maaltijd neemt.
Een goed advies is om in je nieuwe tijdzone gewoon je normale innametijd aan te houden. Dus als je thuis je medicijnen om 7 uur ’s ochtends neemt, doe dat dan ook op vakantie om 7 uur lokale tijd.
Oppassen met zon en medicijnen
Ga je lekker de zon opzoeken op vakantie? Let dan goed op: sommige medicijnen maken je huid gevoeliger voor zonlicht. Hierdoor kun je sneller last krijgen van huiduitslag, jeuk of blaasjes. Dit gebeurt vooral bij sommige antibiotica en plastabletten (plasmiddelen).
Ook medicijnen tegen reuma of de ziekte van Crohn kunnen dit effect geven. Je herkent het vaak aan de waarschuwing op het etiket: “Vermijd felle zon en/of zonnebank.” Dat staat er niet voor niks. Blijf zoveel mogelijk uit de felle zon, smeer je goed in met zonnebrandcrème en draag bedekkende kleding.
Gebruik je medicijnen met dit risico, dan is het slim om dit even te checken bij je apotheek voordat je vertrekt.
Houd medicijnen koel
Niet alleen je huid, maar ook je medicijnen kunnen slecht tegen hitte. Als je ze te warm bewaart, kunnen ze minder goed gaan werken. Laat ze daarom nooit achter in een geparkeerde auto, want daar kan het snel 40 graden of meer worden. In het bagageruim van een vliegtuig is het dan weer juist te koud: daar kunnen medicijnen bevriezen.
Neem je medicijnen daarom altijd mee in je handbagage. Gebruik een speciaal reisetui om ze koel te houden. Moeten je medicijnen normaal in de koelkast bewaard worden? Neem dan een koeltas met koelelementen mee. Bij lange vluchten kun je ook vragen of de medicatie in de vliegtuigkoelkast bewaard mag worden. Overleg hier vooraf over met de luchtvaartmaatschappij en je apotheek.
Wat doet alcohol met je medicijnen?
Op vakantie drink je misschien sneller een wijntje of een cocktail. Maar let op: alcohol in combinatie met medicijnen kan voor verrassingen zorgen. Het kan de werking van medicijnen verminderen, maar ook versterken. Dat hangt af van het soort medicijn en hoe het in je lichaam wordt afgebroken.
Zowel alcohol als veel medicijnen worden in de lever afgebroken. Je lever kan maar een beperkte hoeveelheid tegelijk verwerken. Als je alcohol drinkt terwijl je ook medicijnen slikt, ontstaat er een ‘file’ in je lever. Daardoor blijven de stoffen langer in je lichaam en dat kan zorgen voor extra bijwerkingen.
Sommige medicijnen vertragen juist de afbraak van alcohol. Daardoor blijft een giftige stof langer in je lichaam, wat kan leiden tot hoofdpijn, duizeligheid of misselijkheid.
Alcohol en het zenuwstelsel
Er zijn ook medicijnen die werken op je hersenen, zoals slaapmiddelen, kalmeringspillen, sterke pijnstillers of antidepressiva. Als je die combineert met alcohol, versterkt dat het effect. Je kunt dan extra suf of draaierig worden en je reacties worden trager. Dat gebeurt soms al na één of twee drankjes, vooral als het warm is of als je weinig hebt gegeten of gedronken.
Pijnstillers zoals ibuprofen of diclofenac zijn in combinatie met alcohol ook niet ideaal. Beide middelen kunnen je maag irriteren. Samen kunnen ze voor maagklachten zorgen.
Zorg voor een goede voorbereiding
Medicijnen gebruiken tijdens je vakantie hoeft geen probleem te zijn, als je maar goed voorbereid bent. Zorg dat je ruim voor vertrek contact opneemt met je arts of apotheker. Zij kunnen je helpen met een passend innameschema, tips over vervoer en advies over zon en alcohol. Controleer de bijsluiters van je medicijnen goed en stel al je vragen ruim van tevoren.
Neem altijd genoeg medicatie mee voor je hele reis, plus wat extra voor noodgevallen. Zorg ook voor een medicijnpaspoort of een doktersverklaring, zeker als je vloeibare medicijnen of injecties meeneemt in het vliegtuig. In sommige landen zijn bepaalde medicijnen niet toegestaan of heb je een verklaring nodig.
Extra tips voor medicijngebruik op vakantie
Neem een reissetje mee met extra medicijnen, zonnebrand, koelelementen en je medicijnpaspoort.
Zet een alarm op je telefoon voor je innametijden, zeker als je in een andere tijdzone zit.
Houd een schema bij waarin je je innames noteert, zo voorkom je verwarring.
Zorg voor vertaling van je medicijnnamen in het Engels, mocht je in het buitenland hulp nodig hebben.
Bewaar alles bij elkaar in je handbagage, zodat je er altijd bij kunt.
Met deze tips reis je een stuk zorgelozer, ook als je medicijnen gebruikt. Zo kun je volop genieten van je vakantie, zonder dat je je zorgen hoeft te maken over je gezondheid.
Bron: radar
