Steeds meer mensen stappen over op elektrisch rijden. Het is schoner, stiller en lijkt op het eerste gezicht eenvoudiger. Je komt thuis, steekt de stekker in het stopcontact en laadt je auto op terwijl je slaapt. Maar volgens onderzoekers van de bekende Stanford Universiteit is dat juist het probleem. Ze waarschuwen dat het opladen van elektrische auto’s in de avond en nachturen op termijn grote problemen kan veroorzaken voor het elektriciteitsnet. En dat geldt niet alleen voor Amerika, maar ook voor landen zoals België en Nederland.
Het onderzoek laat zien dat het elektriciteitsnet overbelast kan raken als mensen massaal ’s avonds gaan laden. Zeker als er steeds meer elektrische wagens bijkomen, wordt die piek in de avonduren een risico. Het advies van de onderzoekers is dan ook duidelijk: verschuif het laden naar de daguren, bijvoorbeeld op het werk of bij openbare laadpunten. Dat vraagt om een andere manier van denken over laden, maar is volgens experts noodzakelijk om het net stabiel te houden.
De piekbelasting kan flink oplopen
De onderzoekers berekenden wat er gebeurt als het huidige laadgedrag doorzet. Als we allemaal na het werk onze auto inpluggen, stijgt de piekvraag naar stroom binnen tien jaar met zo’n 25 procent. Dat betekent dat er op die drukke uren veel meer elektriciteit nodig is dan het net nu aankan. Om die piek op te vangen, zouden er nieuwe centrales nodig zijn of extra grote accu’s om stroom op te slaan. En dat kost veel geld.
Sommige experts vrezen dat we zelfs tijdelijk meer gascentrales moeten inzetten om aan de vraag te voldoen. Dat is slecht nieuws voor het milieu, want gas stoot CO₂ uit. Terwijl elektrisch rijden juist bedoeld is om minder broeikasgassen uit te stoten. Door overdag te laden, wanneer de zon schijnt en er meer duurzame energie beschikbaar is, kunnen we die extra uitstoot voorkomen.
Bovendien bespaar je op die manier geld. Als er geen dure noodvoorzieningen nodig zijn, blijven de elektriciteitsprijzen stabieler. Zo profiteren we allemaal. Maar dan moeten bedrijven en overheden wel meehelpen om het laden overdag makkelijker en aantrekkelijker te maken.
Opladen overdag is beter, maar niet altijd makkelijk
Hoewel het logisch klinkt om auto’s overdag op te laden, is het in de praktijk niet altijd eenvoudig. Werkgevers zijn namelijk terughoudend om laadpalen te installeren op kantoor. De reden? Bedrijven betalen hoge tarieven als ze op piekmomenten veel stroom gebruiken. Als alle werknemers tegelijk laden, kan dat voor extra kosten zorgen. En dat schrikt werkgevers af.
Toch ligt daar volgens experts ook een kans. Overheden zouden bedrijven kunnen helpen door gunstige tarieven of subsidies aan te bieden voor laadstations. Of door regels aan te passen zodat het aantrekkelijker wordt om laadmogelijkheden op werkplekken aan te bieden. Want hoe meer mensen overdag kunnen laden, hoe minder druk er op het elektriciteitsnet komt in de avond.
Een andere oplossing is om laadstations slimmer te maken. Die kunnen dan automatisch bepalen wanneer het beste moment is om op te laden, bijvoorbeeld als er veel zonne-energie beschikbaar is. Dat heet ‘slim laden’, en wordt steeds vaker toegepast in nieuwe laadpalen.
Niet alleen Amerika, ook België moet opletten
Het onderzoek van Stanford is weliswaar gebaseerd op gegevens uit Californië, maar de conclusies gelden ook voor andere landen. In België maakt de Vlaamse energiewaakhond VREG zich al zorgen over de toekomst. Zij voorspellen dat het elektriciteitsnet op veel plaatsen versterkt moet worden als er niets verandert aan het huidige laadgedrag. Daarom stimuleren ze nu al om elektrische auto’s trager te laten laden, vooral op het laagspanningsnet in woonwijken.
Ook Synergrid, de organisatie die toeziet op het Belgische elektriciteitsnet, laat weten dat het netwerk de groei aankan – maar alleen als het laden beter verspreid wordt. Als iedereen tegelijk zijn wagen oplaadt zodra hij thuiskomt, ontstaat er overbelasting. En dat kan leiden tot storingen of zelfs uitval van stroom in bepaalde straten of wijken. Door gespreid te laden, houden we het net stabiel.
Daarom wordt in België steeds vaker gesproken over zogenaamde ‘laadstrategieën’. Daarbij wordt gekeken naar hoe je het laden van auto’s kunt verdelen over de dag, zodat niet alles op hetzelfde moment gebeurt. Denk aan een laadpaal die pas na middernacht begint of juist tijdens de middaguren.
Wat jij zelf kunt doen als EV-rijder
Als je zelf elektrisch rijdt of binnenkort overstapt, kun je alvast nadenken over je eigen laadgewoonten. Kijk of je overdag kunt laden, bijvoorbeeld op het werk of bij een winkel. Heb je thuis een laadpaal? Dan kun je vaak instellen op welk tijdstip de auto begint met laden. Kies voor de uren dat er weinig vraag is naar stroom, of wanneer er veel zonne-energie wordt opgewekt.
Daarnaast kun je apps gebruiken die je helpen om het goedkoopste én slimste moment te kiezen om op te laden. Zo bespaar je geld én help je mee aan een beter werkend elektriciteitsnet. Steeds meer energieleveranciers bieden ook contracten aan waarbij je korting krijgt als je buiten de piekuren laadt.
De overgang naar elektrisch rijden is goed voor het milieu, maar brengt ook nieuwe uitdagingen met zich mee. Door nu al bewust om te gaan met wanneer en waar we laden, voorkomen we grote problemen in de toekomst. En dat is niet alleen goed voor het net, maar ook voor je portemonnee. Dus: de volgende keer dat je je auto oplaadt, denk dan even na of het ook anders kan. Zo help je mee aan een duurzame én slimme toekomst.
