Stel je voor: het is nog hartstikke donker buiten, de vogels slapen nog, maar jouw kind staat om vijf uur vrolijk naast zijn bed. Veel ouders denken dat dit er nu eenmaal bij hoort, maar slaapcoaches geven aan dat er meestal een duidelijke oorzaak is. Het fijne nieuws? Als er een oorzaak is, dan is er vaak ook een oplossing.
Slaapexperts zien alles wat vóór zes uur gebeurt als nacht. Wordt jouw peuter of baby dus standaard rond vijf uur wakker, dan is dat niet iets waar je je zomaar bij neer hoeft te leggen. Het betekent vaak dat er iets in het slaapritme of in de omgeving van je kind aangepast kan worden.
Vermoeidheid als grootste oorzaak
De meest voorkomende reden voor zo vroeg wakker worden is volgens slaapcoaches een ophoping van vermoeidheid. Dat klinkt misschien tegenstrijdig, maar het werkt echt zo. Als een kind langere tijd minder goed slaapt, kan het lichaam juist eerder wakker worden.
Dit kan allerlei oorzaken hebben, zoals een te late bedtijd, te korte dutjes of veel gebroken nachten. Het resultaat is dat de vermoeidheid zich opstapelt. In plaats van langer slapen, worden kinderen juist eerder wakker. Dit maakt het belangrijk om goed te kijken naar hoe de slaap verdeeld is over de dag en nacht.
Andere mogelijke oorzaken
Naast opgebouwde vermoeidheid zijn er nog meer factoren die ervoor kunnen zorgen dat een kind zo vroeg wakker wordt. Slaapcoaches noemen bijvoorbeeld te veel prikkels overdag. Een drukke dag vol activiteiten en geluid kan ervoor zorgen dat een kind ’s nachts onrustig slaapt.
Ook voeding kan een rol spelen. Soms zorgen rommelende darmen of een volle poepluier rond vijf uur ’s ochtends ervoor dat een kind wakker wordt. Daarnaast speelt het vermogen om zelfstandig in slaap te vallen mee. Kinderen die hierbij altijd hulp nodig hebben, worden vaak sneller wakker omdat ze die hulp opnieuw nodig hebben.
Tot slot kan de omgeving een grote rol spelen. Licht in de slaapkamer, geluiden van buiten of zelfs een klein straaltje ochtendzon kan al genoeg zijn om een kind wakker te maken. Een te lichte of rumoerige kamer kan dus funest zijn voor een lange nacht slaap. Bekijk de beelden hier:
Hoe jij reageert maakt verschil
Misschien wel de moeilijkste factor in dit verhaal ben jij als ouder. Hoe reageer je wanneer je kind om vijf uur klaarwakker is? Jouw aanpak kan onbewust bijdragen aan een patroon.
Als je direct besluit naar beneden te gaan, je kind bij je in bed neemt of het juist laat huilen, dan geef je daarmee signalen af. Voor je het weet denkt je kind dat vijf uur een prima moment is om de dag te beginnen. Volgens slaapcoaches is het daarom belangrijk om consequent en rustig te reageren, zodat je geen patroon versterkt.
Van vroege vogel naar uitslaper
Het goede nieuws is dat er vaak iets te doen is aan vroeg wakker worden. Het begint met het achterhalen van de oorzaak. Als je weet waarom je kind zo vroeg wakker is, kun je een plan maken. Door te zorgen voor een goede verdeling van slaap overdag, een donkere slaapkamer en een duidelijke routine, kun je langzaam werken aan langere nachten.
Volgens slaapcoaches kan dit proces wel wat tijd kosten, maar uiteindelijk leren de meeste kinderen om langer te slapen. Het gaat vaak stap voor stap. Eerst van vijf uur naar half zes, en daarna naar zes uur of zelfs later. Geduld en consequent handelen zijn hierbij de sleutel.
Let op de wakkertijden
Een extra tip van slaapcoaches gaat over de leeftijd van je baby. Is je kind jonger dan zes maanden, dan kan vroeg wakker worden ook betekenen dat het te vroeg naar bed gaat. In dat geval is het verstandig om de wakkertijden voor de leeftijd van je baby te bekijken.
Wakkertijd is de periode dat een baby wakker is tussen twee slaapjes. Hoe ouder je kind wordt, hoe langer deze periode duurt. Bij een pasgeboren baby van nul tot twee weken is dit vaak maar 30 tot 45 minuten. Tussen drie en zes weken wordt dat 45 tot 60 minuten.
Bij een leeftijd van zeven tot twaalf weken is de wakkertijd meestal 60 tot 75 minuten. Vanaf drie maanden tot vijf maanden wordt dit vaak al anderhalf uur. Hoe ouder je kind wordt, hoe langer de periodes tussen de slaapjes. Dit is slechts een richtlijn, want ieder kind is uniek en kan meer of juist minder slaap nodig hebben.
Luister naar het ritme van je kind
Het belangrijkste om te onthouden is dat er geen vast recept bestaat dat voor ieder kind werkt. Sommige kinderen hebben nu eenmaal meer slaap nodig dan anderen. Toch kunnen veel kinderen geholpen worden door de juiste balans te vinden in slaap, voeding en prikkels.
Als ouder kun je je kind ondersteunen door te zorgen voor rust, regelmaat en een fijne slaapomgeving. Een donkere kamer, een rustig bedritueel en aandacht voor voldoende maar niet te veel slaap overdag maken vaak al verschil. Zo geef je je kind de kans om langere nachten te maken.
Vroeg wakker worden hoeft dus geen blijvend probleem te zijn. Met geduld, inzicht en wat aanpassingen kun je ervoor zorgen dat jouw vroege vogel langzaam verandert in een kind dat langer doorslaapt. Dat is niet alleen prettig voor je kind, maar ook voor jou als ouder.
Bron: Kek Mama
