Voor Inge uit Haarlem is het geven van fooi in een restaurant totaal overbodig. “Het is niet dat ik geen waardering heb voor goed werk,” zegt ze, “maar het principe klopt niet. Horecamedewerkers krijgen een salaris voor hun werk, net als iedereen.” Inge krijgt regelmatig kritiek op haar standpunt, maar blijft bij haar mening: “Waarom zou ik extra betalen voor iets wat al in de prijs is inbegrepen?”
Het gevoel van verplichting
Volgens Inge is fooi geven in Nederland een ongeschreven regel geworden die steeds meer voelt als een verplichting. “Iedereen lijkt te denken dat je na een etentje minstens 10% fooi moet geven,” zegt ze. Dit gevoel van verplichting stoort haar enorm. “Ik ga uit eten voor de ervaring en betaal al genoeg voor mijn maaltijd. De service hoort daarbij en zou niet extra beloond hoeven worden.”
Ze vergelijkt het met andere sectoren. “Als ik een schilder inhuur om mijn huis te verven, geef ik toch ook geen extra geld omdat hij zijn werk goed doet?” Inge vindt dat goed werk gewoon onderdeel is van de baan. “Je hoort betaald te krijgen voor je werk, zonder afhankelijk te zijn van giften van klanten.”
Medewerkers verdienen al een salaris
Inge wijst erop dat horecamedewerkers in Nederland gewoon volgens de cao worden betaald. “Het idee dat ze afhankelijk zijn van fooien, zoals in de Verenigde Staten, klopt hier niet,” legt ze uit. In de VS verdienen veel horecamedewerkers het minimumloon en maken ze een groot deel van hun inkomen uit fooien. In Nederland is dat niet het geval. “Hier krijgen ze gewoon een salaris dat hoger is dan het minimumloon. Het is de verantwoordelijkheid van de werkgever om goed te betalen, niet van de klant.”
De verwarring rondom fooi geven
Inge vertelt dat ze vaak verwarring en ongemak ziet ontstaan als de rekening komt. “Het is altijd hetzelfde: de rekening ligt op tafel en iedereen kijkt elkaar aan, wachtend om te zien wie als eerste iets zegt over de fooi,” zegt ze. Dit zorgt volgens haar voor onnodige spanning en ongemak. “Het zou zoveel makkelijker zijn als we gewoon stoppen met die hele gewoonte.”
Ze legt uit dat ze liever duidelijk is over haar standpunt, zodat er geen misverstanden ontstaan. “Als ik met vrienden uit eten ga, weten ze al dat ik geen fooi geef. Het is geen kwestie van gierigheid, maar van eerlijkheid. Ik wil gewoon geen extra geld geven bovenop een toch al hoge rekening.”
Culturele verschillen in fooien
Inge vindt het interessant dat fooien geven per land zo verschillend is. “In veel Europese landen is het helemaal niet gebruikelijk om fooi te geven,” legt ze uit. In Frankrijk en Italië, bijvoorbeeld, is de service al in de prijs inbegrepen en verwacht niemand een extra betaling. “In Nederland hebben we dat ook, maar toch blijft die druk om fooi te geven bestaan.”
In de Verenigde Staten, daarentegen, is het anders. “Daar zijn fooien echt een groot deel van het inkomen van horecamedewerkers. Ze krijgen vaak maar het minimumloon, en de fooi is een aanvulling daarop.” Inge begrijpt dat mensen daar wel fooi geven, omdat het bijna als verplicht wordt gezien. “Maar hier verdienen mensen een goed salaris. Waarom zouden we dan nog extra moeten betalen?”
De opkomst van het fooisysteem
Inge vermoedt dat het huidige systeem van fooien geven zijn oorsprong vindt in een tijd waarin horecaondernemingen lagere lonen betaalden. “Het was misschien een manier om werknemers iets extra’s te geven omdat hun salaris niet voldoende was,” zegt ze. “Maar we leven nu in een tijd waarin de lonen zijn gestegen en er goede cao’s zijn.” Voor Inge is het dan ook onnodig om vast te houden aan deze ouderwetse gewoonte. “De wereld verandert, en onze gebruiken zouden mee moeten veranderen.”
Eerlijke betaling vanuit de werkgever
Voor Inge ligt de verantwoordelijkheid volledig bij de werkgever. “Het is de taak van een restaurant om hun personeel goed te betalen. Als zij vinden dat de lonen te laag zijn, dan moeten ze de prijzen van de gerechten verhogen, niet de klant om extra geld vragen.” Ze stelt voor dat restaurants transparanter worden over de prijzen, zodat de klant niet het gevoel heeft dat er extra kosten bijkomen. “Je zou als klant niet verantwoordelijk moeten zijn voor het inkomen van de medewerkers. Dat hoort bij de werkgever te liggen.”
Kritiek op haar standpunt
Inge krijgt regelmatig kritiek op haar standpunt, vooral van vrienden en familie die vinden dat ze gierig is. “Ze zeggen dat ik de service niet waardeer en dat het een blijk van respect is om fooi te geven,” vertelt ze. Maar Inge ziet dat anders. “Voor mij is waardering tonen een kwestie van vriendelijk zijn, netjes bedanken en complimenten geven als de service goed is. Dat hoeft niet altijd in de vorm van geld.”
De ongemakkelijke momenten vermijden
Een ander aspect dat Inge stoort, zijn de ongemakkelijke momenten bij het betalen van de rekening. “Het voelt bijna als een sociaal examen,” zegt ze lachend. “Iedereen kijkt naar elkaar om te zien wie hoeveel fooi geeft, en het voelt alsof je beoordeeld wordt op je gulheid.” Inge zou liever zien dat deze momenten verdwijnen, door de gewoonte van fooi geven helemaal af te schaffen. “Het zou zoveel rustiger en prettiger zijn als we die druk niet meer voelen.”
De toekomst van fooien in Nederland
Inge hoopt dat er een verschuiving komt in de manier waarop we kijken naar fooi geven. “Ik denk dat meer mensen zich gaan realiseren dat het een achterhaald concept is,” zegt ze. Volgens haar is het een kwestie van tijd voordat we overstappen naar een systeem waarin de servicekosten volledig zijn inbegrepen in de prijs. “Ik denk dat het eerlijker is voor iedereen: de klant weet waar hij aan toe is, en de medewerker krijgt een vast salaris.”
Wat vind jij?
Ben jij het eens met Inge, of geef jij juist graag een fooi als blijk van waardering? Laat je mening achter op onze Facebook-pagina en deel je ervaringen. Praat mee over dit onderwerp en vertel ons wat jij vindt: is het tijd om afscheid te nemen van het fooisysteem, of hoort het juist bij de Nederlandse eetervaring?
