Het is iets waar niemand aan wil denken, maar ongeveer 400 gezinnen per jaar krijgen ermee te maken. Hun baby loopt tijdens de zwangerschap of bevalling hersenschade op. Voor deze ouders is er nu hoopvol nieuws. Onderzoekers van UMC Utrecht starten een nieuwe fase van onderzoek naar een behandeling met stamcellen die via de neus wordt toegediend. Neurowetenschapper Cora Nijboer leidt het onderzoek en is positief. Ze zegt: “Het ziet er veelbelovend uit.”
Tien pasgeboren baby’s deden mee aan het onderzoek. Eén van hen is Senna. Al tijdens de zwangerschap leek er iets mis. Haar moeder voelde haar minder bewegen in de buik. Dat gaf meteen zorgen. Er werden scans gemaakt, en daaruit bleek dat er echt iets aan de hand was. Een spoedkeizersnede volgde, maar dat bracht nog geen volledige geruststelling.
Senna kreeg vermoedelijk epileptische aanvallen en stopte soms met ademhalen. Haar vader Sebastian vertelt dat het hele gezin daardoor in een stressvolle situatie terechtkwam. Later bleek dat Senna waarschijnlijk vlak voor de geboorte een herseninfarct had gehad. De eerste dagen waren zenuwslopend voor de familie. Artsen gaven aan dat ze motorische en mogelijk cognitieve schade had.
Experimentele methode met stamcellen
De ouders kregen de kans om mee te doen aan een experimentele behandeling. Cora Nijboer en haar team ontdekten in hun laboratorium hoe stamcellen hersenschade kunnen verminderen. Ze zagen dat infarcten kleiner werden en dat functies verbeterden. Dat ging bijvoorbeeld om motoriek en geheugen. Vijftien jaar onderzoek ging aan deze stap vooraf. Hun conclusie: stamcellen kunnen het herstel van het brein ondersteunen.
De vraag was hoe je stamcellen in het brein van een baby krijgt. Het antwoord: via een neusspray. Senna was één van de tien baby’s die dit kreeg toegediend. Inmiddels is ze een kleuter van vier jaar. Haar ontwikkeling verloopt uitstekend. Haar vader vertelt dat ze naar school is gegaan en een voorsprong heeft. Motorisch en cognitief is er bij haar geen schade zichtbaar.
Eerste resultaten van het onderzoek
Alle deelnemende baby’s hadden een perinataal herseninfarct. Dat is een beroerte vlak voor, tijdens of net na de geboorte, die schade aan het jonge brein veroorzaakt. Nijboer legt uit dat kinderen met dit type infarct vaak motorische problemen krijgen. Soms leidt het tot Cerebrale Parese, een vorm van hersenverlamming die spasticiteit veroorzaakt. Zonder behandeling ontwikkelt 50 tot 70% van deze kinderen dit probleem.
Onder de tien behandelde baby’s ontwikkelden slechts twee een milde vorm van Cerebrale Parese. Dat is volgens de onderzoekers een groot succes. Het laat zien dat de behandeling mogelijk het risico op ernstige gevolgen sterk verkleint. De behandeling was oorspronkelijk vooral bedoeld om de veiligheid te testen, niet de effectiviteit. Toch zijn de eerste signalen veelbelovend.
Dankbaarheid en toekomstplannen
Voor Senna en haar familie heeft de behandeling al veel veranderd. Haar vader Sebastian zegt dat ze ongelooflijk dankbaar zijn. De resultaten geven hoop voor gezinnen die voor een soortgelijke situatie staan. Begin 2026 start een nieuwe studie. Dan wordt de werking van de behandeling uitgebreid onderzocht. Het doel is om te zien hoe effectief de stamcellen echt zijn bij het herstellen van hersenschade.
De nieuwe studie zal meer kinderen onderzoeken en ook langere tijd volgen. Zo hopen de onderzoekers beter te begrijpen welke baby’s het meeste baat hebben bij de behandeling. Het idee is dat de stamcellen beschadigde hersencellen helpen herstellen en dat kinderen daardoor minder motorische en cognitieve problemen ontwikkelen. Als dit lukt, kan het een doorbraak zijn in de zorg voor pasgeborenen.
Belang voor gezinnen en maatschappij
Hersenschade bij baby’s heeft grote gevolgen voor gezinnen. Het kan leiden tot langdurige zorg en veel stress. Behandelingen zoals deze kunnen daarom een enorm verschil maken. Ouders krijgen de kans op een normaal ontwikkelende baby. Voor de maatschappij betekent het dat kinderen minder zorg en ondersteuning nodig hebben op latere leeftijd. Het onderzoek kan daarmee ook economische voordelen hebben.
Het verhaal van Senna laat zien dat wetenschap direct invloed kan hebben op het leven van mensen. Zelfs een kleine interventie, zoals een neusspray met stamcellen, kan grote resultaten opleveren. Het onderzoek is nog in een vroeg stadium, maar de eerste resultaten geven hoop. Het kan een voorbeeld zijn van hoe medisch onderzoek het leven van gezinnen kan veranderen.
Bron: NPO Radio 1