Tijdens een avondje stappen hoor je van alles over alcohol. “Eén wijntje per dag is goed voor je hart” of “je slaapt beter na een borrel”. Zulke uitspraken klinken vaak logisch, maar zijn ze ook waar? Veel mensen weten niet precies wat alcohol echt met hun lichaam doet. Preventiedeskundige Sarah Graman van Jellinek en onderzoeker dr. Carmen Voogt van het Trimbos-instituut leggen uit wat klopt en wat niet.
Zit er evenveel alcohol in een glas wijn, bier of sterke drank?
Veel mensen denken dat een shotje sterker is dan een glas bier of wijn, maar dat klopt niet. In elk standaardglas zit ongeveer dezelfde hoeveelheid pure alcohol, namelijk tien gram. Of je dus een shotje wodka drinkt, een biertje of een wijntje, qua alcohol maakt dat weinig verschil.
Volgens Graman is het verschil vooral hoe mensen schenken. “In een café worden dranken meestal in standaardglazen geschonken, zodat de hoeveelheid alcohol gelijk blijft,” legt ze uit. “Thuis is dat vaak anders. Mensen schenken zelf vaak meer in, vooral bij mixdrankjes zoals rum-cola of gin-tonic. Daardoor krijg je ongemerkt veel meer alcohol binnen.”
Slaap je echt beter met alcohol op?
Veel mensen geloven dat een drankje helpt om sneller in slaap te vallen. Dat klopt deels, maar het is geen goed idee. Alcohol zorgt er inderdaad voor dat je sneller indommelt, maar de kwaliteit van je slaap is slechter. “Je slaapt oppervlakkiger en komt minder in de diepe slaap,” legt Graman uit. “Daardoor word je vaker wakker en voel je je minder uitgerust.”
Ook Voogt waarschuwt dat alcohol je slaapritme verstoort. “Zelfs als je evenveel uren slaapt als iemand die nuchter is, voel je je de volgende dag minder fit. Je lichaam rust minder goed uit, en dat merk je direct.” Daarnaast zorgt alcohol ervoor dat je vaker moet plassen ’s nachts, wat je slaap nog meer onderbreekt.
Helpt een biertje tegen je kater?
Een populair advies na een avond stappen is “vuur met vuur bestrijden”: een biertje tegen de kater. Maar volgens de experts werkt dat absoluut niet. “Alcohol is een verdovende stof,” zegt Graman. “Je voelt je misschien even beter, maar je lichaam is nog steeds druk bezig met gifstoffen afbreken. Als je dan opnieuw drinkt, voeg je alleen maar meer gif toe.”
Een kater ontstaat doordat je lichaam vocht verliest en afvalstoffen probeert af te voeren. Extra alcohol maakt dat proces juist trager. “Het lijkt alsof het helpt, omdat je tijdelijk weer onder invloed raakt,” zegt Graman. “Maar in werkelijkheid stel je het herstel alleen maar uit en maak je de schade groter.”
Word je anders dronken van verschillende dranksoorten?
Sommige mensen beweren dat ze van wijn rustig dronken worden, maar van tequila wild en vrolijk. Volgens Voogt is dat een fabel. “In elk standaardglas zit ongeveer tien gram pure alcohol, en dat is wat je dronken maakt. Niet het soort drank, maar de hoeveelheid.”
Wel kunnen sommige dranken een ander gevoel geven. Cocktails met suiker of energiedrankjes kunnen bijvoorbeeld zorgen voor een opgejaagd gevoel of misselijkheid. “Zoete drankjes drink je vaak sneller, waardoor je ongemerkt meer alcohol binnenkrijgt,” zegt Voogt.
Volgens Graman speelt ook de situatie waarin je drinkt een rol. “Een glas wijn thuis op de bank voelt anders dan hetzelfde glas in de kroeg,” legt ze uit. “Dat verschil komt vooral door de sfeer en je verwachtingen. Het is deels een placebo-effect. Je koppelt bepaalde gevoelens aan de situatie waarin je drinkt.”
Kunnen vrouwen slechter tegen alcohol dan mannen?
Over het algemeen wel. Dat heeft te maken met verschillen in het lichaam. Vrouwen hebben gemiddeld minder lichaamsvocht en meer vet dan mannen. Daardoor is de concentratie alcohol in hun bloed hoger na hetzelfde aantal glazen. “Eén standaardglas heeft bij vrouwen dus een sterker effect,” zegt Voogt.
Graman voegt toe dat dit een gemiddelde is. “Er zijn altijd uitzonderingen. Iemand met veel spiermassa of weinig vet kan anders reageren. Maar meestal worden vrouwen sneller dronken en duurt het langer voordat hun lichaam de alcohol afbreekt.”
Is een glas wijn per dag goed voor je gezondheid?
Het idee dat een dagelijks glaasje wijn gezond is, komt uit oude onderzoeken. Maar volgens moderne wetenschap is dat een mythe. “Alcohol is op geen enkel vlak gezond,” zegt Graman duidelijk. “Het verhoogt juist de kans op veel soorten kanker, zoals borstkanker en leverkanker.”
Er wordt weleens gezegd dat wijn goed is voor de bloedsomloop, maar dat voordeel is minimaal. “Dat kleine positieve effect weegt absoluut niet op tegen de schade die alcohol aanricht,” zegt Voogt. “Zelfs kleine hoeveelheden kunnen risico’s opleveren. Het beste is dus om zo min mogelijk te drinken.”
Waarom moet je vaker plassen als je drinkt?
Veel mensen merken dat ze tijdens het drinken steeds vaker naar het toilet moeten. Dat komt doordat alcohol vochtafdrijvend werkt. “Normaal zorgt een hormoon in je lichaam ervoor dat je niet te veel vocht verliest,” legt Graman uit. “Maar alcohol remt dat hormoon, waardoor je meer plast.”
Het gevolg is dat je lichaam uitdroogt. Dat verklaart ook waarom je de volgende dag zo’n dorst hebt en hoofdpijn kunt krijgen. Het is dus verstandig om tijdens het drinken af en toe een glas water te nemen.
Wordt je kater erger als je verschillende dranken door elkaar drinkt?
Dat hangt vooral af van hoeveel je drinkt, niet zozeer van wat. “Als je verschillende soorten alcohol mengt, krijgt je lever meer stoffen te verwerken,” zegt Graman. “Dat kan je kater iets erger maken, maar het is niet de hoofdreden. Meestal komt het doordat je simpelweg meer drinkt dan normaal.”
Sterke drank bevat vaak ook meer onzuiverheden, zoals suikers en kleurstoffen, die je lichaam moeilijker afbreekt. Dat maakt je kater soms zwaarder. Maar het belangrijkste blijft: te veel drinken is altijd slecht, ongeacht wat je drinkt.
Helpt een vette hap tegen de kater?
Een frietje of broodje shoarma na het stappen lijkt altijd een goed idee, maar het helpt eigenlijk niet. “Een vette hap ná het drinken heeft geen effect meer,” legt Graman uit. “Je kunt beter van tevoren iets eten. Dan is je maag al beschermd en komt de alcohol minder hard aan.”
Eet je pas na het stappen, dan helpt het hooguit een beetje tegen je lage bloedsuiker. “Je voelt je iets beter, maar het verkort je kater niet,” zegt Graman. “Je lichaam moet nog steeds de alcohol afbreken, en dat kost tijd.”
Bouw je een hogere tolerantie op als je vaak drinkt?
Dat klopt, maar het is geen goed teken. Wie regelmatig drinkt, merkt dat hij meer nodig heeft om hetzelfde effect te voelen. “Je lichaam went aan alcohol,” zegt Graman. “Maar dat betekent niet dat het minder schadelijk is. Je organen krijgen nog steeds evenveel te verduren.”
Je tolerantie betekent dus niet dat je gezonder bent of beter tegen drank kunt. Het is juist een waarschuwing dat je lichaam gewend raakt aan iets dat eigenlijk giftig is. En zodra je een tijdje niet drinkt, verdwijnt die tolerantie weer.
Of je nu een gelegenheidsdrinker bent of regelmatig een glaasje drinkt: alcohol heeft altijd invloed op je lichaam. De meeste beweringen over “gezond drinken” zijn hardnekkige fabels. De enige manier om je gezondheid echt te beschermen, is door minder te drinken – of beter nog: helemaal niet.
Bron: Radar Avrotros
