In Nederland komt darmkanker steeds vaker voor bij jonge mensen. Waar het vroeger vooral een ziekte was bij mensen boven de 50, zien artsen nu ook steeds meer gevallen bij dertigers en veertigers. Deze stijging is zorgwekkend, vooral omdat veel jongeren niet in beeld zijn voor controle of screening.
Daardoor wordt de diagnose vaak te laat gesteld. De Amerikaanse cijfers geven ook een duidelijk beeld: in 1995 had 11% van de mensen met darmkanker een leeftijd onder de 55 jaar. In 2019 was dat gestegen naar 20%. Darmkanker staat nu zelfs op de eerste plaats van kankerdoden bij mannen onder de 50, en op de tweede plaats bij vrouwen onder de 50.
Toch gelden er nog steeds strikte richtlijnen voor controles. In Nederland, net als in veel andere landen, krijgen mensen tussen de 55 en 75 jaar automatisch een oproep voor onderzoek. Dat gebeurt via het bevolkingsonderzoek, meestal met een ontlastingstest. Bij twijfel of klachten kan er ook een darmonderzoek gedaan worden via een coloscopie. Dat is een kijkonderzoek waarbij de arts de binnenkant van de dikke darm onderzoekt. De Amerikaanse voedsel- en geneesmiddelenautoriteit ziet dit nog steeds als de beste methode voor het opsporen van darmkanker.
Gezien het stijgende aantal jonge mensen met darmkanker, vragen veel artsen zich af of het nog wel verstandig is om te wachten tot 55 jaar. Er zijn namelijk duidelijke signalen waar je op moet letten, ongeacht je leeftijd. Als je een of meerdere van deze klachten hebt, kan het verstandig zijn om eerder een onderzoek te laten doen.
Bloed bij je ontlasting kan een belangrijk teken zijn
Een van de belangrijkste waarschuwingen is bloed bij je ontlasting. Dat betekent niet automatisch dat je kanker hebt, maar het is wél iets wat je serieus moet nemen. Volgens artsen is bloedverlies uit de anus nooit normaal. Het kan komen door aambeien, maar het is verstandig om het altijd te laten onderzoeken. Soms zie je helderrood bloed op het toiletpapier. Het kan ook donkerbruin of zelfs zwart zijn, wat wijst op oud bloed uit hogere delen van je darmen. Welke kleur het ook is: als je vaker bloed ziet, moet je naar de dokter.
Artsen benadrukken dat veel mensen deze signalen negeren of bagatelliseren. Zeker jonge mensen denken vaak dat het iets onschuldigs is. Maar als je het vaker opmerkt, of als je twijfelt, maak dan een afspraak met je huisarts. Die kan je eventueel doorverwijzen voor verder onderzoek.
Veranderingen in je stoelgang zijn ook een waarschuwing
Een ander belangrijk signaal is een plotselinge verandering in je ontlasting. Daarmee wordt bedoeld dat je vaker of juist minder vaak naar het toilet moet. Ook de vorm en structuur van je ontlasting kunnen veranderen. Denk aan dunnere ontlasting, of juist harde en droge keutels. Dit soort veranderingen kunnen wijzen op een probleem in je dikke darm.
Als je bijvoorbeeld al wekenlang last hebt van verstopping of juist diarree, is dat niet normaal. Vooral als het langer dan een paar dagen aanhoudt, moet je er iets mee doen. Volgens artsen is het belangrijk om dit soort klachten serieus te nemen, ook als je verder gezond bent. Soms is het gewoon iets onschuldigs, zoals stress of een verandering in je dieet. Maar het kan ook een signaal zijn van iets ernstigers, zoals poliepen of zelfs kanker.
Als je merkt dat je ontlasting anders is dan normaal en het blijft langer duren, is het verstandig om contact op te nemen met je huisarts. Die kan je lichamelijk onderzoeken of besluiten om een coloscopie aan te vragen. Hoe eerder je erbij bent, hoe groter de kans dat je op tijd behandeld wordt.
Buikpijn of plotseling gewichtsverlies? Let goed op
Ook pijn in je buik zonder duidelijke reden kan een waarschuwing zijn. Sommige mensen krijgen last van krampen, anderen van zeurende pijn of een opgeblazen gevoel. De klachten kunnen per persoon verschillen en zijn niet altijd hevig. Maar als je merkt dat je regelmatig pijn hebt zonder duidelijke oorzaak, dan is dat iets om serieus te nemen.
Een ander opvallend teken is dat je zonder moeite gewicht verliest. Als je minder eet of bewuster leeft, is het logisch dat je afvalt. Maar als je niets aan je eetpatroon hebt veranderd en toch snel gewicht verliest, dan moet er een belletje gaan rinkelen. Onverklaarbaar gewichtsverlies komt vaak voor bij mensen met kanker, ook bij darmkanker.
Volgens artsen is het belangrijk om bij dit soort klachten niet af te wachten. Als je buikpijn blijft houden of afvalt zonder reden, maak dan een afspraak met je arts. Die kan inschatten of er verder onderzoek nodig is. Als de klachten blijven of erger worden, dan kan een coloscopie duidelijkheid geven.
Jong en gezond? Toch alert blijven
Veel jonge mensen voelen zich fit en denken niet snel aan darmkanker. Maar juist omdat het steeds vaker voorkomt bij mensen onder de 50, is alertheid nodig. Je hoeft geen paniek te hebben bij elk pijntje, maar het is goed om naar je lichaam te luisteren. Zeker als je familieleden hebt die darmkanker hebben gehad, moet je extra goed opletten. Erfelijkheid speelt bij darmkanker vaak een grote rol.
Ook als je bijvoorbeeld eerder poliepen hebt gehad of een chronische darmziekte hebt zoals colitis ulcerosa, loop je meer risico. In dat geval kan je arts besluiten om al eerder een onderzoek te laten doen.
Kortom: darmkanker komt steeds vaker voor bij jonge mensen. Daarom is het belangrijk dat we de signalen leren herkennen. Bloed bij je ontlasting, verandering in je stoelgang, buikpijn en gewichtsverlies zijn klachten die je serieus moet nemen. Wacht niet tot je 55 bent met je eerste controle, maar laat je eerder onderzoeken als je twijfelt. Vroeg erbij zijn kan je leven redden.
Bron: BuzzFeed
