De Mossad is niet zomaar een geheime dienst. Het is één van de meest gevreesde én bewonderde ter wereld. Terwijl veel mensen nauwelijks weten wat ze precies doen, is het Israëlische team van spionnen druk bezig met missies die je zo in een actiefilm zou verwachten.
Ze boeken de laatste tijd enorme successen en pakken hun vijanden hard aan. Hoe doen ze dat keer op keer? Tijd om eens te kijken hoe deze groep operatives te werk gaat. Oud-medewerkers vertellen er open over, en hun verhalen laten zien dat niets onmogelijk lijkt voor de Mossad.
Israël treft voorbereidingen tot in detail
Tijdens Operatie Rising Lion wist Israël Iran flink te raken. Amerikaanse vliegtuigen volgden om Iraanse kerninstallaties aan te vallen. De basis voor die aanval? Die was gelegd door de Mossad. Ze waren diep doorgedrongen in Iran, ver voor de actie begon. Mossad-agenten noemen hun organisatie simpelweg ‘The Office’.
Ze zijn met ongeveer 7000 mensen. Dat is niet veel vergeleken met andere diensten. De CIA heeft er bijvoorbeeld 22.000, en de Nederlandse AIVD werkt met ongeveer 2000 mensen. Maar het budget van de Mossad is veel groter. Jaarlijks mogen ze 2,7 miljard euro uitgeven. De AIVD moet het doen met een paar honderd miljoen.
Toch zit het verschil niet alleen in geld. In Nederland mogen medewerkers van de AIVD niemand arresteren of een wapen dragen. Alles moet netjes op papier staan. De Mossad daarentegen handelt snel en hard. In 2018 zouden ze al 3000 vijanden hebben uitgeschakeld met kogels, explosieven of gif. Waar andere diensten gebonden zijn aan regels, heeft de Mossad veel vrijheid om in te grijpen.
Keiharde keuzes en een duidelijke missie
Volgens expert Ronen Bergman is de Mossad een machine die gericht is op één ding: bedreigingen uitschakelen. De situatie in Israël is anders dan in Nederland. Daar dreigt constant gevaar van aanslagen. Daarom maakt Israël volgens hem heel bewust de keuze om in te grijpen voordat het misgaat. Hij zegt dat het doden van vijanden daar wordt gezien als een noodzakelijke keuze. Niet om indruk te maken, maar om het land te beschermen. Zolang er goed over wordt nagedacht, het doel duidelijk is en de aanpak werkt, ziet Israël het als een juiste beslissing.
Een oud-medewerker van de Mossad bevestigt dat. Hij is trots op het werk dat hij heeft gedaan en verbaast zich niet over de successen van zijn oude organisatie. Volgens hem werkt de Mossad op een unieke manier. Andere geheime diensten zouden te veel last hebben van regels en te weinig ervaring hebben met het afschudden van volgers. Toch is er ook respect. Collega’s uit onder andere Amerika, Duitsland en Frankrijk spraken vol bewondering over de Mossad.
Wat de Mossad volgens deze oud-agent ook sterk maakt, is hun wereldwijde netwerk. Ze werken met mensen uit allerlei landen. Veel van hen spreken de taal van het land, weten hoe de cultuur werkt en kunnen daardoor makkelijk informatie verzamelen. Ze reizen vrij en zitten soms zelfs op belangrijke posities.
Slimme technologie en gewaagde operaties
De Mossad staat bekend om hun lef. Een goed voorbeeld is Operatie Grim Beeper. Daarbij lieten ze duizenden Hezbollah-leden gewond raken of stierven ze zelfs. Dit gebeurde doordat hun semafoons ontploften. De piepers, die zogenaamd veilig en niet af te luisteren waren, zaten vol met explosieven. De Mossad had ervoor gezorgd dat Hezbollah ze massaal kocht. Ze werden zelfs nagekeken op gevaar, maar niemand vond iets. De ringtone van de pieper was zo gemaakt dat iedereen snel zou reageren. Je moest beide handen gebruiken om hem te ontgrendelen. Dat maakte het effect des te groter.
Een andere actie was de liquidatie van Mohsen Fakhrizadeh, een belangrijke wetenschapper in het Iraanse kernprogramma. In 2020 werd hij vermoord met een automatisch machinegeweer. Dat zat verstopt in een auto zonder bestuurder en werd van afstand geactiveerd. Het schot was zo precies dat zijn vrouw, die naast hem stond, niet geraakt werd. Dat laat zien hoe technisch en precies de Mossad te werk gaat.
Ook Hamas-leider Ismail Haniyeh werd op spectaculaire wijze gedood. In juli 2023 ging een bom af in het pension waar hij verbleef. Die bom was maanden eerder al in het gebouw verstopt, dat nota bene werd beheerd door de Iraanse Revolutionaire Garde.
Niet alles gaat perfect
Toch gaat het niet altijd goed. Op 7 oktober 2023 werd Israël hard geraakt door een grote aanval van Hamas. De inlichtingendiensten zagen het niet aankomen. De binnenlandse diensten kregen de meeste kritiek, maar ook de Mossad had het niet zien aankomen. En het was niet hun eerste misser.
In 1997 ging het mis in Jordanië. Daar wilde de Mossad Hamas-leider Khalid Meshal vergiftigen. Ze deden zich voor als toeristen, maar werden betrapt. Meshal kreeg wel wat gif binnen, maar overleefde de aanslag omdat Jordanië en de VS Israël dwongen om met een tegengif te komen. De actie mislukte en Meshal werd juist populairder. Later hielp hij bij het plannen van de bloedige aanvallen van 2023.
In 2010 liep het ook mis bij een actie in Dubai. De Mossad vermoordde Hamas-kopstuk Mahmoud al-Mabhuh in zijn hotelkamer. Ze drongen binnen als nep-tennissers en verdoofden en wurgden hem. De actie leek geslaagd, maar later verschenen beveiligingsbeelden. Alle 27 agenten stonden duidelijk in beeld. Hun identiteit kon worden achterhaald en Israël kreeg wereldwijd kritiek. Zelfs de beste dienst maakt dus fouten. Toch lijkt de Mossad die schade inmiddels weer goed te hebben gemaakt.
Dreiging als middel
De Mossad gebruikt ook psychologische druk. In de afgelopen weken werden minstens twintig Iraanse topmannen gebeld. Ze kregen te horen dat ze twaalf uur hadden om het land te verlaten met hun gezin. Zo niet, dan stonden ze op een dodenlijst. In het telefoontje werd gezegd: “We zijn dichterbij dan je denkt.” De bedoeling was dat deze leiders een video zouden opnemen waarin ze afstand nemen van het regime. Op die manier laat de Mossad zien dat hun bereik groot is, en dat niemand zich echt veilig kan voelen.
Met hun wereldwijde netwerk, slimme technologie en keiharde aanpak blijft de Mossad één van de meest invloedrijke geheime diensten op aarde. Ze opereren in het geheim, maar de sporen die ze achterlaten zijn soms duidelijk zichtbaar. En ondanks fouten blijft hun kracht indrukwekkend.
Bron: Telegraaf
