Ben jij iemand die graag filet americain eet? Dan is het slim om even op te letten. Uit onderzoek van het RIVM blijkt dat je dit smeuïge rauwe vlees beter eerst kunt invriezen voordat je het opeet. Door het vlees minstens 48 uur in de vriezer te leggen, daalt de kans om ziek te worden aanzienlijk.
Veel mensen weten niet dat er aan filet americain gezondheidsrisico’s verbonden zitten. Toch kan het voor bepaalde groepen gevaarlijk zijn, en daarom is dit advies zo belangrijk.
Rauw vlees
Filet americain is populair in Nederland, maar het blijft een product dat van rauw vlees wordt gemaakt. En juist daarin kunnen ziekteverwekkers voorkomen. Volgens het RIVM kan invriezen een groot verschil maken. Door het vlees twee dagen in de vriezer te leggen bij -12 graden of kouder, wordt een groot deel van de parasiet Toxoplasma gondii uitgeschakeld.
Deze parasiet veroorzaakt toxoplasmose, een infectie die vaak onopgemerkt blijft maar bij sommige mensen tot ernstige klachten leidt. Het probleem is dat je er meestal niks van merkt. Voor gezonde mensen gaat het vaak ongemerkt voorbij, maar dat betekent niet dat het onschuldig is. Vooral bij mensen die al verzwakt zijn door een ziekte kan het gevaarlijk worden.
Ook katten spelen een rol bij toxoplasmose. De parasiet komt vaak voor in kattenpoep, maar ook in rauw vlees. Zo kan iemand ongemerkt besmet raken, bijvoorbeeld door in de keuken niet hygiënisch te werken. Daarom benadrukken gezondheidsinstanties dat hygiëne en invriezen belangrijk zijn om besmetting te voorkomen.
Zwanger
Voor zwangere vrouwen is het risico nog groter. Al jaren wordt aangeraden dat vrouwen tijdens hun zwangerschap geen filet americain eten. Ook andere rauwe vleeswaren zoals carpaccio, ossenworst of rosbief worden afgeraden. Het gevaar is namelijk dat de parasiet via de moeder wordt doorgegeven aan de baby.
De gevolgen kunnen ernstig zijn: miskramen, aangeboren afwijkingen aan de hersenen of ogen, en in sommige gevallen blijvende beperkingen. Het lastige is dat een besmetting vaak niet opvalt bij de moeder zelf. Zij voelt zich meestal niet ziek, maar de baby kan wel ernstige schade oplopen.
Daarom is het advies aan zwangere vrouwen heel duidelijk: vermijd rauw vlees volledig. En voor wie tóch graag filet americain wil eten, geldt dat invriezen de kans op besmetting flink kan verkleinen. Hoewel het niet alle risico’s wegneemt, is het een extra beschermingslaag.
Invriezen
Het RIVM onderzocht wat er zou gebeuren als alle filet americain in Nederland voortaan standaard wordt ingevroren voordat het in de supermarkt ligt. Daarbij werd gekeken naar de maatschappelijke kosten en baten. Het idee is simpel: door het vlees 48 uur in te vriezen bij -12 graden of kouder, worden de parasieten grotendeels gedood.
Dit is niet moeilijk om te doen. Vlees kan zonder problemen ingevroren worden en blijft daarna nog steeds geschikt om te eten. De smaak en textuur veranderen nauwelijks. Het enige dat nodig is, is wat extra energie voor de vriezers bij producenten en winkels.
In sommige landen wordt dit al standaard toegepast, bijvoorbeeld bij vis die rauw gegeten wordt in sushi. Door die vis eerst in te vriezen, worden parasieten gedood. Voor vlees zou hetzelfde principe toegepast kunnen worden, zeker voor producten die rauw gegeten worden.
Minder zorgkosten
Naast de gezondheidsvoordelen zijn er ook grote financiële voordelen. Volgens het RIVM kan het invriezen van filet americain jaarlijks honderden ernstige ziektegevallen voorkomen. Minder besmettingen betekent dat er minder mensen naar de dokter of het ziekenhuis hoeven, en dat scheelt flink in de zorgkosten.
Het RIVM schat de totale besparing op 10 tot 30 miljoen euro per jaar. Dat bedrag komt niet alleen uit lagere ziekenhuisrekeningen, maar ook uit andere besparingen. Bijvoorbeeld minder kosten voor speciaal onderwijs, omdat er minder kinderen worden geboren met hersenafwijkingen door toxoplasmose.
Ook de persoonlijke impact mag niet vergeten worden. Voor ouders is het verschrikkelijk als hun kind gehandicapt wordt geboren door een infectie die eigenlijk makkelijk te voorkomen was. Door simpelweg het vlees in te vriezen, kan veel leed worden voorkomen.
Hoe groot is het risico?
Je vraagt je misschien af: hoe vaak komt toxoplasmose eigenlijk voor? In Nederland raken jaarlijks duizenden mensen besmet. De meesten merken daar weinig van, maar bij een kleine groep kan het leiden tot ernstige complicaties. Vooral zwangere vrouwen en mensen met een verzwakt immuunsysteem lopen risico.
Volgens schattingen worden er elk jaar enkele honderden kinderen geboren met een aangeboren toxoplasmose-infectie. Bij een deel van hen ontstaan blijvende klachten, zoals slechtziendheid of een verstandelijke beperking. Dat zijn ingrijpende gevolgen die je eigenlijk met een simpele maatregel grotendeels kunt voorkomen.
Wat kun je zelf doen?
Als consument kun je ook zelf maatregelen nemen. Koop je filet americain in de supermarkt, leg het dan eerst twee dagen in de vriezer voordat je het eet. Gebruik een temperatuur van minimaal -12 graden, maar liever nog kouder. De meeste huishoudelijke vriezers halen -18 graden, wat voldoende is.
Daarnaast is het verstandig om in de keuken altijd hygiënisch te werken. Gebruik aparte snijplanken voor vlees en groente, was je handen goed na contact met rauw vlees en zorg dat keukengerei schoon is. Daarmee verklein je de kans op besmetting nog verder.
Voor zwangere vrouwen geldt: neem geen risico. Vermijd filet americain helemaal, of kies voor een alternatief dat wel verhit is geweest. Door vlees te verhitten tot minimaal 70 graden worden parasieten volledig gedood.
Toekomstige maatregelen
De vraag is of het invriezen van filet americain in Nederland verplicht gaat worden. Op dit moment ligt die verantwoordelijkheid vooral bij de consument zelf. Producenten zouden ervoor kunnen kiezen om standaard hun producten in te vriezen, maar dat gebeurt nog niet overal.
Gezien de mogelijke gezondheidswinst en de financiële voordelen zou het echter een logische stap zijn. Voor consumenten zou er nauwelijks iets veranderen: de filet americain smaakt hetzelfde, maar is wel veiliger. Voor de samenleving zou het betekenen dat er minder mensen ziek worden en dat de zorg minder wordt belast.
Door filet americain minimaal 48 uur in te vriezen, kan de kans op toxoplasmose dus flink worden verkleind. Het is een simpele maatregel die jaarlijks honderden ziektegevallen en tientallen miljoenen euro’s aan kosten kan schelen. Voor gezonde mensen lijkt de kans misschien klein, maar voor kwetsbare groepen zoals zwangere vrouwen of mensen met een zwakke gezondheid kan het een wereld van verschil maken.
Bron: Libelle
