Een plotselinge scherpe pijn in uw rug kan een teken zijn van een hernia. Veel mensen ervaren dit als een heftige en beperkende aandoening. Een hernia ontstaat wanneer een tussenwervelschijf, ook wel discus genoemd, scheurt. De zachte kern van de discus kan hierdoor uitpuilen en tegen een zenuwwortel drukken. Dit veroorzaakt vaak rugpijn die uitstraalt naar één of beide benen en billen.
Wanneer de druk op de zenuw groot genoeg is, kan deze tijdelijk uitvallen. Dat kan leiden tot een verdoofd of tintelend gevoel in het gebied waar de zenuw loopt. Soms merkt u ook dat spieren minder krachtig reageren. Deze klachten maken het dagelijks functioneren erg lastig. Daarom is het belangrijk om de signalen van een hernia te leren herkennen.
Acute en chronische vormen van hernia
Een hernia kan in twee vormen voorkomen: acuut en chronisch. Bij een acute hernia ervaart u vaak plotseling hevige pijn die uitstraalt naar de benen. Dit gaat meestal samen met kramp en pijn in de rug. Zonder behandeling kan een acute hernia uiteindelijk chronisch worden.
Een chronische hernia ontstaat vaak door slijtage van de tussenwervelschijf. Oorzaken hiervan kunnen een slechte houding, overgewicht, roken of een ongezonde levensstijl zijn. Ook ouderdom speelt een rol, omdat de discus met de jaren zijn veerkracht verliest. Deze vorm ontwikkelt zich geleidelijk en zorgt vaak voor langdurige pijnklachten.
Waar in de rug ontstaat een hernia?
De meeste hernia’s komen voor in de onderrug, met name tussen de vierde en vijfde lendenwervel of tussen de vijfde lendenwervel en het heiligbeen. Dit gebied vangt de grootste belasting op bij dagelijkse bewegingen zoals zitten, tillen of bukken. Ongeveer negentig procent van alle hernia’s bevindt zich op deze plekken.
De oorzaak ligt vaak bij verkeerde bewegingen, slechte lichaamshouding of overbelasting van de onderrug. Omdat dit deel van de wervelkolom zoveel druk draagt, is het extra gevoelig voor slijtage of scheurtjes in de tussenwervelschijf.
Mogelijke oorzaken van een hernia
Een hernia kan ontstaan door verschillende factoren. Soms is er sprake van een aangeboren zwakte in het weefsel van de discus. Ook zwaar lichamelijk werk en plotselinge draaibewegingen van de romp kunnen een scheur veroorzaken. Daarnaast spelen langdurig zitten, gebrek aan beweging en slechte spierconditie een belangrijke rol.
Stress en roken verzwakken het lichaam verder en kunnen indirect bijdragen aan het ontstaan van een hernia. Vaak is het een combinatie van factoren die samen leidt tot de klachten. Het bewust verbeteren van houding en leefstijl kan het risico aanzienlijk verkleinen.
Klachten en symptomen van een hernia
Het meest voorkomende symptoom is lage rugpijn. Deze pijn kan wisselend aanwezig zijn: soms dragelijk, maar vaak ook zo intens dat het normale functioneren onmogelijk wordt. De pijn straalt meestal uit naar één been of beide benen en billen. Soms gaat dit gepaard met tintelingen of een verdoofd gevoel in voeten en tenen.
Bewegingen zoals hoesten, niezen of persen maken de klachten vaak erger, omdat de druk op de zenuw toeneemt. Ook bij dagelijkse handelingen als zitten, lopen, tillen of bukken kan de pijn heviger worden. Krachtverlies en verminderde reflexen komen vaak voor, wat het bewegen bemoeilijkt.
Een belangrijke test is de Proef van Lasègue. Hierbij ligt u op uw rug, tilt u het pijnlijke been gestrekt omhoog en ervaart u direct pijn als er sprake is van zenuwirritatie. In zeldzame gevallen kan een hernia leiden tot problemen met het plassen of ontlasten. Wanneer dit gebeurt, is er sprake van een medische noodsituatie die onmiddellijke zorg vereist.
Wat te doen bij een hernia?
Wanneer u klachten herkent, is het verstandig een arts te raadplegen voor een juiste diagnose. Vaak gebeurt dit via een neurologisch onderzoek door de huisarts. In sommige gevallen wordt een MRI gemaakt, al is dit niet altijd noodzakelijk. Bij driekwart van de patiënten verdwijnen de klachten namelijk binnen drie maanden vanzelf.
Behandeling richt zich vooral op pijnverlichting en herstel van beweging. Fysiotherapie kan helpen met gerichte oefeningen om de rugspieren te versterken en de druk op de zenuw te verminderen. Bekende oefeningen zijn de hol-boloefening, rug twists en rek- en strekoefeningen voor de benen. Het is belangrijk dat deze oefeningen aansluiten bij de plek van de hernia, want verkeerde bewegingen kunnen de klachten verergeren.
Praktische tips om beter om te gaan met pijn
Blijf zo veel mogelijk in beweging, ook al voelt dit soms lastig. Stilzitten vertraagt het herstel en maakt spieren zwakker. Gebruik pijnstillers als bewegen te moeilijk wordt, maar overleg altijd met een arts over de juiste dosering.
Kies daarnaast voor houdingen die verlichting geven. Veel mensen ervaren minder pijn door op de rug te liggen met kussens onder de knieën, of door op de zij te slapen met gebogen benen. Probeer houdingen die de pijn verergeren te vermijden.
Het verbeteren van uw houding overdag helpt om verdere schade te voorkomen. Zorg dat u rechtop zit, til vanuit uw benen in plaats van uw rug en neem regelmatig korte pauzes als u veel zit.
Leven met een hernia
Een hernia is pijnlijk en kan uw leven tijdelijk flink beïnvloeden, maar in veel gevallen verdwijnen de klachten met de juiste zorg en geduld. Door een gezonde leefstijl aan te nemen, uw spieren sterker te maken en beweging niet te vermijden, vergroot u de kans op herstel.
Het belangrijkste is om alert te zijn op signalen van uw lichaam en tijdig hulp te zoeken wanneer klachten verergeren. Zo kunt u stap voor stap werken aan herstel en voorkomen dat een tijdelijke hernia uitgroeit tot een chronisch probleem.
Bron: Maxvandaag
