IJzerhard, ook wel bekend als Verbena, is een van de meest geliefde planten in tuinen vol bloemen en vlinders. De plant wordt vaak gebruikt om lege plekken in borders op te vullen en geeft daarmee direct meer kleur en samenhang. Steeds meer mensen ontdekken hoe makkelijk deze plant te onderhouden is en kiezen ervoor om hem in hun tuin te zetten.
Wat deze plant bijzonder maakt, is dat hij niet alleen prachtig bloeit maar ook een waardevolle rol speelt in de tuin. Door de open groeiwijze combineert hij mooi met andere soorten, waardoor borders luchtig en speels ogen. Voor wie zoekt naar een vrolijke, vlinderlokkerende plant die weinig moeite kost, is IJzerhard een uitstekende keuze.
Soorten en hun eigenschappen
Er bestaan meer dan tweehonderdvijftig soorten Verbena, waarvan een groot deel onder de noemer IJzerhard valt. Vier soorten zijn het meest bekend en worden het vaakst gebruikt in tuinen. Iedere variant heeft zijn eigen charme, eigenschappen en toepassingsmogelijkheden.
De Verbena officinalis is een vaste plant die eeuwen geleden al bekend stond om zijn geneeskrachtige werking. In de middeleeuwen werd hij zelfs gebruikt tegen wonden van ijzeren wapens, wat de naam IJzerhard verklaart. Deze soort kan tussen de vijftig en vijfenzeventig centimeter hoog worden en heeft in verschillende culturen een bijna heilige status gehad.
De Verbena bonariensis is een echte blikvanger en kan wel anderhalve meter hoog groeien. Hoewel deze plant één- of tweejarig is, zaait hij zichzelf makkelijk uit en lijkt daardoor soms vast. Met zijn lange stengels en paarse bloemen zorgt hij voor een sierlijke uitstraling en trekt hij veel vlinders en bijen aan.
De Verbena hybrida is een meer compacte soort die vaak in potten of hangmanden wordt gezet. Deze variant groeit tot ongeveer dertig centimeter en komt in veel verschillende kleuren. De bloemen staan in mooie trossen bij elkaar, wat zorgt voor een kleurrijk en speels geheel.
De Verbena hastata heeft een iets andere bloeiwijze en is te herkennen aan pluimen met smalle, vaak donkerpaarse bloemen. Ook deze plant wordt niet hoger dan dertig centimeter en geeft een speels accent in de tuin. Dankzij de vorm van de bloemen oogt hij net wat anders dan de andere soorten.
Verzorging en standplaats
IJzerhard groeit het best op een zonnige plek waar de plant veel licht krijgt. Hoe meer zon, hoe rijker de bloei. Een beschutte plaats bij een schutting of haag helpt om bescherming te bieden tegen harde wind. De bodem moet goed water doorlaten, want de plant verdraagt geen langdurige natte voeten.
Hoewel de plant redelijk goed tegen droge periodes kan, is het verstandig om tijdens langere droogte toch af en toe water te geven. Dit voorkomt dat de plant gaat slap hangen en helpt om de bloei langer vol te houden. Bemesting is nauwelijks nodig. Alleen in het voorjaar kan een beetje organische mest helpen om de groei te stimuleren.
Winter en bescherming
Veel soorten IJzerhard kunnen goed tegen de winterkou, maar er zijn uitzonderingen. Vooral de Verbena hybrida is gevoeliger en heeft extra bescherming nodig. Wanneer het vriest, is het slim om de plant af te dekken met vliesdoek of hem naar binnen te verplaatsen. Zo overleeft de plant de koudste maanden en kun je in het voorjaar opnieuw genieten van bloemen.
Sommige soorten verdwijnen in de winter, maar keren in het voorjaar terug dankzij zaailingen. Door de juiste bescherming te bieden, kun je er echter voor zorgen dat de plant langer meegaat en sneller opnieuw uitloopt.
Snoeien en vermeerderen
Verbena leeft meestal niet langer dan twee jaar, maar met goed onderhoud kun je er lang plezier van hebben. Snoeien helpt om de bloei te verlengen en nieuwe scheuten te stimuleren. Het beste moment is in het voorjaar, waarbij je de plant helemaal tot net boven de grond terugknipt. Vanuit de wortels verschijnen dan frisse nieuwe stengels die weer voor bloemen zorgen.
Vermeerderen is eenvoudig en kan door de zaadjes te verspreiden. Aan het einde van de bloeitijd kun je de zaadhoofdjes uitschudden op de grond. Daar kiemen ze vanzelf en zorgen ze voor nieuwe planten in het volgende seizoen. Je kunt de zaadjes ook verzamelen en zelf op een gewenste plek zaaien. Zo houd je jaar na jaar een tuin vol bloeiende IJzerhard.
Omdat de plant weinig voeding nodig heeft, is extra bemesting meestal overbodig. Alleen in het voorjaar kan een klein beetje mest helpen om de jonge scheuten kracht te geven. Daarna doet IJzerhard het prima in arme grond en blijft hij bloeien zonder veel verzorging.
Bron: vtwonen
