Heb je ook het gevoel dat de jaren steeds sneller voorbijgaan? Dat je nog maar net aan een nieuw jaar bent begonnen en het alweer bijna Kerst is? Dat gevoel is geen verbeelding. Er is een wetenschappelijke verklaring voor waarom de tijd lijkt te versnellen naarmate we ouder worden. En het goede nieuws: je kunt er zelf iets aan doen om dat gevoel af te remmen.
Toen je kind was, leek een zomervakantie eindeloos te duren. Zes weken voelden als een eeuwigheid vol nieuwe indrukken. Nu lijkt dezelfde periode in een oogwenk voorbij te vliegen. Dat komt niet doordat je geheugen slechter wordt of je hersenen trager werken. Het heeft te maken met hoe je brein tijd ervaart en verwerkt.
De wiskundige verklaring
De eerste verklaring komt uit de wiskunde. Als kind ervaar je tijd anders omdat elk jaar een veel groter deel van je leven beslaat. Toen je vijf was, stond één jaar gelijk aan twintig procent van je hele leven. Dat voelde dus als een enorme periode. Maar als je vijftig bent, is één jaar nog maar twee procent van je leven.
Daardoor lijkt de tijd steeds korter naarmate je ouder wordt. Elke periode voelt relatief kleiner in verhouding tot wat je al hebt meegemaakt. Het is alsof je leven een steeds dikkere boekenkast is: één nieuw hoofdstuk valt minder op tussen alle eerdere verhalen. Daar kun je niet veel aan veranderen — behalve natuurlijk stoppen met ouder worden, maar dat is helaas geen optie.
De rol van routine en herinneringen
De tweede verklaring komt uit de psychologie en heeft alles te maken met je brein. Deze theorie wordt ook wel de “Holiday Paradox” genoemd. Die stelt dat tijd trager lijkt te gaan als je veel nieuwe ervaringen opdoet, maar sneller als je in herhaling valt.
Denk aan een vakantie naar een onbekend land. Alles is nieuw: de geuren, de taal, het eten en de omgeving. Je hersenen moeten voortdurend nieuwe informatie verwerken en opslaan. Daardoor krijg je veel meer herinneringen, en voelt die week achteraf alsof die lang duurde.
Zodra je terug bent in je dagelijkse ritme, gebeurt het tegenovergestelde. Je wekker gaat, je drinkt koffie, gaat naar je werk, komt thuis en ploft op de bank. Je hersenen registreren dat allemaal als routine. Er is niets nieuws om op te slaan, dus je geheugen maakt minder ‘ankers’ aan.
Wanneer je later terugdenkt aan het afgelopen jaar, zie je vooral één grote, grijze periode zonder duidelijke hoogtepunten. Dat is de reden waarom tijd lijkt te versnellen: er zijn te weinig herinneringen die je brein houvast geven. Routine is dus, letterlijk, de moordenaar van tijd.
Zo kun je de tijd vertragen
Gelukkig kun je zelf iets doen om je tijdsgevoel te veranderen. Je hoeft niet te verhuizen of drastische beslissingen te nemen — kleine veranderingen zijn vaak al genoeg. Het gaat erom dat je je brein uit de automatische piloot haalt.
Een simpele manier om dat te doen, is door routines te doorbreken. Rijd eens een andere route naar je werk, kies een andere supermarkt of maak een wandeling in een wijk waar je nooit komt. Zelfs iets kleins, zoals je tanden poetsen met je andere hand, dwingt je hersenen om actief te blijven.
Ook nieuwe ervaringen helpen enorm. Leer iets wat je nog niet kunt — of dat nu gitaar spelen, Spaans leren of schilderen is. Wanneer je iets nieuws leert, moet je brein zich meer inspannen. Daardoor lijkt de tijd langer te duren. De eerste weken van een nieuwe hobby of cursus lijken vaak eindeloos, juist omdat je hersenen overuren draaien om nieuwe informatie op te slaan.
Daarnaast helpt het om vaker op pad te gaan. Bezoek nieuwe plekken, al is het maar in eigen land. Ga een dagje naar een stad waar je nog nooit bent geweest, of kies een ander vakantieadres dan anders. Het onbekende zorgt voor nieuwe indrukken, en dat vertraagt je beleving van tijd.
Waarom variatie je leven langer laat voelen
Je kunt het vergelijken met een fotoalbum. Als je steeds dezelfde foto hebt, lijkt het alsof er weinig is gebeurd. Maar als elke bladzijde nieuwe beelden toont, voelt het boek dikker en rijker gevuld. Zo werkt het ook met herinneringen. Hoe meer unieke momenten je verzamelt, hoe voller en langer een jaar aanvoelt.
Je brein onthoudt vooral momenten die afwijken van het gewone patroon. Denk aan de eerste dag op een nieuwe baan, een bijzondere reis of een onverwachte ontmoeting. Zulke gebeurtenissen blijven hangen en vormen ankerpunten in je geheugen. Een jaar met veel van die momenten voelt later langer en voller aan.
De sleutel ligt dus niet in het verlengen van de tijd zelf, maar in hoe je die ervaart. Nieuwe prikkels zorgen ervoor dat je brein meer herinneringen maakt, waardoor een periode achteraf rijker en uitgebreider lijkt.
Hoe je van 2026 een lang jaar maakt
Wil je dat het komende jaar minder snel voorbij lijkt te vliegen? Dan is de oplossing verrassend eenvoudig: blijf nieuwsgierig. Zoek bewust naar kleine vernieuwingen in je dagelijks leven. Probeer iets nieuws, doorbreek je gewoontes en laat ruimte voor onverwachte momenten.
Je hoeft niet groot te denken. Een nieuw recept uitproberen, een onbekend park bezoeken of een cursus volgen kan al genoeg zijn. Het gaat erom dat je brein geprikkeld blijft.
Hoe meer nieuwe herinneringen je maakt, hoe langzamer de tijd lijkt te gaan als je later terugkijkt. Een jaar vol variatie en verandering voelt niet alleen rijker, maar ook langer. En misschien is dat wel de eenvoudigste manier om je leven meer tijd te geven — niet door de klok te vertragen, maar door je dagen voller te maken.
Bron: Panorama
