Steeds meer jongeren hebben schulden, meldt de NOS vandaag. Wat gaat er mis, hoe voorkom je schulden en hoe los je ze op? Het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) deelt advies.
Max Pijnenburg, woordvoerder van Nibud, legt uit aan Metro dat jongeren financieel kwetsbaar zijn. “Uit recente onderzoeken blijkt dat 40 procent van de jongvolwassenen moeite heeft om rond te komen.”
Waarom ontstaan deze schulden?
Zorgverzekeringsproblemen
De NOS ontdekte dat een belangrijke oorzaak van schulden bij jongeren te maken heeft met betalingsachterstanden bij de zorgverzekering.
Wat dit extra moeilijk maakt, is dat veel jongeren geen zorgtoeslag aanvragen. Ze weten niet dat ze hier recht op hebben, of ze zijn bang dat ze het later moeten terugbetalen.
Uitgestelde betalingen
Ook het uitstellen van betalingen bij online aankopen leidt vaak tot schulden bij jongeren. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) maakte zich vorige maand “ernstige zorgen” hierover.
Jongeren maken veel gebruik van diensten zoals Klarna en Riverty. Omdat ze geen financiële buffer hebben, zijn ze vatbaar voor extra kosten. Hoewel jongeren onder de 18 deze diensten officieel niet mogen gebruiken, gebeurde dit vorig jaar toch ruim een half miljoen keer, volgens de AFM.
“We maken ons daar ook zorgen over,” zegt Pijnenburg. “Jongvolwassenen kopen vaak iets zonder dat ze het geld ervoor hebben.”
Online gokken neemt toe
Een andere zorg is het toenemende aantal jongeren dat online gokt. Uit een rapport van de Kansspelautoriteit (KSA) van april 2023 blijkt dat een op de vier spelers tussen de 18 en 23 jaar oud is. Vooral jonge mannen lopen risico.
Hoe voorkom je schulden?
Wees voorzichtig met uitgestelde betalingen
“Betaal alleen achteraf als je het product ook meteen kunt betalen,” adviseert Pijnenburg. “Dus als je zeker weet dat je het geld hebt. Houd goed bij wat je nog moet betalen om boetes te voorkomen, want je krijgt niet elke week een herinnering.”
Volgens Pijnenburg leven jonge mensen in een moeilijke tijd. “Jongeren zijn gevoelig voor koopverleidingen en nu zijn er meer verleidingen dan ooit door influencers en advertenties. Denk daarom altijd goed na voordat je iets koopt.”
Check je toeslagen
Pijnenburg wijst op de handige tool van Nibud om te berekenen waar je recht op hebt. “Je vult wat gegevens in en ziet meteen of je recht hebt op bijvoorbeeld huur- en zorgtoeslag. Voor jongvolwassenen is dit nieuw, omdat minderjarigen hier geen recht op hebben.”
De angst voor terugbetaling van toeslagen speelt niet alleen bij jongeren maar ook bij andere leeftijdsgroepen. “Door de toeslagenaffaire durven mensen het niet meer aan te vragen, uit angst voor fouten. Toch raad ik aan om de tool te gebruiken, dan weet je waar je recht op hebt.”
Het is belangrijk om veranderingen in je financiële situatie altijd door te geven aan de Belastingdienst. “Als je bijvoorbeeld van een bijbaan naar een ‘gewone’ baan gaat, geef dit dan direct door. Anders kun je grote bedragen moeten terugbetalen.”
Doe belastingaangifte
Voor jongeren met een bijbaan kan belastingaangifte doen voordelig zijn. Dit is niet altijd verplicht, waardoor ze mogelijk geld mislopen. “Je kunt dan zomaar veel geld terugkrijgen.” Extra spaargeld is altijd handig: “Veel jongvolwassenen hebben minder dan 2500 euro spaargeld. Bij onverwachte grote uitgaven ben je dan extra kwetsbaar.”
Bespaar waar mogelijk
“Het lijkt een open deur,” zegt Pijnenburg. “Maar kijk waar je kunt besparen. Wat heb je echt nodig en wat is overbodig? Als je winterjas kapot gaat, heb je een nieuwe nodig. Maar voor het zoveelste paar sneakers geldt dat niet.
Veel mensen hebben abonnementen die ze vergeten zijn. Denk aan een sportschoolabonnement terwijl je niet meer gaat, of een Netflix-abonnement terwijl je vooral op YouTube kijkt. Dat zijn maandelijkse uitgaven die je kunt besparen.”
Wat te doen als je al schulden hebt?
Pijnenburg raadt aan om bij beginnende schulden eerst hulp te zoeken bij familie of vrienden. “Iemand die het beste met je voor heeft. Het is fijn om steun te hebben bij je geldzaken. Geldproblemen en stress kunnen je functioneren en denken belemmeren, waardoor je minder overzicht hebt.”
Voor mensen met beginnende schulden is er een tool: zelfjeschuldenregelen.nibud.nl. “Kom je er niet uit? Zoek hulp en blijf niet aanmodderen. Het wordt alleen maar erger. Zoek hulp bij instanties. Als je geen betalingsregelingen kunt treffen, kun je een wettelijk traject ingaan. Er is altijd een oplossing.”
Er heerst veel schaamte rondom schulden. Hoe ga je daarmee om? “Vertrouw mensen die dichtbij je staan, je hoeft het niet meteen openbaar te maken. Je kunt ook bellen naar 0800-8115 (gratis telefoonnummer voor hulp bij geldzorgen). Ze zijn er om je te helpen en over je situatie te praten.
