Een smartwatch is bedoeld om je gezondheid te verbeteren. Je gebruikt het om je stappen te tellen, je slaap te meten en je hartslag te volgen. Maar het bandje van dat horloge blijkt minder gezond dan je zou denken. Het kan vol zitten met bacteriën en zelfs schadelijke stoffen zoals PFAS bevatten. Als je zo’n horloge bijna elke dag draagt, is het goed om te weten wat je om je pols hebt.
Bacteriën op je horlogebandje
Uit onderzoek blijkt dat de bandjes van smartwatches een broedplek kunnen zijn voor bacteriën. Onderzoekers van een Amerikaanse universiteit onderzochten twintig verschillende horlogebandjes van mensen met verschillende beroepen. Ze kwamen tot een schokkende conclusie: op 95 procent van de bandjes zaten bacteriën die ziektes kunnen veroorzaken. Dat is vooral gevaarlijk voor mensen met een zwakke weerstand of als de bacteriën via wondjes in het lichaam komen.
De onderzoekers vonden onder andere bacteriën zoals Staphylococcus, E. coli en Pseudomonas. Vooral de laatste is zorgwekkend, omdat deze moeilijk te bestrijden is met antibiotica. E. coli ken je misschien wel van voedselvergiftiging of ongewassen handen. Deze bacterie kan buikklachten veroorzaken. Volgens de onderzoekers kan zelfs een kleine hoeveelheid van deze bacteriën al een risico zijn.
Mensen die vaak in de sportschool komen, hadden de meeste bacteriën op hun bandje. Dat komt niet alleen door het zweten, maar ook door het materiaal van het bandje. Metalen bandjes zijn bijna altijd schoon. Rubber, plastic, nylon en siliconen trekken juist snel bacteriën aan. Dat komt doordat die materialen vocht vasthouden en kleine openingen hebben waar bacteriën zich kunnen nestelen. Na het sporten is het dus verstandig om je bandje goed schoon te maken.
Schadelijke stoffen in je bandje
Niet alleen bacteriën zijn een probleem. Sommige horlogebandjes bevatten ook chemische stoffen die slecht zijn voor je gezondheid. Het gaat dan om PFAS, ook wel ‘eeuwige chemicaliën’ genoemd. Deze stoffen breken nauwelijks af in je lichaam of in de natuur. Ze kunnen allerlei gezondheidsklachten veroorzaken, zoals schade aan de lever, problemen met hormonen en zelfs een groter risico op kanker.
De Universiteit van Notre Dame onderzocht 22 soorten smartwatchbandjes. In 15 van de 22 bandjes werden PFAS gevonden. In sommige bandjes zaten de stoffen in zulke grote hoeveelheden dat dit als gevaarlijk wordt gezien. Vooral bandjes gemaakt van fluorelastomeer – een soort rubber – bevatten veel PFAS. Eén bandje had zelfs meer dan 16.000 deeltjes per miljard. Dat is uitzonderlijk hoog voor iets wat je direct op je huid draagt.
Het gevaar van PFAS zit hem vooral in het langdurige contact met de huid. Smartwatches worden gemiddeld zo’n elf uur per dag gedragen. Door zweet en wrijving kunnen die stoffen makkelijker je huid binnendringen. Hoeveel PFAS je precies opneemt via je huid is nog niet duidelijk. Maar experts zijn het erover eens dat je voorzichtig moet zijn met langdurige blootstelling.
Welke materialen zijn het veiligst?
Als je een smartwatchbandje koopt, zie je niet meteen of het bacteriën aantrekt of PFAS bevat. Toch kun je op materiaal letten. Sommige soorten zijn duidelijk risicovoller dan andere.
Bandjes met meer risico:
Fluorelastomeer, FKM of fluoro-rubber
Deze bandjes worden vaak gebruikt in dure sporthorloges. Ze bevatten vaak PFAS en zijn moeilijk te herkennen zonder specifieke productinformatie.Nylon (stoffen bandjes)
Deze trekken makkelijk bacteriën aan en houden vocht vast. Daardoor zijn ze moeilijk schoon te houden.
Bandjes waar je beter voorzichtig mee kunt zijn:
Siliconen
Deze zijn meestal vrij van PFAS, maar trekken wel snel bacteriën aan. Regelmatig schoonmaken is dus belangrijk.Leer
Leer bevat zelf geen PFAS, maar het kan wel behandeld zijn met coatings die deze stoffen bevatten. Bovendien is leer gevoelig voor bacteriën, zeker als je het draagt tijdens het sporten.
Bandjes die het veiligst zijn:
Metaal
Denk aan roestvrij staal, zilver of goud. Deze trekken geen bacteriën aan en bevatten geen PFAS. Ze zijn ook makkelijk schoon te maken en gaan lang mee.
Wat kun je zelf doen om het schoon te houden?
Als je dagelijks een smartwatch draagt, is het slim om af en toe naar je bandje te kijken. Zowel voor je hygiëne als voor je gezondheid is dat belangrijk. Hieronder een paar tips:
Kijk naar het materiaal
Controleer of je bandje gemaakt is van fluorelastomeer of fluoro-rubber. Kies liever voor siliconen of metaal.Maak je bandje regelmatig schoon
Gebruik een desinfecterende spray of alcohol van 70 procent. Appelciderazijn werkt minder goed. Zeker als je zweet of je horloge ook ’s nachts draagt, is schoonmaken belangrijk.Wissel van bandje
Je kunt bijvoorbeeld een ander bandje dragen tijdens het sporten of slapen. Zo blijft je bandje langer mooi én heb je minder kans op bacteriën of blootstelling aan schadelijke stoffen.
Een smartwatch is handig als je gezonder wilt leven. Maar het is wel belangrijk dat je ook let op de minder zichtbare risico’s. Door goed op je bandje te letten en het regelmatig schoon te maken, zorg je ervoor dat je gezondheid niet stiekem in gevaar komt. Zo blijft je smartwatch een hulpmiddel dat écht bijdraagt aan een fit en gezond leven.
