Autisme spectrum stoornis, vaak afgekort als ASS, wordt steeds beter onderzocht. Lange tijd werd aangenomen dat vooral jongens deze diagnose kregen. Inmiddels blijkt dat autisme bij meisjes vaker voorkomt dan gedacht. Het verschil zit vooral in de manier waarop kenmerken zichtbaar worden. Bij meisjes uit ASS zich vaak subtieler, waardoor het minder snel wordt herkend.
Veel meisjes met autisme lijken op het eerste gezicht goed mee te draaien in de samenleving. Ze passen zich aan, zijn verbaal sterk en zoeken contact met anderen. Toch gaat er achter dit masker veel meer schuil. Hun gedrag kan vermoeiend en verwarrend zijn, omdat ze voortdurend proberen te compenseren. Hierdoor worden ze vaak pas later gediagnosticeerd.
Wat is ASS precies?
ASS staat voor autisme spectrum stoornis en is een vorm van neurodivergentie. Mensen met ASS verwerken informatie op een andere manier in hun hersenen. Dit zorgt voor beperkingen op meerdere vlakken. Vaak gaat het om problemen met sociale interactie, communicatie en repetitief gedrag of interesses. Elk kind met ASS heeft echter een uniek profiel.
De wereld wordt door kinderen met ASS vaak ervaren als losse puzzelstukjes die moeilijk samen te voegen zijn. Daardoor duurt het langer om situaties te begrijpen of passend te reageren. Soms komen reacties ongepast of vertraagd over. Dit maakt het dagelijks leven ingewikkeld, zowel thuis als op school of in sociale situaties.
Kenmerken van ASS bij meisjes
Hoewel autisme zich bij iedereen anders kan uiten, zijn er duidelijke signalen die vaker bij meisjes voorkomen. Een belangrijk verschil is dat meisjes vaak goed zijn in observeren en imiteren. Ze kijken naar hoe anderen zich gedragen en kopiëren dat gedrag. Hierdoor lijkt het alsof ze sociaal vaardig zijn, terwijl ze van binnen worstelen.
De meest voorkomende kenmerken en symptomen van ASS bij meisjes zijn:
Sterk observeren en gedrag van anderen imiteren
Moeite met communicatie en sociale vaardigheden
Dwingend of controlerend in contact met anderen
Vaak heel behulpzaam, soms om zelf regie te houden
Gevoelig voor emoties en stemmingen van anderen
Beperkte interesses of fixatie op een onderwerp
Vriendschappen vooral met jongere kinderen
Sneller overprikkeld door sociale situaties
Regelmatig vermoeidheid of slapeloosheid
Lichamelijke klachten zoals buikpijn of hoofdpijn
Meisjes met ASS zoeken vaker contact met leeftijdsgenoten dan jongens. Toch verloopt dat contact niet vanzelf. Ze kunnen dwingend zijn in relaties en moeite hebben met het begrijpen van sociale signalen. Hun behoefte aan controle maakt vriendschappen soms eenzijdig. Ondanks hun inspanningen voelen ze zich vaak anders en niet volledig geaccepteerd.
Een opvallend kenmerk is hun grote gevoeligheid voor emoties van anderen. Ze nemen stemming en gevoelens makkelijk over en verliezen daardoor zicht op hun eigen emoties. Dit kan leiden tot overprikkeling, vermoeidheid en lichamelijke klachten zoals hoofdpijn of buikpijn.
Verschillen tussen meisjes en jongens
Waarom autisme zich bij meisjes anders uit dan bij jongens is nog niet volledig duidelijk. Mogelijk spelen biologische factoren zoals hormonen en hersenstructuur een rol. Daarnaast zijn er sociale verwachtingen. Van meisjes wordt vaak verwacht dat ze sociaal en zorgzaam zijn. Daardoor doen meisjes met ASS extra hun best om zich aan te passen.
Hun interesses vallen vaak minder op dan die van jongens. Waar een jongen zich bijvoorbeeld volledig kan verdiepen in nummerborden, kan een meisje helemaal gefixeerd zijn op paarden of popsterren. Omdat dit als ‘normale’ hobby’s worden gezien, wordt het gedrag minder snel herkend als onderdeel van ASS.
Op de basisschool lukt het meisjes vaak nog om mee te draaien. Maar op de middelbare school verandert dit. Vriendschappen worden complexer, er komen nieuwe sociale codes bij en interesses verschuiven richting relaties en online contact. Voor meisjes met ASS wordt dit vaak een moeilijke periode, waarin de eerste echte problemen zichtbaar worden.
De gevolgen van laat herkennen
Omdat ASS bij meisjes minder snel wordt opgemerkt, krijgen ze vaak pas later een diagnose. Soms pas in de puberteit of zelfs op volwassen leeftijd. Het jarenlange compenseren kost enorm veel energie en kan leiden tot uitputting. Wat voor anderen normaal sociaal contact is, kan voor hen voelen als een zware taak.
Veel meisjes met ASS ervaren daardoor ook angstklachten en stemmingsproblemen. Het verschil tussen hoe ze zich voelen en hoe ze zich voordoen, kan leiden tot frustratie en verdriet. Het risico op verkeerde diagnoses, zoals depressie of hechtingsproblemen, is groot. Daardoor krijgen ze niet altijd de juiste hulp, wat de situatie kan verergeren.
Wanneer hulp inschakelen
Ouders die bij hun dochter dwingend gedrag, woedeaanvallen of extreme behoefte aan controle zien, doen er goed aan dit te bespreken met de huisarts. Vooral als het gedrag zorgt voor problemen thuis of op school. Een doorverwijzing naar een specialist, zoals een kinderpsycholoog of orthopedagoog, kan helpen duidelijkheid te krijgen.
Belangrijk is dat de diagnostiek gericht is op meisjes. Omdat hun autisme vaak anders zichtbaar is, kan ervaring van de behandelaar cruciaal zijn. Wordt ASS vastgesteld, dan kan samen met de psycholoog gekeken worden welke ondersteuning nodig is. Denk aan sociale vaardigheidstraining speciaal gericht op meisjes met ASS.
Het leven met ASS bij meisjes
Autisme hoeft geen belemmering te zijn voor een waardevol en gelukkig leven. Wel vraagt het om erkenning en passende begeleiding. Meisjes met ASS moeten leren omgaan met prikkels en begrijpen hoe ze hun energie beter kunnen verdelen. Ook hun omgeving speelt een belangrijke rol, door structuur te bieden en verwachtingen duidelijk te maken.
Wanneer meisjes en hun gezinnen de juiste hulp krijgen, kunnen veel problemen worden voorkomen. Het gaat er niet om dat meisjes met ASS leren zich volledig aan te passen, maar dat hun unieke manier van denken en voelen wordt erkend. Zo ontstaat er ruimte om talenten te ontwikkelen en zichzelf te zijn, zonder constant het gevoel te hebben te moeten voldoen aan onhaalbare verwachtingen.
Bron: Ouders van Nu
