Zodra de herfst begint, lijkt het wel alsof iedereen last krijgt van droge, trekkerige of zelfs pijnlijke lippen. In de wintermaanden wordt dat vaak nog erger. We smeren dan massaal met vaseline of lippenbalsem in de hoop dat het helpt. Maar werkt dat eigenlijk wel? En waarom zijn je lippen juist in de koude maanden zo kwetsbaar? Dermatoloog Daniel Kadouch legt uit wat er precies gebeurt en wat echt helpt om je lippen weer zacht te krijgen.
Onze lippen verschillen van de rest van onze huid. Ze hebben bijna geen talgklieren en produceren dus weinig vet. Dat vet beschermt de huid normaal tegen uitdroging. Omdat dit natuurlijke vetlaagje op je lippen ontbreekt, verdwijnt vocht veel sneller. In de herfst en winter spelen kou en droge lucht daar nog eens extra op in. Buiten is het koud en binnen zorgt de verwarming voor droge lucht. Daardoor verliezen je lippen constant vocht.
Volgens Kadouch reageren veel mensen daar onbewust verkeerd op. “Wanneer je lippen droog aanvoelen, lik je er vaak overheen om ze te bevochtigen,” zegt hij. Dat lijkt even te helpen, maar heeft juist het tegenovergestelde effect. Het speeksel verdampt snel en droogt de huid nog meer uit. Bovendien irriteren de enzymen in speeksel de huid, waardoor je lippen rood, gevoelig en pijnlijk worden. Zo ontstaat een vicieuze cirkel: hoe droger je lippen voelen, hoe vaker je likt, en hoe erger het wordt.
Niet iedereen krijgt er in dezelfde mate last van. Sommige mensen hebben van nature drogere lippen of gebruiken medicijnen die de talgproductie verminderen, zoals bepaalde acnebehandelingen. Ook erfelijke aanleg of omgevingsfactoren spelen mee. Toch geldt voor bijna iedereen dat kou, wind en droge lucht de lippen extra kwetsbaar maken.
Het risico van blijven likken
Wie voortdurend over de lippen likt, loopt het risico op een huidprobleem dat ‘lip licking dermatitis’ heet. Dat is een ontsteking van de huid rondom de mond, precies op de plekken waar de tong vaak langsgaat. “De huid wordt rood, schilferig en kan gaan jeuken,” legt Kadouch uit. Deze aandoening ontstaat niet van de ene op de andere dag, maar bouwt zich langzaam op.
De oplossing is simpel, maar lastig vol te houden: stoppen met likken. Dat klinkt makkelijk, maar omdat het vaak een automatische reactie is, merk je niet eens dat je het doet. Toch is het belangrijk om je daar bewust van te worden. Iedere keer dat je je lippen likt, beschadig je de huid nog een beetje meer. Alleen door dat gedrag te doorbreken, kunnen je lippen echt herstellen.
Helpt lippenbalsem echt?
De meeste mensen grijpen bij droge lippen meteen naar een potje lippenbalsem. Even smeren geeft verlichting en dat voelt prettig. Toch is dat niet altijd de beste oplossing. Volgens Kadouch helpt een product als vaseline of Purol vooral tijdelijk. “Deze middelen sluiten de huid af en houden vocht vast, maar ze herstellen de huid niet,” legt hij uit.
Je voelt daardoor wel even verlichting, maar de oorzaak blijft bestaan. Het kan zelfs lijken alsof je steeds meer moet smeren, omdat het droge gevoel snel terugkomt. Kadouch noemt het een soort ‘smeerreflex’: je blijft smeren, maar er verandert weinig. De balsem beschermt de huid wel tegen verdere uitdroging, maar doet weinig aan herstel.
Dat betekent niet dat je lippenbalsem helemaal moet vermijden. Regelmatig smeren kan helpen om uitdroging te voorkomen, vooral voordat je naar buiten gaat. Het houdt het vocht dat er nog is, beter vast. Maar verwacht geen wonderen: het verzacht wel, maar geneest niet.
Wanneer smeren geen kwaad kan
Veel mensen denken dat je je lippen “lui” maakt door te vaak te smeren, maar dat klopt niet. Je beschadigt je lippen niet door vaak lippenbalsem te gebruiken. Het enige nadeel is dat het weinig toevoegt als je al last hebt van scheurtjes of kloofjes. “Het houdt je lippen even droog als voorheen,” zegt Kadouch.
Het werkt vooral preventief. Dus smeer liever voordat je lippen droog aanvoelen, bijvoorbeeld voor het slapengaan of als je naar buiten gaat in de kou. Zo leg je een beschermend laagje aan dat vochtverlies voorkomt. Zie het als een jas voor je lippen: het houdt de kou buiten, maar repareert niets wat al kapot is.
Wat helpt echt bij droge lippen?
Wil je de vicieuze cirkel van droge lippen doorbreken, dan heb je producten nodig die de huid echt voeden. Volgens Kadouch werken natuurlijke ingrediënten het beste. Denk aan sheaboter, kokosolie of plantaardige oliën. Deze stoffen dringen dieper in de huid, voeden en helpen bij het herstel. Ze maken de huidbarrière sterker, waardoor vocht beter behouden blijft.
Daarnaast raadt hij aan om niet aan velletjes te trekken of te pulken. Dat maakt de huid kapot en kan tot wondjes leiden. Ook dat vertraagt het genezingsproces. Wees dus voorzichtig en laat je lippen met rust als ze aan het herstellen zijn.
Verder is het belangrijk om te letten op de ingrediënten van je lipverzorging. Veel producten bevatten geur- of smaakstoffen zoals menthol, mint of citrus. Die voelen fris aan, maar kunnen de huid juist irriteren. Kadouch waarschuwt ook voor eucalyptus, kamfer, salicylzuur en lanoline. Deze stoffen kunnen uitdroging verergeren in plaats van verminderen. Kies liever voor pure, eenvoudige producten zonder toevoegingen.
Wanneer naar de dokter
Als je lippen ondanks goede verzorging niet verbeteren, kan er meer aan de hand zijn. Blijven ze rood, pijnlijk of schilferig, dan is het verstandig om een arts of dermatoloog te raadplegen. “Soms is er sprake van een ontsteking of allergie,” zegt Kadouch. Een arts kan dan een milde ontstekingsremmende zalf voorschrijven of onderzoeken of er een andere oorzaak is.
In de meeste gevallen kun je droge lippen echter goed zelf voorkomen. Door niet te likken, voorzichtig te smeren met zuivere producten en je lippen te beschermen tegen kou, komen ze de winter wel door. Een paar simpele aanpassingen kunnen al veel verschil maken.
Droge lippen horen bij het seizoen, maar ze hoeven niet vanzelfsprekend te zijn. Met de juiste verzorging en wat discipline blijven ze zacht, soepel en gezond – zelfs in de koudste maanden van het jaar.
Bron: RTL Nieuws
