In de koude wintermaanden grijpen veel Nederlanders naar een elektrische warmtedeken. Het lijkt een heerlijke oplossing voor koude avonden: lekker warm onder een zachte deken zonder de verwarming hoger te hoeven zetten. Maar wat doet die constante warmte eigenlijk met je lichaam? En zijn deze dekens wel zo veilig als ze lijken? Verschillende deskundigen op het gebied van slaap, gezondheid en veiligheid geven hun visie op de voordelen én risico’s van het gebruik van een elektrische warmtedeken.
Warmte helpt bij het inslapen
Volgens slaappsycholoog Aafke van der Ende heeft warmte een positief effect op je slaapgedrag. Ons lichaam kent een natuurlijke ritmiek: overdag is de temperatuur hoger, en ’s avonds daalt deze om de slaap te bevorderen. Die daling helpt ons om in een diepe slaap te komen. Toch heeft ons lichaam bij het slapengaan tijdelijk warmte nodig om dat proces te starten.
Professor Wouter van Marken Lichtenbelt, expert in thermoregulatie, legt uit dat je lichaam zich voorbereidt op slaap door de bloedvaten in handen en voeten te verwijden. Daardoor raak je overtollige warmte kwijt, wat de slaap bevordert. Heb je last van koude voeten, dan kan dit proces moeilijker verlopen. Een elektrische deken helpt om sneller op te warmen, waardoor je makkelijker in slaap valt. Vooral mensen met slecht doorbloede ledematen merken snel effect.
Toch raadt Van Marken Lichtenbelt voorzichtigheid aan bij langdurig gebruik. Volgens hem kunnen ook warme sokken of een kruik hetzelfde doen, zonder dat er elektriciteit aan te pas komt. Een deken kan handig zijn om het bed even voor te verwarmen, vooral in koude slaapkamers, maar het is beter om hem daarna uit te zetten.
De keerzijde van gewenning en te veel warmte
Hoewel er geen bewijs is dat je lichaam ‘lui’ wordt van warmte, kan gewenning wel optreden. Wie vaak met een elektrische deken slaapt, raakt gewend aan dat comfort. Vooral bij ouderen of mensen die ziek zijn, biedt extra warmte verlichting, maar overmatig gebruik kan nadelige gevolgen hebben.
Een belangrijk aandachtspunt is dat je lichaam tijdens de nacht juist hoort af te koelen. Als je de deken de hele nacht aan laat staan, houd je de lichaamstemperatuur kunstmatig hoog. Dat verstoort de natuurlijke slaapcyclus. Je slaapt minder diep en wordt vaker wakker door de hitte.
Deskundigen raden daarom aan om de elektrische deken een half uur voor het slapengaan aan te zetten en daarna uit te schakelen. Een deken met een timerfunctie is ideaal: die zorgt ervoor dat hij automatisch uitgaat. Zo geniet je van de warmte tijdens het inslapen, zonder dat het je nachtrust schaadt.
Warmte als verlichting bij pijn
Warmte heeft niet alleen invloed op je slaap, maar ook op je spieren en gewrichten. Volgens Jacqueline Verschoor van Medipoint, een organisatie die zorghulpmiddelen aanbiedt, stimuleert warmte de doorbloeding. Dat helpt om spieren te ontspannen en pijn te verlichten. Mensen met artritis, spierpijn of stijve gewrichten merken vaak direct verlichting.
Een elektrische deken kan dus tijdelijk helpen om stijfheid of pijn te verminderen, zonder dat er medicijnen nodig zijn. Toch is het geen echte oplossing voor de oorzaak van de klachten. De warmte biedt slechts tijdelijk comfort. Daarom blijft het belangrijk om naar de signalen van je lichaam te luisteren en overmatig gebruik te vermijden.
De risico’s van oververhitting en huidschade
Het gebruik van een elektrische deken is niet zonder gevaar. Volgens Verschoor kunnen bij verkeerd of langdurig gebruik oververhitting en huidirritatie optreden. Mensen met diabetes of zenuwschade lopen extra risico. Zij voelen vaak minder goed of iets te heet wordt, waardoor brandwonden sneller ontstaan.
Ook dermatologen waarschuwen dat te hete warmtebronnen blijvende huidschade kunnen veroorzaken. Dat geldt niet alleen voor elektrische dekens, maar ook voor warmtekussens en laptops die langdurig warmte afgeven. Wie merkt dat zijn huid rood of gevoelig wordt, moet het gebruik direct stoppen.
Kwetsbare groepen zoals zwangere vrouwen, jonge kinderen en mensen met slechte bloedcirculatie moeten extra voorzichtig zijn. Hun lichaam regelt de temperatuur minder goed, waardoor oververhitting sneller optreedt. Bovendien kan te veel warmte de kwaliteit van de slaap flink verminderen.
Geen warmtedeken voor kinderen
Sommige ouders denken dat een warm bed hun kind helpt om beter te slapen. Toch is dat een misverstand. Kinderslaapcoach Ewelina de Groot raadt het gebruik van elektrische dekens bij kinderen sterk af. Kinderen kunnen hun lichaamstemperatuur nog niet goed reguleren en raken daardoor sneller oververhit.
Oververhitting bij jonge kinderen kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen. In extreme gevallen vergroot het zelfs de kans op wiegendood. Daarnaast is er een praktisch risico: kleine kinderen kunnen nog in hun bed plassen. Als een elektrische deken nat wordt, kan dit kortsluiting veroorzaken, met alle gevaren van dien.
Daarom geldt voor jonge kinderen een duidelijk advies: geen elektrische dekens in bed, ook niet tijdelijk om het bed voor te verwarmen.
Brandveiligheid en onderhoud
Hoewel moderne warmtedekens veiliger zijn dan vroeger, blijven ze kwetsbaar. Brandweer Nederland waarschuwt al jaren voor het gebruik van oude of beschadigde exemplaren. Slijtage aan snoeren, breuken in draden of beschadigde schakelaars kunnen leiden tot brand. Ook de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit heeft in het verleden meerdere dekens laten terugroepen vanwege oververhittingsgevaar.
Een elektrische deken lijkt van buiten vaak nog in orde, maar kan vanbinnen al beschadigd zijn. Daarom is het belangrijk om het product regelmatig te controleren. Let op een CE-markering, die aangeeft dat de deken aan Europese veiligheidsnormen voldoet. Gebruik nooit een deken zonder keurmerk of met een onbekende oplader.
Verschoor adviseert om de deken jaarlijks te inspecteren en bij twijfel te vervangen. Gebruik hem nooit tijdens de slaap, maar alleen om even voor te verwarmen. Zo beperk je de kans op kortsluiting of brand.
Een elektrische warmtedeken kan zeker een fijne toevoeging zijn in de winter, vooral als je snel koude voeten hebt of wilt besparen op gas. Maar de experts zijn het erover eens: gebruik hem met mate, zet hem uit zodra je slaapt en controleer regelmatig op slijtage. Alleen dan blijft de warmte comfortabel, gezond en veilig. En voor jonge kinderen blijft het advies onomstotelijk: doe het niet.
Bron: RTL Nieuws
