IJsbloemen op het raam, koude adem in de lucht en het zachte geknisper van sneeuw onder je schoenen. Zulke echte winterbeelden lijken nu nog ver weg, maar dat kan snel veranderen. De komende dagen blijft het nog behoorlijk zacht voor de tijd van het jaar, maar daarna lijkt het weer een totaal andere kant op te gaan. Vanuit het noorden kan koude lucht onze kant op stromen, waardoor we misschien al snel te maken krijgen met temperaturen onder nul en zelfs kans op sneeuw.
Zacht begin van de week
Volgens Jeroen Elferink, meteoroloog bij Weerplaza, hoeven we tot en met donderdag nog geen handschoenen te pakken. De temperatuur ligt dan nog rond de 18 tot 19 graden, wat uitzonderlijk hoog is voor november. Normaal gesproken ligt de temperatuur in deze periode dichter bij de 10 graden. Dit zachte weer komt door warme lucht die uit het zuiden naar Nederland stroomt. Die lucht houdt het even vol, maar niet voor lang.
Vanaf het einde van de week lijkt het weer te gaan veranderen. De temperatuur zal dan stap voor stap dalen en de kans op regen neemt toe. Vooral in de nachten kan het frisser worden, met temperaturen die richting het vriespunt gaan. “Over anderhalve week wordt het zeker kouder,” vertelt Elferink. “Er komt koude lucht onze kant op vanuit het noorden. De grote vraag is alleen: wie wint er? De warme lucht uit het zuiden of de koude lucht uit het noorden? Dat is voor ons meteorologen lastig te voorspellen, want de weercomputers zijn het nog niet helemaal eens.”
De strijd tussen warme en koude lucht
Het weer in Nederland is in deze tijd van het jaar vaak onvoorspelbaar. Het ligt precies op het grensgebied tussen warme en koude lucht. Daardoor kunnen de weersomstandigheden snel veranderen. Soms blijft het zacht, met regen en wind, maar een dag later kan het ineens fris en helder zijn.
Elferink legt uit dat het allemaal afhangt van de richting van de wind. “Als de wind draait naar het noorden of noordoosten, dan krijgen we koude lucht vanuit Scandinavië en Rusland. Die lucht is droog en ijskoud. Maar blijft de wind uit het zuiden komen, dan houden we juist zacht weer.”
De weerkaarten laten volgens hem zien dat er rond volgend weekend een duidelijke verandering aankomt. “De kans dat het kouder wordt, is groot. De modellen laten zien dat koude lucht langzaam onze kant op schuift. Dat kan betekenen dat de temperatuur ‘s nachts onder nul zakt en dat het overdag maar een paar graden boven nul wordt.”
Kans op nachtvorst en mogelijk sneeuw
Of we echt sneeuw gaan zien, is nog onzeker. “Het blijft een beetje met hagel schieten,” zegt Elferink. “We weten dat de lucht kouder wordt, maar of er tegelijkertijd neerslag valt, is nog onduidelijk. Die combinatie is nodig voor sneeuw.”
Als de koude lucht het wint en er vochtige lucht binnenkomt, dan is de kans op winterse neerslag aanwezig. Dat kan eerst wat natte sneeuw zijn, maar als het kouder wordt, kan er ook echte sneeuw vallen die blijft liggen. De meteoroloog sluit zelfs nachtvorst niet uit: “Volgend weekend kunnen we te maken krijgen met temperaturen onder nul. Als het dan ook nog regent, zou dat best eens een winters karakter kunnen hebben.”
Vooral in het oosten en noorden van Nederland is de kans op sneeuw het grootst. Daar is het meestal iets kouder dan in de rest van het land. Aan de kust is de kans kleiner, omdat de Noordzee nog relatief warm is. De zeewind zorgt daar vaak voor zachtere temperaturen, waardoor sneeuw moeilijk blijft liggen.
Wanneer viel er voor het laatst sneeuw?
De laatste keer dat Nederland echt een beetje sneeuw zag, was begin dit jaar. Op 9 januari viel er in Volkel ongeveer twee centimeter sneeuw. Voor veel mensen stelde dat niet zoveel voor, maar het was wel het enige echte sneeuwmoment van het jaar tot nu toe. In veel andere plaatsen bleef de sneeuw toen niet eens liggen.
Nederland heeft de laatste jaren steeds minder te maken met langdurige kou. Waar vroeger in december en januari vaak vorst en sneeuw voorkwamen, zijn winters nu meestal zacht en nat. Dat komt deels door klimaatverandering: de gemiddelde temperatuur in Nederland is de afgelopen decennia langzaam gestegen.
Toch sluit dat een koude periode niet uit. Koude lucht uit het noorden of oosten kan nog steeds zorgen voor stevige vorst of sneeuwbuien, vooral als de lucht helder is en de wind stilvalt. Zulke periodes duren meestal niet lang, maar kunnen wel plotseling opduiken.
De invloed van het klimaat
Het veranderende klimaat speelt een steeds grotere rol in ons weerbeeld. Door de opwarming van de aarde worden extreme weersomstandigheden vaker en sterker. Warme lucht houdt meer vocht vast, waardoor regenbuien heviger worden. Tegelijkertijd kunnen koude periodes juist droger zijn, wat betekent dat sneeuw minder vaak valt.
Volgens klimaatdeskundigen zal Nederland in de toekomst minder vaak te maken hebben met langdurige vrieskou, maar korte koude uitbraken blijven mogelijk. Het weer wordt grilliger: zachtere winters met plotselinge koude dagen, of juist periodes met veel regen gevolgd door een paar dagen met sneeuw.
Voor veel mensen roept het winterweer gemengde gevoelens op. Sommigen kijken uit naar sneeuwpret, terwijl anderen hopen dat het zacht blijft zodat het verkeer geen problemen ondervindt. Hoe het ook uitpakt, de komende weken zullen laten zien of de winter echt aan de deur klopt.
Wat kun je verwachten als het kouder wordt
Mocht de temperatuur inderdaad dalen tot onder het vriespunt, dan kan dat gevolgen hebben voor het dagelijkse leven. Auto’s moeten worden ontdooid, fietsen worden glad, en de wegen kunnen spekglad worden door bevriezing van natte plekken. De gladheidsbestrijding staat daarom alweer paraat, met strooizout en sneeuwschuivers in de startblokken.
Ook voor dieren heeft de kou invloed. Vogels hebben meer moeite om voedsel te vinden en zoeken beschutting. Het helpt om vogelvoer of water neer te zetten. Huisdieren die veel buiten zijn, zoals katten of honden, kun je beter ‘s nachts binnenhouden als het streng vriest.
Voor wie graag naar buiten gaat, heeft het koude weer ook zijn charme. Een frisse winterwandeling, ijspegels aan het dak en misschien zelfs wat sneeuw op de bomen: het zorgt voor een bijzondere sfeer. En mocht het echt gaan sneeuwen, dan is de kans groot dat kinderen weer de slee uit de schuur halen.
Hoe bereid je je voor op winterweer
Als het kouder wordt, is het slim om alvast wat voorbereidingen te treffen. Controleer of je auto winterbanden heeft, zorg dat je ruitenwisservloeistof tegen vorst bestand is en leg een ijskrabber klaar. Binnen kun je de verwarming nakijken en naden en kieren dichten om warmte vast te houden.
Ook voor je gezondheid is het belangrijk om goed op te letten. Kou kan leiden tot stijve spieren, droge huid of zelfs verkoudheid. Warme kleding en voldoende bewegen helpen om je lichaam warm te houden. Ouderen en mensen met hart- of longaandoeningen moeten extra voorzichtig zijn bij lage temperaturen, vooral bij plotselinge kou.
Hoewel de winter in Nederland vaak mild is, laat het weer zich niet altijd voorspellen. Een plotselinge koude inval kan voor verrassingen zorgen. Daarom is het goed om alert te blijven op de weersverwachting.
De komende weken
Voorlopig hoeven we de dikke winterjas nog niet aan te trekken. Tot halverwege de week blijft het nog aangenaam zacht met temperaturen die veel te hoog zijn voor november. Maar naarmate de dagen korter worden, neemt de kans op kou toe.
De meteorologen houden de weersontwikkelingen nauwlettend in de gaten. De koude lucht uit het noorden kan zomaar de overhand krijgen, en dan kan het beeld snel omslaan. Wie weet worden de ijsbloemen op de ramen binnenkort werkelijkheid, met witte daken en bevroren plassen in de ochtend.
Of het nu echt gaat sneeuwen of niet, één ding is zeker: de winter is onderweg, en Nederland maakt zich langzaam klaar voor het eerste echte koude weekend van het seizoen.
Bron: Omroep Brabant
