Iedereen heeft er weleens last van: een opgeblazen buik, rommelende darmen of winderigheid na het eten. Het kan ongemakkelijk zijn, maar het is een volkomen normaal verschijnsel. Toch zijn er mensen die er dagelijks of opvallend vaak last van hebben.
In veel gevallen ligt dat niet aan je spijsvertering zelf, maar aan wat je eet of drinkt. Bepaalde voedingsmiddelen staan er namelijk om bekend dat ze meer gas veroorzaken dan andere. Hieronder lees je welke producten de grootste boosdoeners zijn, waarom ze dat effect hebben en wat je eraan kunt doen.
Waarom krijg je winderigheid?
Winderigheid ontstaat doordat er lucht of gas in je darmen wordt gevormd. Een klein deel van die lucht slik je in tijdens het eten of praten, maar het grootste deel komt vrij bij de spijsvertering. In je darmen leven miljoenen bacteriën die helpen om voedsel af te breken.
Sommige voedingsstoffen, vooral koolhydraten en vezels, worden daarbij gefermenteerd. Tijdens dat proces komen gassen vrij, zoals koolzuur, methaan en waterstof. Deze gassen moeten het lichaam uiteindelijk verlaten, wat resulteert in winderigheid.
Als je vaak last hebt van een opgeblazen buik of winden, ligt dat meestal aan wat je eet. Sommige producten bevatten stoffen die moeilijk verteerd worden of veel lucht bevatten. Ook eetgewoonten spelen een rol: snel eten, weinig kauwen of praten tijdens het eten zorgt ervoor dat je extra lucht inslikt.
Zuivelproducten
Melk, kaas en yoghurt zijn gezonde producten, maar ze bevatten lactose, een melksuiker die niet iedereen even goed kan verteren. Mensen met een lichte vorm van lactose-intolerantie krijgen vaak last van een opgeblazen gevoel, krampen of winderigheid na het eten van zuivel.
De oorzaak is dat het enzym lactase, dat nodig is om lactose af te breken, in mindere mate aanwezig is. Daardoor bereikt onverteerde lactose de dikke darm, waar bacteriën het verder afbreken en gas vormen.
Een eenvoudige manier om te testen of zuivel bij jou de boosdoener is, is door een paar dagen lactosevrije producten te gebruiken. Veel mensen merken al snel verbetering. Tegenwoordig zijn er bovendien talloze alternatieven, zoals lactosevrije melk, amandelmelk of sojamelk.
Peulvruchten
Bonen, linzen, kikkererwten en andere peulvruchten zitten vol met plantaardige eiwitten, vezels en gezonde voedingsstoffen. Toch zijn ze berucht om hun effect op de spijsvertering. Dat komt door de complexe suikers (oligosachariden) die in peulvruchten voorkomen.
Deze suikers worden niet volledig afgebroken in de dunne darm en komen daardoor in de dikke darm terecht, waar ze gaan gisten. Tijdens dat proces ontstaat veel gas.
Je kunt dit verminderen door peulvruchten goed te weken en ze langer te koken. Ook helpt het om ze geleidelijk op te bouwen in je dieet, zodat je darmen eraan kunnen wennen.
Volkoren granen
Volkorenproducten zijn rijk aan vezels, wat goed is voor je spijsvertering en bloedsuikerspiegel. Toch kan een plotselinge toename van vezels juist leiden tot meer winderigheid. Als je lichaam nog niet gewend is aan vezelrijke voeding, moeten de bacteriën in je darmen zich aanpassen. Daardoor kan tijdelijk extra gasvorming optreden.
Eet je weinig vezels en wil je gezonder gaan eten? Bouw het dan langzaam op. Begin bijvoorbeeld met volkorenbrood in plaats van witbrood, en voeg stap voor stap meer groenten en fruit toe. Vergeet niet om voldoende water te drinken, want dat helpt om de vezels beter te verteren.
Koolsoorten en ui
Bloemkool, spruitjes, broccoli, witte kool en ui zijn stuk voor stuk gezonde groenten, maar ze staan ook bekend als echte gasmakers. Ze bevatten zwavelhoudende stoffen en bepaalde koolhydraten die in de darmen gaan gisten. Vooral rauwe kool kan voor winderigheid zorgen, omdat het moeilijker te verteren is.
Door deze groenten te koken of te stomen, breek je een deel van de gasvormende stoffen af. Ook helpt het om ze te combineren met kruiden als karwijzaad, venkel of gember. Deze kruiden werken kalmerend op de darmen en verminderen gasvorming.
Kunstmatige zoetstoffen
Suikervrije producten zoals kauwgom, snoep of frisdrank bevatten vaak zoetstoffen zoals sorbitol, xylitol of maltitol. Deze stoffen worden slecht opgenomen door het lichaam en komen grotendeels onverteerd in de dikke darm terecht. Daar worden ze door bacteriën gefermenteerd, wat zorgt voor winderigheid, een opgeblazen gevoel en soms ook diarree.
Als je merkt dat je klachten krijgt na het eten van lightproducten of suikervrije snacks, probeer die dan eens een tijdje te laten staan. Vaak verdwijnt het probleem vanzelf.
Fructose in fruit
Fruit is gezond, maar sommige fruitsoorten bevatten veel fructose, oftewel vruchtensuiker. Mensen die fructose slecht verteren, kunnen daardoor last krijgen van winderigheid, buikpijn of een opgeblazen gevoel. Vooral appels, peren, mango’s en kersen bevatten veel fructose.
Een simpele oplossing is om kleinere porties fruit te eten en ze te verspreiden over de dag. Ook kun je fruit combineren met andere voedingsmiddelen, zoals yoghurt of havermout, zodat het langzamer wordt verteerd.
Frisdrank en koolzuurhoudende dranken
Frisdrank, bruisend water en bier bevatten veel koolzuur. De bubbels zorgen letterlijk voor lucht in je buik. Als je regelmatig koolzuurhoudende dranken drinkt, kan dat leiden tot extra gasvorming en oprispingen.
Kies wat vaker voor plat water, kruidenthee of verse sapjes zonder prik. Dat is niet alleen beter voor je darmen, maar ook gezonder voor je tanden en bloedsuikerspiegel.
Eetgewoonten die invloed hebben
Niet alleen wat je eet, maar ook hoe je eet speelt een rol bij winderigheid. Snel eten of weinig kauwen zorgt ervoor dat je meer lucht inslikt. Ook praten tijdens het eten kan dat effect versterken. Probeer rustig te eten en goed te kauwen, zodat de spijsvertering al in je mond goed op gang komt.
Daarnaast helpt het om regelmatig te bewegen. Beweging stimuleert de darmen, waardoor gas zich minder ophoopt. Zelfs een korte wandeling na het eten kan al verschil maken.
Wat kun je doen tegen winderigheid?
Winderigheid is meestal onschuldig, maar het kan vervelend zijn. Gelukkig kun je veel doen om het te verminderen. Drink voldoende water, eet kleinere porties verspreid over de dag en vermijd voedsel dat je klachten veroorzaakt. Probeer daarnaast te letten op stress, want spanning kan je darmen beïnvloeden en gasvorming verergeren.
Als je merkt dat winderigheid regelmatig voorkomt of gepaard gaat met pijn, diarree of verstopping, dan is het verstandig om naar de huisarts of een diëtist te gaan. Soms kan het wijzen op een voedselintolerantie of een prikkelbare darm.
Je darmen geven vaak zelf signalen als iets niet goed valt. Door beter op je voeding te letten en bewuster te eten, kun je meestal veel klachten voorkomen. En dat zorgt niet alleen voor minder winderigheid, maar ook voor een comfortabeler en gezonder gevoel in je buik.
