Op TikTok gaan video’s rond waarin zonnebloemolie en andere zaadoliën worden neergezet als “gevaarlijk en giftig.” Volgens de makers zouden deze oliën vol schadelijke stoffen zitten, je lichaam verstoren en zelfs ontstekingen veroorzaken. Maar hoe klopt dit eigenlijk? Laten we de claims stap voor stap bekijken en de feiten erbij leggen.
Veel mensen raken in de war door tegenstrijdige informatie. Waar de één beweert dat zonnebloemolie schadelijk is, benadrukken voedingsdeskundigen juist de voordelen. Door te kijken naar wat er écht bekend is vanuit onderzoek, wordt duidelijk wat klopt en wat vooral bangmakerij is.
Claim 1 – Gevaar door hexaan
Op TikTok wordt beweerd dat zonnebloemolie wordt gewonnen met hexaan en dat er gevaarlijke resten achterblijven. Het klinkt zorgwekkend, maar in werkelijkheid wordt hexaan gebruikt om olie efficiënter uit zaden te halen. Na de productie verdwijnt het vrijwel helemaal. Wat er eventueel achterblijft, ligt ver onder de Europese veiligheidsnormen.
Het Voedingscentrum geeft aan dat dit geen gezondheidsrisico vormt. Hexaan klinkt misschien eng, maar in de hoeveelheden die eventueel overblijven is het onschuldig. Zonnebloemolie die je in de winkel koopt, voldoet aan strenge regels en is veilig te gebruiken in de keuken.
Claim 2 – Snelle oxidatie in flessen
Volgens TikTok oxideert olie snel door licht en warmte, waardoor ze ongezond zou worden. Dat klopt deels: olie kan inderdaad oxideren, vooral als je ze vaak verhit of in fel licht bewaart. Daarbij kunnen schadelijke stoffen ontstaan, maar alleen in grote hoeveelheden zijn die echt gevaarlijk.
In de praktijk merk je oxidatie eerder aan een vieze geur of smaak. Fabrikanten verpakken olie meestal in donkere flessen of voegen antioxidanten toe om dit proces te vertragen. Pas wanneer je olie laat doorroken in de pan, ontstaan stoffen die ongezond zijn. Normaal gebruik in de keuken levert geen problemen op.
Claim 3 – Omega-6 veroorzaakt ontstekingen
Een veelgehoorde bewering is dat de verhouding tussen omega-6 en omega-3 in zonnebloemolie slecht zou zijn. TikTok stelt dat dit ontstekingen veroorzaakt. Het belangrijkste omega-6-vetzuur in zonnebloemolie is linolzuur. Onderzoek laat juist zien dat linolzuur het LDL-cholesterol verlaagt en zo het risico op hart- en vaatziekten vermindert.
Grote studies tonen geen bewijs dat omega-6 in normale hoeveelheden ontstekingen veroorzaakt. Het echte probleem ligt vaak in een tekort aan omega-3. Veel mensen eten te weinig vette vis, lijnzaad of walnoten. Daardoor raakt de balans scheef. De oplossing is dus niet het schrappen van zonnebloemolie, maar het toevoegen van meer omega-3.
Claim 4 – De “meest giftige olie”
Volgens sommige filmpjes zijn zonnebloem- en koolzaadolie de meest giftige oliën die je kunt gebruiken. Hiervoor bestaat geen enkel wetenschappelijk bewijs. Integendeel: het Voedingscentrum en diverse onderzoekers stellen dat plantaardige oliën juist passen binnen een gezond voedingspatroon. Ze leveren onverzadigde vetten en vitamine E, die bijdragen aan een betere gezondheid.
Plantaardige oliën zijn gunstiger dan dierlijke vetten, omdat ze het risico op hart- en vaatziekten verlagen. De negatieve beeldvorming op sociale media staat dus haaks op de adviezen van experts en officiële instanties.
Claim 5 – Raffinage maakt olie ongezond
Een ander punt van kritiek is dat het raffineren van olie zou leiden tot een ongezond product. Volgens de filmpjes zou olie daardoor onnatuurlijk worden. In werkelijkheid verwijdert raffinage juist onzuiverheden en zorgt het ervoor dat olie langer houdbaar blijft en beter tegen verhitting kan.
Dit proces maakt olie niet schadelijk. Het zorgt er alleen voor dat ze veilig en stabiel gebruikt kan worden in de keuken. Ook hier geldt dat de beweringen op TikTok weinig te maken hebben met wetenschappelijke feiten.
Wat zeggen de experts?
Voedingswetenschapper Coen Dros benadrukt dat het probleem vooral zit in ons tekort aan omega-3. Niet in zonnebloemolie zelf. Hoogleraar Jaap Seidell van de Vrije Universiteit wijst erop dat plantaardige oliën gunstiger zijn voor hart en bloedvaten dan dierlijke vetten.
Het Voedingscentrum stelt duidelijk dat plantaardige oliën zoals zonnebloemolie gezonde keuzes zijn. Ze zijn rijk aan onverzadigd vet en dragen bij aan een lager risico op hart- en vaatziekten. Daarbij is linolzuur essentieel, omdat ons lichaam dit vetzuur niet zelf kan aanmaken.
De juiste balans vinden
Dat zonnebloemolie veilig is, betekent niet dat je er onbeperkt van kunt gebruiken. Olie bevat veel calorieën, waardoor te veel gebruik kan leiden tot gewichtstoename. Ook is het belangrijk om olie niet te laten doorroken in de pan, want dan ontstaan wel ongezonde stoffen. Variatie is daarnaast verstandig. Wissel zonnebloemolie af met olijfolie of koolzaadolie en zorg voor voldoende omega-3 via vis, noten of zaden. Zo krijg je een betere balans van vetzuren binnen.
Bron: Radar
