In Nederland gebruiken de meeste mensen tandpasta met fluoride. Tandartsen en mondhygiënisten raden het gebruik ervan sterk aan. Toch verschijnen er op sociale media steeds vaker berichten waarin fluoride als gevaarlijk wordt bestempeld. Er wordt gezegd dat het giftig is, je hersenen aantast en zelfs je IQ verlaagt. Maar kloppen deze uitspraken eigenlijk wel? Radar vroeg het aan twee experts op dit gebied: Remco Westerink, expert in giftige stoffen aan de Universiteit Utrecht, en Dagmar Else Slot, mondhygiënist en onderzoeker bij ACTA in Amsterdam.
Fluoride is alleen schadelijk bij extreem gebruik
Volgens Westerink is fluoride niet gevaarlijk als je het gewoon op de juiste manier gebruikt. Hij legt uit dat bijna alle stoffen giftig kunnen zijn als je er te veel van binnenkrijgt. Zelfs water kan dodelijk zijn als je in korte tijd extreem veel drinkt. Fluoride hoort bij diezelfde regel. Het kan giftig zijn, maar dan moet je echt extreem hoge hoeveelheden binnenkrijgen.
In Europa is de grens vastgesteld op ongeveer drie milligram fluoride per dag. Als je daaronder blijft, loop je geen risico’s. Zelfs als je drie keer per dag poetst met tandpasta met fluoride, kom je niet in de buurt van die grens. Er zit namelijk ongeveer één milligram fluoride in de hoeveelheid tandpasta die je per poetsbeurt gebruikt. En het grootste deel slik je niet eens door.
Je spuugt de tandpasta namelijk weer uit. Fluoride wordt bovendien niet makkelijk opgenomen door je wang of tong. De kans dat je er ziek van wordt, is bij normaal gebruik dus echt minimaal. Westerink zegt ook dat die grens van drie milligram heel voorzichtig is gekozen. In Amerika geldt een grens van zeven milligram per dag. Zelfs dat wordt nog als veilig gezien.
Waarom peuters andere tandpasta nodig hebben
Voor kinderen gelden wel iets andere regels. Vooral jonge kinderen kunnen tandpasta makkelijker doorslikken. Daarom zit er in peutertandpasta minder fluoride dan in gewone tandpasta. Kinderen kunnen nog niet altijd goed spugen en vinden tandpasta soms lekker smaken. Ze kunnen het dan opeten zonder dat je het doorhebt. Dat kan op die leeftijd wel schadelijk zijn, zeker als ze het vaak doen.
Professor Slot legt uit dat ouders daar extra goed op moeten letten. Ze adviseert om altijd speciale kindertandpasta te gebruiken voor jonge kinderen. En om toezicht te houden bij het tandenpoetsen. Zo voorkom je dat een kind per ongeluk te veel fluoride binnenkrijgt.
Verlaagt fluoride echt je IQ?
Op sociale media wordt soms beweerd dat fluoride je slimmer maakt als je ermee stopt. Of dat het je IQ verlaagt als je het wel gebruikt. Westerink zegt hierover dat er wel onderzoeken zijn die een verband laten zien tussen veel fluoride en een lager IQ. Maar hij waarschuwt ook dat het meestal gaat om situaties waar meerdere dingen tegelijk spelen.
Bijvoorbeeld in bepaalde gebieden in Amerika waar het drinkwater veel fluoride bevat. Daar kregen mensen automatisch meer binnen dan in Nederland. Maar tegelijkertijd speelden er ook andere problemen. Mensen in die gebieden hadden vaak een lager inkomen, slechter onderwijs en oude waterleidingen met lood. Dat soort factoren kunnen ook invloed hebben op het IQ. Daarom is het moeilijk te zeggen of fluoride echt de oorzaak is.
Volgens Westerink is er in ieder geval geen bewijs dat je IQ daalt als je je tanden poetst met tandpasta met fluoride. Zeker niet als je gewoon de normale hoeveelheden gebruikt die tandartsen adviseren.
Tast fluoride echt je pijnappelklier aan?
Een andere bewering die rondgaat, is dat fluoride je pijnappelklier aantast. Dit is een klein orgaan in je hersenen dat helpt bij het aanmaken van melatonine, een stofje dat je slaap regelt. Er zijn onderzoeken die laten zien dat fluoride zich kan ophopen in die klier. Maar volgens Westerink is dat geen reden tot paniek.
De pijnappelklier verkalkt namelijk bij iedereen, gewoon door ouderdom. Het is dus lastig te zeggen of fluoride daar echt iets mee te maken heeft. En in die onderzoeken ging het meestal om mensen die extreem veel fluoride binnenkregen. In Europa zit je daar met normaal gebruik van tandpasta nooit aan. Westerink ziet daarom geen reden tot zorgen over je hersenen of hormonen door fluoride in tandpasta.
Tandpasta zonder fluoride wordt afgeraden
Fluoride is dus niet gevaarlijk als je het normaal gebruikt. Volgens professor Slot is het juist heel goed voor je tanden. Ze zegt namens de universiteit ACTA én de beroepsverenigingen van tandartsen en mondhygiënisten dat poetsen met fluoride de kans op gaatjes flink verkleint. Zonder fluoride is het bijna onmogelijk om je tanden echt goed te beschermen.
Elke keer als je eet of drinkt, komt er zuur in je mond. Dat zuur tast je tandglazuur aan. Fluoride maakt het glazuur weer sterk. En als je een beginnend gaatje hebt, kan fluoride helpen om dat gaatje tegen te houden. Slot noemt het een simpele maar effectieve manier om je mond gezond te houden. Daarom vinden tandartsen het belangrijk dat mensen fluoride blijven gebruiken.
Ze maakt zich zorgen over de groeiende groep mensen die bewust kiezen voor tandpasta zonder fluoride. Volgens haar is dat een gevaarlijke trend. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft tandpasta met fluoride zelfs op de lijst van essentiële medicijnen gezet. Iedereen zou daar volgens hen toegang toe moeten hebben. Ook in Nederland is dat de algemene lijn. Organisaties zoals de Nederlandse Vereniging van Mondhygiënisten en het Ivoren Kruis blijven het gebruik van fluoride ondersteunen.
Laat je niet misleiden door foutieve berichten
Sociale media kunnen veel verwarring veroorzaken over gezondheid. Vooral als mensen elkaar napraten zonder de feiten te checken. Fluoride is een goed voorbeeld van hoe snel een verhaal uit de hand kan lopen. Gelukkig geven experts zoals Westerink en Slot duidelijkheid. Als je fluoride op de juiste manier gebruikt, is er niets aan de hand. Het helpt je juist om je gebit gezond te houden.
Dus de volgende keer dat je op zoek gaat naar tandpasta: kies er een met fluoride. En laat je niet bang maken door berichten die geen wetenschappelijke basis hebben. Met de juiste informatie kun je gewoon verantwoord blijven poetsen. Je tanden – en je tandarts – zullen je dankbaar zijn.
Bron: Radar
