De prijs van gas in Europa is deze week weer gestegen. De reden is een militaire aanval van de Verenigde Staten op nucleaire locaties in Iran. Deze actie vond afgelopen weekend plaats en zorgt nu voor onrust op de energiemarkt. De meeste handelaren op de gasbeurs houden hun adem in en wachten af hoe Iran gaat reageren op deze aanval. De angst voor verdere spanningen is groot, vooral omdat het om een gebied gaat dat belangrijk is voor de wereldwijde energietoevoer.
Grote stijging op de Amsterdamse beurs
Maandagochtend zagen we op de Amsterdamse gasbeurs een flinke stijging in de gasprijs. De prijs steeg naar 41,60 euro per megawattuur. Ter vergelijking: eind april lag diezelfde prijs nog op ongeveer 32 euro. Dat was toen het laagste punt sinds september van het vorige jaar. De prijs is dus in korte tijd hard omhooggegaan. Beleggers en energiebedrijven maken zich zorgen. Ze weten dat geopolitieke spanningen, zoals deze tussen de VS en Iran, vaak leiden tot schommelingen op de markt. En dat heeft direct gevolgen voor wat jij thuis voor gas betaalt.
De dreiging van Iran maakt de situatie onzeker
Wat de situatie extra spannend maakt, is dat Iran heeft gedreigd om een belangrijke waterweg af te sluiten: de Straat van Hormuz. Dit is een zeestraat tussen Iran en Oman, waar dagelijks enorme hoeveelheden olie en vloeibaar gas (lng) doorheen worden vervoerd. Veel van dat gas komt uit de Golfstaten en gaat via deze route naar andere delen van de wereld, ook naar Europa. Als Iran deze doorgang blokkeert of daar tankers aanvalt, kan de toevoer van energie stil komen te liggen.
De kans dat dit gebeurt is moeilijk in te schatten, maar de dreiging alleen al is genoeg om de markt onrustig te maken. Want als de stroom van vloeibaar gas uit de Golfstaten stopt of vertraagt, betekent dat minder aanbod. En als er minder gas beschikbaar is, gaan de prijzen automatisch omhoog. Het is dus niet eens nodig dat Iran echt iets doet; het vooruitzicht alleen kan al grote gevolgen hebben voor de prijzen.
Wat zeggen experts over de mogelijke gevolgen?
De bekende zakenbank Goldman Sachs heeft zich ook over de situatie uitgesproken. Volgens hun analisten kan de gasprijs nog flink verder stijgen als Iran zijn dreigementen uitvoert. In het slechtste geval zou de prijs oplopen tot meer dan 70 euro per megawattuur. Als de problemen langere tijd aanhouden, zouden we zelfs een piek van 100 euro kunnen zien. Zulke hoge prijzen hebben we eerder gezien tijdens het begin van de oorlog in Oekraïne, toen de energieprijzen door het dak gingen.
Een dergelijke prijsstijging zou voelbaar zijn voor huishoudens en bedrijven in heel Europa. Bedrijven die veel gas gebruiken, zoals bakkers, zwembaden of fabrieken, moeten dan flink meer betalen. En voor jou als consument betekent het waarschijnlijk een hogere energierekening. Zeker met de winter in het vooruitzicht maken mensen zich zorgen. Want dan stijgt het gasverbruik weer en kunnen de kosten snel oplopen.
Wat kunnen we verwachten de komende weken?
Voorlopig is het afwachten wat Iran precies gaat doen. Gaat het land echt over tot actie, of blijft het bij woorden? En hoe reageren andere landen, zoals Europese lidstaten of olieproducerende landen in het Midden-Oosten? Er wordt veel gekeken naar de diplomatieke gesprekken die nu plaatsvinden. Als de situatie uit de hand loopt, kan dat een nieuwe energiecrisis veroorzaken.
De Europese Unie probeert al langer minder afhankelijk te worden van gas uit onstabiele regio’s. Sinds de oorlog in Oekraïne is er veel geïnvesteerd in alternatieve energiebronnen en het binnenhalen van lng uit andere landen. Toch blijft het lastig om helemaal los te komen van aanvoer uit de Golfregio. Vooral omdat veel landen in Europa nog altijd gas nodig hebben voor verwarming, koken en industriële processen.
Wat betekent dit voor jou?
Als je kijkt naar de situatie nu, kun je als consument het gevoel krijgen dat je weinig invloed hebt. Maar het is toch goed om bewust om te gaan met energie. Denk aan het isoleren van je woning, het lager zetten van de thermostaat of het kiezen voor energiezuinige apparaten. Kleine veranderingen kunnen samen een groot verschil maken. Zeker als de prijzen straks verder stijgen.
Ook is het slim om op je energierekening te letten en eventueel over te stappen naar een contract met vaste tarieven als je nu nog variabel zit. Zo voorkom je dat je ineens veel meer moet betalen als de markt op hol slaat.
Samenvattend: door de aanval van Amerika op Iraanse nucleaire doelen is er opnieuw onrust ontstaan op de wereldwijde energiemarkt. De gasprijs is gestegen en zou nog verder omhoog kunnen gaan als Iran echt actie onderneemt. Voor veel mensen en bedrijven in Europa kan dat financieel zwaar worden. Het is dus belangrijk om goed te blijven volgen wat er gebeurt en zo nodig maatregelen te nemen om voorbereid te zijn op een mogelijk dure winter.
