Elk jaar krijgen zo’n 10.000 tot 12.500 mensen in Nederland te maken met een longembolie. Dat is een medische aandoening waarbij een bloedvat in je longen verstopt raakt. Vaak gebeurt dit door een bloedprop, maar er zijn ook andere mogelijke oorzaken. Het is een serieuze situatie die je gezondheid flink kan aantasten. Daarom is het goed om te weten wat het is, hoe je het herkent en wat je kunt doen om de kans te verkleinen.
Je longen spelen een belangrijke rol in je lichaam. Ze zorgen ervoor dat zuurstof uit de lucht wordt opgenomen in je bloed. Dat bloed wordt daarna via de longaders naar je hart gestuurd. Van daaruit wordt het door je hele lichaam gepompt. Bij een longembolie raakt één van de aders die bloed naar je longen brengt geblokkeerd. Meestal gebeurt dat door een stolsel dat vast komt te zitten in de longslagader. Hierdoor kan er minder bloed bij de longen komen, waardoor het zuurstofgehalte in je bloed snel daalt. Je hart moet dan extra hard werken om het zuurstoftekort te compenseren.
Hoe een longembolie ontstaat en welke klachten erbij horen
Een longembolie ontstaat meestal doordat er ergens anders in je lichaam, vaak in je benen, een bloedprop ontstaat. Die prop komt via de bloedbaan in je longen terecht en blokkeert daar de bloedtoevoer. Dit is ook de reden waarom veel mensen met een longembolie tegelijkertijd last hebben van een trombosebeen. Een trombosebeen is rood, pijnlijk en vaak gezwollen. Het ontstaat doordat bloed in je been niet goed kan doorstromen.
Behalve bloedpropjes kunnen ook andere dingen een verstopping veroorzaken. Denk aan een luchtbel of vetdeeltjes die in je bloed terechtkomen, bijvoorbeeld na een operatie of door injecties. De gevolgen zijn hetzelfde: een blokkade in je longen waardoor er minder zuurstof het lichaam in komt.
De meest voorkomende klacht bij een longembolie is plotselinge kortademigheid. Je kunt ineens benauwd worden, zonder duidelijke reden. Andere signalen zijn hoesten, soms zelfs met bloed, duizeligheid of een licht gevoel in je hoofd, zweten, een onregelmatige of versnelde hartslag, en pijn bij het ademhalen. Sommige mensen krijgen ook een gevoel van paniek omdat ze naar adem moeten happen.
Bij deze klachten is het belangrijk om meteen aan de bel te trekken. Een longembolie kan gevaarlijk zijn en vraagt om snelle medische hulp. Twijfel je? Dan is het altijd verstandig om contact op te nemen met een arts. In ernstige gevallen moet je zelfs direct 112 bellen.
Wie loopt er meer risico en wat kun je doen om het te voorkomen?
Iedereen kan een longembolie krijgen, maar bij sommige mensen is de kans groter. Vrouwen lopen iets meer risico dan mannen, en hoe ouder je wordt, hoe groter die kans ook is. Mensen die weinig bewegen of langere tijd bedrust hebben, bijvoorbeeld door een operatie of ziekte, lopen ook extra risico. Dit geldt ook voor mensen met een gipsbeen, omdat je dan lange tijd stilzit.
Er zijn daarnaast andere risicofactoren die een rol spelen, zoals hoge bloeddruk, roken, zwangerschap of het gebruik van hormonale anticonceptie zoals de pil of pleisters. Ook mensen met een familiegeschiedenis van trombose of longembolie, een te hoog cholesterol of bestaande longaandoeningen lopen meer kans op problemen.
Als je denkt dat jij in de risicogroep zit, kun je zelf ook dingen doen om de kans kleiner te maken. Zorg dat je voldoende beweegt, bijvoorbeeld door dagelijks een wandeling te maken of regelmatig op te staan als je veel zit. Een gezond gewicht is ook belangrijk, net als stoppen met roken.
Goede voeding speelt ook een rol. Eet gevarieerd en zorg voor voldoende vezels en gezonde vetten. Drink genoeg water, bij voorkeur anderhalf tot twee liter per dag. En probeer stress te beperken, want ook spanning kan effect hebben op je hart en bloedvaten.
Als je denkt dat jij of iemand in je omgeving mogelijk een longembolie heeft, wacht dan niet af. Snelle medische hulp kan veel verschil maken. In het ziekenhuis kunnen artsen bloedverdunners geven en extra zuurstof toedienen. Daarmee wordt de verstopping aangepakt en voorkom je verdere schade aan je longen of hart.
Een longembolie is dus iets om serieus te nemen. Door goed naar je lichaam te luisteren en gezond te leven, kun je de risico’s kleiner maken. En bij klachten geldt altijd: beter één keer te veel naar de dokter dan te weinig. Je gezondheid komt op de eerste plaats.
Bron: Margriet
