De afgelopen winter was nat, heel nat. Niet alleen in Nederland, maar in heel Europa viel er bijna constant regen. Veel mensen vragen zich af hoe dat komt. Eén theorie die rondgaat, is dat cloud seeding hier iets mee te maken heeft. Maar wat is cloud seeding precies? En kan het echt op grote schaal regen veroorzaken? We vroegen het aan Herman Russchenberg, hoofd van het TU Delft Climate Institute.
Hoe ontstaat een wolk?
Volgens Russchenberg begint een wolk altijd met een klein stofdeeltje in de lucht. Dit kan bijvoorbeeld een zoutkristal uit de zee zijn. Zulke deeltjes trekken waterdamp aan. Wanneer watermoleculen zich vasthechten aan het stofdeeltje, ontstaat een waterdruppel. Als er genoeg van deze druppels zijn, vormt zich een wolk. Wanneer de druppels te zwaar worden, vallen ze naar beneden als regen.
Wat is cloud seeding?
Bij cloud seeding helpt de mens een handje door extra stofdeeltjes aan een wolk toe te voegen. Dit zorgt ervoor dat er meer druppels ontstaan. Russchenberg legt uit dat er verschillende stoffen gebruikt kunnen worden. Vaak worden zoutkristallen ingezet, maar ook zilverjodide is populair. Vooral China gebruikt zilverjodide, dat met raketten in de wolken wordt geschoten. Dit helpt bij de vorming van ijskristallen hoog in de lucht.
Maar cloud seeding kan geen wolken maken. Er moet al een wolk aanwezig zijn, anders heeft de techniek geen effect. Het versnelt alleen het proces dat toch al zou plaatsvinden. Zonder cloud seeding zou de regen uiteindelijk ook zijn gevallen. In theorie zou je eerst een wolk kunnen maken door lucht vochtig te maken. Maar daarvoor zou je enorme hoeveelheden water moeten verdampen, wat veel te veel energie kost. Daarom wordt cloud seeding alleen gebruikt als er al wolken in de lucht zijn.
Is cloud seeding schadelijk?
Sommige landen experimenteren met cloud seeding om watertekorten op te lossen. Dit gebeurt onder andere in de Verenigde Arabische Emiraten en sommige delen van de Verenigde Staten. Israël heeft het ook geprobeerd, maar gestopt omdat het te weinig effect had.
Sommige mensen maken zich zorgen over het gebruik van zilverjodide, omdat dit een giftige stof is. Russchenberg stelt hen gerust: de hoeveelheden die gebruikt worden, zijn heel klein. Bovendien ontstaan alle wolken al rondom stofdeeltjes. In Nederland gebeurt dit bijvoorbeeld door zoutkristallen uit de Noordzee. Cloud seeding voegt alleen een beetje extra toe en heeft geen grote impact op het milieu.
Komt alle regen door cloud seeding?
Kan de extreme regenval van deze winter worden verklaard door cloud seeding? Russchenberg is daar duidelijk over: nee. Cloud seeding werkt alleen lokaal, op één wolk tegelijk. Om in heel Europa zoveel regen te veroorzaken, zouden er elke dag honderden vliegtuigen rond moeten vliegen om constant stofdeeltjes in de lucht te brengen. Dat is simpelweg niet gebeurd.
De echte reden voor de vele regen is veel eenvoudiger: de oceanen zijn te warm. Warmer zeewater bevat veel energie, die uiteindelijk als regen neerkomt. Klimaatwetenschappers voorspelden dit natte jaar al. Kortom, de overvloedige regen is niet het gevolg van cloud seeding, maar van klimaatverandering.
Bron: National Geographic
