Ik weet dat wat ik zeg veel mensen boos zal maken, maar ik vind echt dat mensen zonder diploma geen stemrecht zouden moeten hebben. Voor mij gaat het niet om elitair doen of mensen neer te kijken, maar om het idee dat je een zekere basiskennis nodig hebt om goede keuzes te maken over de toekomst van ons land. Het klinkt misschien hard, maar ik geloof dat de complexiteit van politiek, economie, en beleid niet iets is waar je zomaar over kunt stemmen zonder enige achtergrondkennis.
Ik kom uit een familie waar studeren nooit vanzelfsprekend was. Mijn ouders hadden zelf geen hogere opleiding, en bij ons thuis werd er niet veel gepraat over de politiek. Maar ik merkte, naarmate ik ouder werd en ging studeren, dat ik steeds beter begreep hoe de maatschappij in elkaar zat. De nuances van een politieke partij, de lange termijnvisies, de gevolgen van een economisch plan – het zijn geen simpele vraagstukken die je op basis van een buikgevoel kunt oplossen.
Laatst had ik een discussie met mijn broer, die nooit zijn middelbare school heeft afgemaakt. Hij stemde bij de laatste verkiezingen op een partij waarvan ik weet dat ze totaal niet in zijn belang handelde. “Maar ze klinken tenminste eerlijk,” zei hij. En ja, dat is precies mijn punt: de politiek is vol van mooie woorden en beloftes die makkelijk klinken, maar vaak niet goed doordacht zijn. En ik vraag me af of iemand zonder de juiste achtergrondkennis wel echt kan doorgronden wat er achter die woorden schuilgaat.
Ik vind dat stemrecht een verantwoordelijkheid is, geen recht dat zomaar aan iedereen gegeven moet worden. Net zoals je een rijbewijs nodig hebt om een auto te mogen besturen, zou er volgens mij een minimumvereiste aan kennis moeten zijn voordat je mee mag beslissen over de koers van een land. Een diploma toont aan dat je in ieder geval een bepaalde basis hebt bereikt in analytisch denken, begrijpend lezen en probleemoplossend vermogen.
Ik weet dat er uitzonderingen zijn, en dat niet iedereen die geen diploma heeft, automatisch ‘dom’ is of niet in staat is om een weloverwogen keuze te maken. Er zijn zeker mensen zonder diploma die zich enorm verdiepen in de politieke situatie en zich goed laten informeren. Maar laten we eerlijk zijn: veel mensen stemmen uit traditie, uit emotie of op basis van een enkele boodschap die hen aanspreekt. En dat is volgens mij niet de juiste manier om een land te besturen.
Toen ik dit onderwerp eens op mijn werk aansneed, kreeg ik natuurlijk veel boze reacties. “Wie denk jij wel niet dat je bent?” riepen mijn collega’s. “Mensen mogen toch zelf bepalen wat ze belangrijk vinden?” En ja, misschien hebben ze een punt. Misschien onderschat ik hoeveel mensen zich wél goed laten informeren. Maar ik blijf erbij dat kennis een basisvereiste moet zijn om mee te mogen beslissen over ingewikkelde vraagstukken als migratie, gezondheidszorg, en internationale handel.
Ik wil geen samenleving waarin mensen uitgesloten worden, maar wel een samenleving waarin mensen goed nadenken over de keuzes die ze maken. En ik geloof dat een diploma, of in ieder geval een minimum aan onderwijs, daarbij kan helpen. Misschien is het een harde maatregel, maar ik denk dat het beter is voor de toekomst van ons land.
