Je wandelt rustig door het bos, genietend van de geur van dennen en bladeren, als er ineens een vreemde geur in je neus kruipt. Een kruidige, bouillonachtige geur, een beetje zoals Maggi. Je denkt misschien: “Wat gek, iemand zal wel een thermosfles soep hebben meegenomen.” Maar wat je ruikt is geen soep. Wat je ruikt is gevaar. Want in het bos betekent die Maggi-geur vaak maar één ding: er zijn wilde zwijnen in de buurt.
Waarom ruiken zwijnen naar Maggi?
Het klinkt bijna als een fabeltje, maar het klopt echt: wilde zwijnen kunnen ruiken naar Maggi. Die geur is niet afkomstig van wat ze eten, maar van hun eigen lijf. Vooral mannelijke zwijnen – de keilers – verspreiden een sterke, kruidige geur, vooral in de paartijd. Ze produceren namelijk een stofje via klieren bij hun schouders en kop dat lijkt op androstenon. Dat is een feromoon dat bedoeld is om indruk te maken op vrouwtjeszwijnen. Maar voor onze neuzen lijkt die geur opvallend veel op die van Maggi-aroma of selderij. Dus als jij die geur ruikt in het bos, is dat een signaal dat er waarschijnlijk een mannetjeszwijn in de buurt is.
Wat maakt zwijnen gevaarlijk?
Wilde zwijnen zijn indrukwekkende dieren. Ze kunnen tot 150 kilo wegen, rennen snel, zijn slim en kunnen verrassend agressief zijn als ze zich bedreigd voelen. Vooral vrouwtjeszwijnen met jongen zijn berucht: ze zullen hun kleintjes beschermen, ongeacht wat of wie er in de buurt komt.
Zwijnen hebben sterke kaken, scherpe tanden (tanden die ook wel “slagtanden” worden genoemd) en kunnen snel korte afstanden overbruggen. In tegenstelling tot veel andere dieren, vluchten zwijnen niet altijd meteen. Als ze geen uitweg zien of zich ingesloten voelen, kunnen ze juist aanvallen.
Hoe groot is het risico?
Hoewel wilde zwijnen mensen meestal liever uit de weg gaan, komt het door de toename van hun populatie én het feit dat mensen vaker bossen bezoeken steeds vaker voor dat je ze tegenkomt. Zwijnen leven in veel bosrijke gebieden in Nederland, vooral op de Veluwe en in Zuid-Limburg. In sommige gebieden worden ze zelfs een plaag genoemd, omdat ze schade aanrichten aan landbouwgrond, tuinen of het verkeer in gevaar brengen.
Het is dus belangrijk dat je weet wat je moet doen als je er één tegenkomt.
Wat moet je doen als je een zwijn tegenkomt?
Blijf rustig
Raak niet in paniek en maak geen plotselinge bewegingen. Rennen is een slecht idee: zwijnen zijn sneller dan je denkt, en rennen kan juist een aanval uitlokken.Maak jezelf zichtbaar, maar niet bedreigend
Laat zien dat je er bent. Spreek rustig, beweeg langzaam. Zo voorkom je dat je het zwijn verrast. Zwijnen hebben geen goed zicht, maar horen en ruiken uitstekend.Maak je groot en geef ruimte
Ga niet recht op het zwijn af. Als je kunt, neem dan langzaam afstand en loop van het pad af als het zwijn jouw richting op komt. Zorg dat het zwijn ruimte heeft om weg te gaan.Kom niet tussen moeder en haar jongen
Zie je kleintjes? Wees extra voorzichtig. De moeder is in die situatie het meest gevaarlijk en zal zonder aarzeling aanvallen om haar jongen te beschermen.Houd je hond aangelijnd
Honden kunnen zwijnen provoceren. Zelfs een kleine blaffende hond kan een zwijn tot agressie aanzetten. Houd je hond dus altijd aan de lijn in gebieden waar zwijnen leven.Klim niet in een boom (tenzij je heel snel bent)
In films zie je mensen soms een boom inklimmen om aan gevaarlijke dieren te ontsnappen. In de praktijk is dat lastig. Zwijnen klimmen zelf niet, maar je moet wel héél snel en atletisch zijn om voor een zwijn in een boom te komen. Beter is het om rustig weg te lopen en afstand te bewaren.
Wat kun je doen om een ontmoeting te voorkomen?
Blijf op de paden en maak wat geluid tijdens het wandelen, bijvoorbeeld door te praten of met een stok op de grond te tikken. Zwijnen vermijden meestal mensen als ze hen op tijd opmerken.
Vermijd boswandelingen in de schemering of ’s nachts – dan zijn zwijnen het meest actief.
Zie je omgewoelde grond of sporen? Dat is een teken dat zwijnen actief zijn in dat gebied.
Ruik je de geur van Maggi? Blijf alert en wees voorbereid om rustig te vertrekken.
De geur van Maggi lijkt misschien onschuldig of zelfs smakelijk, maar in het bos is het een geur die je serieus moet nemen. Zwijnen zijn prachtige, maar ook onvoorspelbare dieren. Door goed op te letten, te weten waar je bent, en te begrijpen wat die geur betekent, kun je een vervelende (en gevaarlijke) confrontatie voorkomen.
Dus: ruik je Maggi? Kijk dan extra goed om je heen. En vergeet nooit: het bos is hun thuis – jij bent te gast.
